«Δεν γράψαμε αυτό το νομοσχέδιο με την πρόθεση να βλάψουμε κανέναν» δήλωσε ο Τζο Μάντσιν, Γερουσιαστής των ΗΠΑ και ένας από τους βασικούς προασπιστές του Inflation Reduction Act (IRA), την περασμένη εβδομάδα από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Στο αλπικό θέρετρο του Νταβός, εκπρόσωποι των ΗΠΑ πήραν μια απευθείας γεύση της βαθιάς δυσαρέσκειας που έχει προκαλέσει αυτό το νομοσχέδιο στην Ευρώπη, την Ασία και τον Καναδά.
Με κίνητρα και επιδοτήσεις της τάξεως των 369 δισ δολαρίων από την Ουάσιγκτον για τη στήριξη της μετάβασης των ΗΠΑ στην πράσινη ενέργεια, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πέρασε στην αντεπίθεση. Είπε πως η Ευρώπη προτίθεται να αναπτύξει το δικό της βιομηχανικό σχέδιο, το οποίο θα επιτρέπει χαλαρούς ελέγχους στην κρατική βοήθεια και μεγαλύτερη χρηματοδότηση για την παραγωγή τεχνολογιών με περιορισμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Σε χαμηλότερους τόνους αλλά παραμένοντας στην ίδια γραμμή, η επίτροπος Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάνγκερ, μίλησε αυτήν την εβδομάδα για αντίμετρα στην αμερικανική νομοθεσία. Απευθυνόμενη σε συνέδριο καθαρής ενέργειας που έλαβε χώρα αρχές της εβδομάδας στις Βρυξέλλες, η Βεστάνγκερ υπογράμμισε πως η Ε.Ε θα αντιδράσει με πυγμή σε κλίμακα ανάλογη με το νομοσχέδιο των ΗΠΑ. Συμπλήρωσε, ωστόσο, πως οι Βρυξέλλες δεν θα μεροληπτήσουν υπέρ των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Υπενθύμισε, επίσης, πως οφέλη θα υπάρξουν από μια συνεργασία με τις ΗΠΑ για την επιτάχυνση της καθαρής ενέργειας και της μείωσης των εκπομπών ρύπων.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ΗΠΑ και Ε.Ε συγκρούονται για τις επιπτώσεις της βιομηχανικής ή εμπορικής πολιτικής της μιας πλευράς στην άλλη. Μετά από μια 17ετή διαμάχη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου έκλεισε η υπόθεση των κρατικών επιδοτήσεων της αμερικανικής Boeing και της ευρωπαϊκής Airbus τον Ιούνιο του 2021.
Vestas Wind Systems: Η Ευρώπη να απαντήσει ανάλογα
Αλλά το Inflation Reduction Act έχει προκαλέσει αντιδράσεις και από άλλες χώρες, με τους πολυεθνικούς ομίλους να παροτρύνουν κυβερνήσεις στην Ασία και την Ευρώπη να προσφέρουν εξίσου μεγάλες επιδοτήσεις. Η Ουάσιγκτον δίνει γενναιόδωρα κονδύλια για την προσέλκυση επενδύσεων σε διάφορους τομείς από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις τεχνολογίες υδρογόνου μέχρι την παραγωγή ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων (EV).
Σύμφωνα με υπολογισμούς της Wall Street Journal, πάνω από 35 δισ δολάρια προβλέπονται στην κατασκευή υποδομών ηλιακής και αιολικής ενέργειας αλλά και τη στήριξη της παραγωγής μπαταριών EVs στις ΗΠΑ. Η συμβουλευτική εταιρεία Wood Mackenzie υπολογίζει πως με το IRA μειώνεται το κόστος παραγωγής στις ΗΠΑ για τις κυψέλες μπαταριών κατά 28%, για τα πτερύγια των ανεμογεννητριών κατά 34% και των πάνελ για τα φωτοβολταϊκά κατά 29%.
Ο Χέντρικ Άντερσεν, επικεφαλής της δανέζικης Vestas Wind Systems, μια από τις μεγαλύτερες κατασκευάστριες ανεμογεννητριών στον κόσμο, παρότρυνε την Ευρώπη να αντιγράψει το IRA, δηλώνοντας στην Wall Street Journal πως η Ε.Ε θα πρέπει να επινοήσει κάτι ανάλογο. Είναι δε ειρωνικό πως η Ε.Ε έχει προηγηθεί των ΗΠΑ με συνολικές προτάσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης.
Εκτός του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων που εγκαινιάστηκε το 2005, η Ε.Ε έδωσε το πράσινο φως περίπου προ τριετίας στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με την προοπτική να απορροφήσει το ένα τρίτο από εκτιμώμενες επενδύσεις 1,8 τρισ ευρώ από project του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU. Τέλος, η Ε.Ε προσπαθεί σήμερα να συνδυάσει επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια με την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας της καθώς η Ρωσία δεν είναι πια ο βασικός προμηθευτής της λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
