Τη χειρότερη πορεία των τελευταίων δεκαετιών κατέγραψε το δολάριο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, με τις απώλειες να θυμίζουν εποχές προεδρίας Ρίτσαρντ Νίξον. Η συνδυασμένη πίεση από την ασταθή οικονομική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ και τα βαθύτερα διαρθρωτικά προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας οδήγησαν σε κατακόρυφη πτώση του αμερικανικού νομίσματος έναντι όλων των βασικών νομισμάτων – και κυρίως έναντι του ευρώ.
Ο δείκτης δολαρίου (DXY), που καταγράφει την πορεία του έναντι των κυριότερων νομισμάτων, υποχώρησε κατά 10% στο εξάμηνο, ενώ έναντι του ευρώ οι απώλειες ξεπερνούν το 15%. Στα τέλη του 2024 η ισοτιμία ευρώ/δολάριο διαμορφωνόταν στο 1,036, ενώ στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας ξεπέρασε προσωρινά ακόμη και το 1,18.
Η υποτίμηση αποδίδεται τόσο στους εντεινόμενους φόβους των επενδυτών για πιθανή ύφεση στις ΗΠΑ όσο και στο σύνθημα “Sell America”, το οποίο εκφράζει την αίσθηση ότι η αμερικανική οικονομία δεν αποτελεί πλέον το ασφαλές καταφύγιο του παρελθόντος. Αυτό οδηγεί σημαντικά κεφάλαια προς άλλες αγορές, με το ευρώ και τα ευρωπαϊκά ομόλογα και μετοχές να κερδίζουν έδαφος.
Η πορεία δε αυτή αναμένεται να επιδεινωθεί μέχρι τέλος του έτους. Τα προγνωστικά των περισσότερων διεθνών οίκων ( Goldman Sachs, Morgan Stanley, ING κ.ά.) δείχνουν ως πιθανότερο μέχρι το τέλος του έτους την ισοτιμία ευρώ έναντι δολαρίου να κινείται στο 1,2 έως 1,22. Αν συμβεί αυτό τότε ο ευρώ θα βρεθεί σε υψηλό οκταετίας.
Δεν είναι επομένως η πρώτη φορά που το ευρώ είναι ενισχυμένο έναντι του δολαρίου. Στο παρελθόν είναι βρεθεί και σε υψηλότερα σημεία 1,4 έως 1,5 του δολαρίου. Ωστόσο φέτος είναι διαφορετικά με την έννοια ότι έχουμε την αντισυστημική πολιτική Τραμπ που δημιουργεί πολύ μεγαλύτερες αναταράξεις στην οικονομία, απ’ ότι ο βομβαρδισμός του Ιράν.
Για την ελληνική οικονομία ένα ισχυρό ευρώ σημαίνει πολλά. Πρώτον μειώνει τις τιμές των καυσίμων, αφού απαιτούνται λιγότερα ευρώ για συγκεκριμένο αριθμό δολαρίων που τιμάται το αργό πετρέλαιο. Η τελευταία μεγάλη πτώση του δολαρίου είναι εκείνη που συνέβαλε περισσότερο στην πτώση της τιμής στην αντλία των πρατηρίων, από κάθε άλλο παράγοντα.
Ωστόσο η υποτίμηση του δολαρίου έναντι του ευρώ, κάνει μεγάλη ζημία στις ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ και σε όλες τις άλλες χώρες που συναλλάσσεται με δολάρια. Τόσο τα ελληνικά, όσο και τα άλλα προϊόντα της ευρωζώνης έχουν ακριβύνει για τους Αμερικανούς και όσους πληρώνουν γι’ αυτά σε δολάρια . Ήδη τα ελληνικά προϊόντα στις ΗΠΑ, με την αλλαγή ισοτιμίας κοστίζουν για τους Αμερικανούς 15% περισσότερο απ’ ότι έξι μήνες πριν με ότι συνεπάγεται αυτό.
Και αν σε αυτή μεταβολή προσθέσουμε και το 10% έως 20% των αμοιβαίων δασμών που επιβλήθηκαν τον περασμένο Απρίλιο από τον πρόεδρο Τραμπ, (25% στα ανταλλακτικά και τα αυτοκίνητα και 50% σε προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου) τότε τα ελληνικά προϊόντα μέσα σε έξι μήνες έχουν ανατιμηθεί στις ΗΠΑ και στις άλλες τρίτες χώρες που αξιοποιούν δολάρια στις συναλλαγές τους, κατ’ ελάχιστον 25% και μέχρι 65%.
Αυτό αναμένεται ν’ αποτυπωθεί στο ισοζύγιο των αγαθών της χώρας. Και βεβαίως θα πρέπει να δούμε που θα σταθεί η «μπίλια» των δασμών για ολόκληρη την Ευρώπη. Ίσως μετά τις 9 Ιουλίου να έχουμε μια καλύτερη εικόνα, αν και όλοι συμφωνούν ότι ο αντισυστημισμός και οι αβεβαιότητες που αυτός σέρνει, θα συνεχίσουν να υφίστανται στις διατλαντικές σχέσεις (και όχι μόνον).
Τουρισμός
Η Ελλάδα έχει ένα ακόμη πρόβλημα με το ισχυρό ευρώ. Όσο αυτό αυξάνει, τόσο λιγότερο γίνεται ελκυστική στους Αμερικανούς τουρίστες. Οι τελευταίοι στήριξαν τα τουριστικά έσοδα της χώρας, καθώς τα τελευταία χρόνια υπήρξε πολύ μεγάλη αύξηση των εισροών τους και κυρίως κατά κεφαλήν δαπάνης .
Οι Αμερικανοί τουρίστες έχουν αναδειχθεί στους καλύτερους «πελάτες» της χώρας καθώς ξοδεύουν περισσότερο απ’ ότι οι Ευρωπαίοι στις θερινές τους διακοπές στη χώρα μας. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το τετράμηνο Ιανουάριος-Απρίλιος 2025 τη χώρα μας επισκέφθηκαν περίπου 340 χιλ. Αμερικανοί δαπανώντας 325 εκατ. ευρώ. Δαπάνησαν δηλαδή περίπου 955 ευρώ ο καθένας.
Η χώρα που έφερε τους περισσότερους τουρίστες στη χώρα μας την ίδια περίοδο είναι η Γερμανία, από την οποία ήλθαν 475,5 χιλ. τουρίστες και οι οποίοι ξόδεψαν 297 εκατ. ευρώ σημειώνοντας κατά κεφαλήν δαπάνη 624 ευρώ. Αδιαμφισβήτητα πλέον η αγορά των ΗΠΑ, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, είναι η πιο σημαντική (εθνική αγορά) για τον ελληνικό τουρισμό. Το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2025 μάλιστα απέφερε πάνω από το 15% των συνολικών τουριστικών εσόδων προερχόμενων από το εξωτερικό.
Αν και πολλοί θεωρούν ότι οι Αμερικανοί που καταναλώνουν ελληνικά προϊόντα και ελληνικές υπηρεσίες δεν θα πτοηθούν από τις ανατιμήσεις του ευρώ υποστηρίζοντας ότι είναι υψηλής οικονομικής στάθμης, εν τούτοις οι ανατιμήσεις είναι ανελαστικές στην κατανάλωση ως ένα σημείο. Ανατιμήσεις της τάξης του 25% ή και 50% οδηγούν τους αγοραστές σε άλλες αγορές, οι οποίες μάλιστα μαστίζονται από την αποδυνάμωση του νομίσματος τους όπως είναι π.χ. η Τουρκία. Την χώρα αυτή τρέμουν, τόσο οι παραγωγοί αγροτοδιατροφικών προϊόντων, όσο και άλλων βιομηχανικών προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου στην οποία η χώρα μας έχει ισχυρή παραγωγική βάση.
Αναδημοσίευση από την «Κυριακάτικη Απογευματινή»
