Η τρέχουσα κατάσταση στην Ευρώπη είναι γεμάτη προκλήσεις, που ζητούν ουσιαστικές απαντήσεις μεσοπρόθεσμα, ανέφερε ο Μάριο Ντράγκι, μιλώντας για την ανταγωνιστικότητα. Καλεσμένος στο 29th Annual Government Roundtable, με συνομιλητή τον Ευάγγελο Μυτιληναίο, εστίασε στην ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να επανεφεύρει τον εαυτό της και να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργεί. Ωστόσο, αναγνώρισε πως το πρόβλημα είναι δομικό. Ειδικότερα, έκανε μια αναδρομή στο παρελθόν και συγκεκριμένα στην περίοδο ίδρυσης της ΕΕ. Όπως είπε, το μπλοκ δημιουργήθηκε σε μια προσπάθεια να μην επαναληφθεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και προκειμένου οι χώρες της Ευρώπης να ζουν με ειρήνη. «Η ΕΕ είναι ένα project ειρήνης και όχι ισχύος» σημείωσε. Το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί τα κράτη – μέλη αποφάσισαν να εκχωρήσουν αρμοδιότητες στην Κομισιόν, ένα μη εκλεγμένο σώμα.
«Η Ευρώπη δεν είχε την ανάγκη μέχρι πρότινος να αναπτύξει εξωτερική και αμυντική πολιτική. Τον ρόλο αυτόν είχαν πάντα οι ΗΠΑ» τόνισε. Και συνέχισε, υπογραμμίζοντας ότι προκύπτουν διαρκώς νέες περιοχές όπου η ΕΕ καλείται πλέον να δώσει μια ενιαία απάντηση (π.χ. ενέργεια και άμυνα). Για να γίνει αυτό, όμως, απαιτούνται καλύτερος συντονισμός, πιο ενιαία απάντηση και (κυρίως) πιο πολύ συνεργασία. «Καλούμαστε να μάθουμε πώς θα παίρνουμε μεγάλες σημαντικές αποφάσεις από κοινού. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση του σήμερα» ανέφερε με νόημα. Και προειδοποίησε πως η Ευρώπη πρέπει να καταλάβει ότι βρίσκεται μέσα στην κρίση. Και έφερε ως παράδειγμα την άμυνα, όπου βασικό ζητούμενο είναι να καθοριστεί – αποσαφηνιστεί «ποιος είναι ο εχθρός».
Σύμφωνα με τον κ. Ντράγκι, η Ευρώπη πρέπει να ορίσει ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες στις οποίες καλείται να δώσει μια ενιαία απάντηση. Στη συνέχεια, το μπλοκ των 27 να κινηθεί από κοινού. Ωστόσο, στην περίπτωση που δεν υπάρξει ομοφωνία, η λύση είναι να κινηθούν ομάδες κρατών, να βγουν μπροστά και να πάρουν πρωτοβουλίες προκειμένου να προχωρήσει το θέμα. Όπως έγινε με την άμυνα, όπου Γερμανία, Γαλλία και Πολωνία ανέλαβαν δράση.
Για την καινοτομία και την τεχνολογία εστίασε στη γραφειοκρατία και τα εμπόδια που στερούν πολύτιμη χρηματοδότηση από «μονόκερους», όπως συμβαίνει αυτήν τη στιγμή λόγω της κατακερματισμένης ευρωπαϊκής αγοράς. «Έχουμε ενιαία αγορά για τις οδοντόπαστες, όχι όμως για την τεχνητή νοημοσύνη». Και έφερε ως παράδειγμα τα όσα αναφέρει στην έκθεσή του για τις startups, όπου νέοι επιχειρηματίες μίλησαν για το πώς ξεκίνησαν στην Ευρώπη και εμφανίστηκαν στη συνέχεια Αμερικανοί επενδυτές να επενδύσουν σε αυτούς. Αποτέλεσμα: Η νεοφυής επιχείρηση μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ. «Δεν λείπουν τα λεφτά από την Ευρώπη. Αυτό που λείπει είναι η δυνατότητα για scale up, ώστε το προϊόν να γίνει πιο ελκυστικό και να συγκεντρώσει μεγαλύτερη χρηματοδότηση» σημείωσε ο Ντράγκι.
Η Ευρώπη να επενδύσει στην αμυντική βιομηχανία
Για το ΝΑΤΟ τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να επιδείξει ρεαλισμό και αποφασιστικότητα, επενδύοντας όσο το δυνατόν περισσότερα στην αμυντική βιομηχανία της. Όπως είπε, αυτήν τη στιγμή το 70 με 75% στην Ευρώπη εξαρτάται από τα αμερικανικά όπλα, ενώ υπάρχουν και μακροχρόνιες συμφωνίες που περιορίζουν. Αυτήν τη στιγμή η αμυντική βιομηχανία στην Ευρώπη έχει έντονο εθνικό χαρακτήρα. Ωστόσο, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία δεν μπορεί να ανταπεξέλξει αυτήν τη στιγμή στην ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση. Αποτέλεσμα: Τα όπλα που αγοράζουμε από τις ΗΠΑ είναι πολύ πιο ακριβά σε σχέση με αυτά που θα ήταν, αν είχαν παραχθεί εντός ΕΕ. Αυτό για να αλλάξει, χρειάζεται χρόνο. «Μεσοπρόθεσμα σε 6 με 7 χρόνια θα αναπτύξουμε κάποια παραγωγική επάρκεια» τόνισε και επανέλαβε το πρόβλημα που υπάρχει με την έλλειψη συνεργασίας και τον κατακερματισμό που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ευρώπης.
«Μαζί με τη Βρετανία έχουμε 1,7 εκατ. στρατιώτες στην Ευρώπη. Δεν είμαστε, όμως, ο τρίτος μεγαλύτερος στρατός παγκοσμίως. Δεν έχουμε έναν στρατό. Έχουμε 27 διαφορετικούς στρατούς, με διαφορετικού τύπου οχήματα. Δεν υπάρχει ένα μοντέλο τεθωρακισμένου άρματος» συνέχισε, τονίζοντας ότι ζητούμενο παραμένει η συνεργασία.
Και έφερε ως παράδειγμα την τεχνητή νοημοσύνη. Όπως είπε, στο μέλλον η άμυνα θα βασίζεται ολοένα και περισσότερο στην τεχνητή νοημοσύνη, η οποία απαιτεί κοινές πλατφόρμες που συντονίζουν διαφορετικά όπλα. Για να γίνει αυτό, κομβικό ρόλο παίζουν μεταξύ άλλων οι τεχνολογίες cloud. Σε αυτό το κομμάτι η διάσταση του κράτους – μέλους δεν θα έχει θέση. Γι’ αυτό και χρειάζεται αλλαγή πορείας.
Μυτιληναίος: Η Ευρώπη πληρώνει τα λάθη του παρελθόντος
Από τη μεριά του ο Ευάγγελος Μυτιληναίος ξεκαθάρισε ότι η Ευρώπη βρίσκεται στη γωνία. Αφού σημείωσε ότι τα τελευταία 80 χρόνια η Ευρώπη γνώρισε ευημερία και έγινε η πιο μεγάλη ήπια δύναμη του κόσμου, μαζί με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Την τελευταία 3ετία, όμως, αυτή η ήπια ισχύς σε πλανητικό επίπεδο υποχώρησε και πλέον αυτό που μετρά είναι η σκληρή ισχύς. Η Ευρώπη όμως δεν ήταν προετοιμασμένη για αυτό. «Αντί να έχουμε λοιπόν ΗΠΑ, Κίνα και ΕΕ, στην προμετωπίδα, η Ευρώπη πλέον έχει αντικατασταθεί από τη Ρωσία» εξήγησε ο πρόεδρος της Metlen.
«Στην Ευρώπη λοιπόν αντιμετωπίζουμε διλήμματα. Η δική μου γενιά δεν τα αντιμετώπισε ποτέ. Τα είχαμε διαβάσει μόνο σε βιβλία. Είχαμε πολέμους εκτός της ηπείρου, είχαμε σημαντικά οικονομικά προβλήματα και προκλήσεις» συνέχισε, τονίζοντας ότι αυτό πλέον έχει αλλάξει.
Εστιάζοντας στον τρόπο λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Μυτιληναίος αναφέρθηκε στα συμβούλια υπουργών, τα οποία όταν πρόκειται να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για την Ευρώπη, αναλαμβάνει δράση η πολιτική, προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία. Σε αυτό το σημείο άφησε νέες αιχμές κατά της Φον ντερ Λάιεν, τονίζοντας ότι η επικεφαλής της Κομισιόν λειτουργεί «σαν να είναι πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι».
Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ προχωρούν συνεχώς μπρος τα εμπρός τα τελευταία χρόνια. Δαπανούν πολλά χρήματα σε έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία. Αυτό έχει δημοσιονομικό αποτύπωμα, καθώς παράγει μεγάλα ελλείμματα. Οι Αμερικανοί, όμως, έχουν το δολάριο και κινούνται μπροστά. Αντίθετα, στην Ευρώπη «είχαμε κάθε είδους σύμφωνα σταθερότητας και κάθε είδους συνταγματικά εμπόδια από τη Γερμανία», με αποτέλεσμα να μην δαπανηθούν χρήματα στους ξεκάθαρους στόχους που αναφέρονται στην έκθεση Ντράγκι.
Σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητα, το πρώτο ζήτημα είναι το θέμα της ενέργειας. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι πόλεμοι είχαν να κάνουν με την ενέργεια. Η Ευρώπη είναι ο μεγάλος χαμένος, δεν έχουμε δικούς μας πόρους, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε συνθήκες πράσινης μετάβασης παρά πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να προκύψουν μεγαλύτερα προβλήματα παρά λύσεις. Δεν έχουμε επαρκείς επενδύσεις στα δίκτυα και οι τιμές δεν είναι χαμηλότερες. Την ίδια στιγμή προσπαθούμε να ανταγωνιστούμε την Κίνα, που έχει τόσα άλλα πλεονεκτήματα (σ.σ. χρήση χάλυβα χωρίς περιορισμούς, παραγωγή φωτοβολταϊκών με πολύ χαμηλό κόστος)» συνέχισε.
Και υπογράμμισε με νόημα: «Η ενέργεια είναι πολιτικό ζήτημα. Ποιος θα λύσει αυτό το πρόβλημα; Έχουμε ηγέτες στην Ευρώπη, όπως ο Ντράγκι, που έσωσε την ήπειρο την προηγούμενη δεκαετία. Νομίζω πώς όχι».
Σε ερώτηση για τους δασμούς Τραμπ, απάντησε ότι οι δασμοί δεν είναι τεχνικής φύσεως ζήτημα, αλλά βαθιά πολιτικό ζήτημα. Είναι σαν τις κυρώσεις. Και έδωσε ως παράδειγμα την Ισπανία που είπε ότι δεν θα δαπανήσει πάνω από 2% του ΑΕΠ και ο Τραμπ σε απάντηση είπε «θα σε τιμωρήσω με μεγαλύτερους δασμούς».
Σε αυτό το σημείο, όμως, τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να διατηρήσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Και αυτό, καθώς ειδικά στην άμυνα θα χρειαστούν τουλάχιστον 15 χρόνια για να μπορέσει να σταθεί με επάρκεια. «Η Ευρώπη απειλείται να τιμωρηθεί, γιατί ήταν τόσο συγκαταβατική τα τελευταία 50 χρόνια με τις ΗΠΑ να της προσφέρουν δωρεάν ασφάλεια, τη Ρωσία να της παρέχει πολύ χαμηλή ενέργεια και την Κίνα να αποτελεί την τεράστια αγορά για εξαγωγές. Όμως, πλέον, αυτό έχει αλλάξει. Οι ΗΠΑ καλούν την Ευρώπη να συμμετάσχει στον λογαριασμό. Και αυτό είναι λογικό. Να πληρώσουμε εμείς, δηλαδή, οι Ευρωπαίοι, κάτι που αποφεύγαμε για δεκαετίες. Την ίδια στιγμή η ρωσική ενέργεια έχει εξαφανιστεί και καλούμαστε να πληρώσουμε τρεις φορές πάνω. Η Κομισιόν είναι χαρούμενη που η Ευρώπη είναι ενεργειακά ανεξάρτητη, ωστόσο δεν λέει ότι πληρώνουμε τρεις φορές παραπάνω».
