Ο Σαμίρ Μάνε έφυγε από την Αλβανία στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και εγκαταστάθηκε στην Αυστρία, όπου έκανε την πρώτη του περιουσία. Πίσω στην πατρίδα του πλέον, πολλά χρόνια μετά την πτώση του Χότζα, διευθύνει μια αυτοκρατορία στον τομέα των ακινήτων και του λιανεμπορίου, που εκτείνεται σε ολόκληρα τα δυτικά Βαλκάνια και πέρα από αυτά.
O 57χρονος μεγιστάνας είναι ο πρώτος —και μοναδικός— δισεκατομμυριούχος της Αλβανίας, της μικρής γειτονικής χώρας των μόλις 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων. Χάρη στις επενδύσεις του στο λιανεμπόριο, τα ακίνητα και τον τραπεζικό τομέα, έχει χτίσει μια περιουσία 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Forbes, εξασφαλίζοντάς του μια θέση στη λίστα των Δισεκατομμυριούχων του Κόσμου του Forbes για το 2025. Ήταν κάτι που δεν πίστευε πως θα ήταν δυνατόν, αφού το όνειρό του κάποτε ήταν να έχει ένα δικό του σπίτι ή ένα αυτοκίνητο. Πλέον έχει πολλά παραπάνω.
Σήμερα, ο όμιλός του, BALFIN Group, δραστηριοποιείται σε 10 χώρες και κατέγραψε καθαρά κέρδη 120 εκατομμυρίων δολαρίων το 2024, σημειώνοντας αύξηση 31% σε σχέση με το 2023. Περίπου το 62% των εσόδων προέρχεται από το λιανεμπόριο, ακολουθούμενο από τα ακίνητα με 20%, τις τραπεζικές υπηρεσίες με 9%, ενώ τα logistics και η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων καλύπτουν το υπόλοιπο.
Το αποτύπωμά του είναι ορατό σε ολόκληρη την πρωτεύουσα της Αλβανίας, όπου ζει από τότε που επέστρεψε στη χώρα του, το 2005. Είναι ιδιοκτήτης της Tirana Bank, της πέμπτης μεγαλύτερης τράπεζας της Αλβανίας -η αλυσίδα ηλεκτρονικών Neptun είναι η μεγαλύτερη στη χώρα-, ενώ μέχρι πρόσφατα είχε και τη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ, την οποία πούλησε για 48 εκατομμύρια δολάρια τον Μάρτιο. Μεταξύ άλλων, διαθέτει, μια βίλα 3.000 τ.μ στο Rolling Hills, ένα πολυτελές συγκρότημα κατοικιών που έχτισε.
«Αγόρασα τη γη το 2008, τότε ήταν πολύ φτηνή», είχε αναφέρει σε πρόσφατη συνέντευξή του Forbes. Η αξία της γης στην περιοχή έχει δεκαπλασιαστεί από τότε και ο Μάνε συνεχίζει να χτίζει. Δίπλα βρίσκεται μια άλλη ανάπτυξη που ανήκει στην BALFIN, το Collina Verde, ενώ έχει ακόμη ένα έργο υπό κατασκευή κοντά σε μια τεχνητή λίμνη, το οποίο αναμένεται να κοστίσει 240 εκατομμύρια δολάρια και να ολοκληρωθεί το 2028.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η περιουσία του Μάνε δεν σταματά στα σύνορα της Αλβανίας. Διαθέτει καταστήματα λιανικής σε όλη την ευρύτερη περιοχή, όπως στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο, το Μαυροβούνιο και τη Βόρεια Μακεδονία, όπου περιλαμβάνεται και το Skopje East Gate, το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της χώρας. Πέρα από τα δυτικά Βαλκάνια, έχει επίσης ξεκινήσει να επενδύει σε πολυκατοικίες και γραφεία στην Αυστρία και τον Καναδά, καθώς και στη Νέα Υόρκη και το Νιου Τζέρσεϊ.
Σαμίρ Μάνε: Από φοιτητής Γεωλογίας και μετανάστης στο βαθύ επιχειρείν
Ο Μάνε γεννήθηκε το 1967 στην πόλη Κορυτσά της νότιας Αλβανίας, κατά την περίοδο διακυβέρνησης του κομμουνιστή ηγέτη Ενβέρ Χότζα. Στα 18 του πήγε στα Τίρανα για να σπουδάσει Γεωλογία. Το 1991, ενώ ήταν ακόμη φοιτητής, αποφάσισε να φύγει από τη χώρα για να κυνηγήσει μια διαφορετική ζωή. Πήρε βίζα για την Αυστρία από ένα ταξιδιωτικό γραφείο και έκανε ένα ταξίδι 36 ωρών με λεωφορείο, χωρίς στάση, έως τη Βιέννη, όπου καταγράφηκε ως πρόσφυγας.
Πέρασε πάνω από έξι μήνες σε καταυλισμό προσφύγων, μαθαίνοντας γερμανικά μόνος του, μέχρι που έγινε αρκετά καλός ώστε να μπορέσει να κάνει αίτηση για να συνεχίσει το πτυχίο του στη Γεωλογία στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Χότζα στην Αλβανία το 1992, παρατήρησε ότι συμπατριώτες του ερχόνταν στη Βιέννη για να αγοράσουν ηλεκτρονικά. «Έτσι είδα την ευκαιρία», λέει.
Το 1993 παράτησε το πανεπιστήμιο και άρχισε να εργάζεται ως μεταφραστής για εξαγωγείς, πριν μπει ο ίδιος στον επιχειρηματικό χώρο. Την ίδια χρονιά ίδρυσε την εταιρεία Alba-Trade, η οποία αγόραζε βίντεο, ραδιόφωνα, τηλεοράσεις και ηλεκτρικές συσκευές στην Αυστρία και τις έστελνε στην Αλβανία. Ο ίδιος φόρτωνε τα φορτηγά και ταξίδευε οδικώς για δύο μέρες από τη Βιέννη στα Τίρανα, κοιμόταν στο φορτηγό για να εξοικονομήσει χρήματα και να προστατεύσει το εμπόρευμα. Όταν έφτανε, έβρισκε ένα σημείο στα Τίρανα, πάρκαρε και οι πελάτες απλώς εμφανίζονταν. «Πουλήσαμε όλα τα προϊόντα στο φορτηγό μέσα σε τρεις ώρες», λέει. «Αλλά στην Αυστρία είδα ότι υπήρχε τρόπος να πουλάς προϊόντα σωστά, μέσα σε καταστήματα.»
Για να κατανοήσει το επιχειρείν, διάβαζε όχι μόνο βιβλία του Τζακ Γουέλτς, αλλά και του ιδρυτή της Walmart, Σαμ Γουόλτον. «Ο ένας μου έμαθε πώς να διευθύνω μια λιανεμπορική επιχείρηση, και ο άλλος πώς να διευθύνω μια εταιρεία», λέει.
Η επέκταση στα Δυτικά Βαλκάνια
Το 1996 άνοιξε το πρώτο κατάστημα Neptun στα Τίρανα, πουλούσε τηλεοράσεις και οικιακές συσκευές. Δύο χρόνια αργότερα επεκτάθηκε στη Βόρεια Μακεδονία και κατόπιν στο Κόσοβο, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, αποτελώντας έναν από τους πρώτους επιχειρηματίες εκτός περιοχής που εισήλθαν στις νέες αγορές που αναδύθηκαν μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας στις αρχές της δεκαετίας του ’90.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο Μάνε είχε χτίσει μια αυτοκρατορία ηλεκτρονικών ειδών καταναλωτή στα δυτικά Βαλκάνια, με 19 καταστήματα και έσοδα 50 εκατομμυρίων δολαρίων, προμηθευόμενος τα περισσότερα προϊόντα από την Ασία. Βλέποντας την επιτυχία των δυτικών brands και των εμπορικών κέντρων στην πρώην κομμουνιστική ανατολική Ευρώπη, σκέφτηκε ότι μπορούσε να πετύχει κάτι ανάλογο στην Αλβανία. Το 2005 μετέφερε την οικογένειά του από τη Βιέννη στα Τίρανα, για να ξεκινήσει την κατασκευή του πρώτου εμπορικού κέντρου της χώρας, στα περίχωρα της πρωτεύουσας.
Για να προσελκύσει κόσμο στο εμπορικό κέντρο, χρειαζόταν ένα σούπερ μάρκετ. Έτσι, ο Μάνε ταξίδεψε στην Ευρώπη, συναντώντας επικεφαλής μεγάλων αλυσίδων λιανεμπορίου για να τους πείσει να ανοίξουν καταστήματα στην Αλβανία. «Μου έλεγαν, “Κύριε Μάνε, βλέπουμε τα στοιχεία του ΑΕΠ. Κανείς δεν θα έρθει”», θυμάται. «Έτσι αποφάσισα να δημιουργήσω μόνος μου μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Προσέλαβα έναν Γάλλο από την Carrefour και δημιούργησα το πρώτο σύγχρονο κατάστημα τροφίμων στην Αλβανία.»
Ήταν μια φιλόδοξη κίνηση. Εκείνη την εποχή, πάνω από το 30% της αλβανικής οικονομίας λειτουργούσε ανεπίσημα, σε μη ρυθμιζόμενους κλάδους που δεν πλήρωναν φόρους. Ο Μάνε έπρεπε να πείσει πλήθος καταναλωτών να υιοθετήσουν τον δυτικού τύπου καπιταλισμό και να αρχίσουν να ξοδεύουν χρήματα σε εμπορικά κέντρα αντί για τις τοπικές αγορές της γειτονιάς.
Ο Μάνε τελικά κατάφερε να πείσει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), με έδρα το Παρίσι, να επενδύσει 15 εκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση χρέους και ιδίων κεφαλαίων για τη δημιουργία της αλυσίδας σουπερμάρκετ του. Τον Οκτώβριο του 2005, άνοιξε το Qendra Tregtare Univers στα Τίρανα, με ένα κατάστημα Neptun και το πρώτο υποκατάστημα της αλυσίδας τροφίμων Euromax.
Όταν ο Μάνε αποφάσισε αργότερα να ανοίξει το ακόμα μεγαλύτερο Tirana East Gate Mall, είχε πλέον αποδείξει το επιχειρηματικό του μοντέλο και είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη περισσότερων επενδυτών. «Δεν προσποιήθηκε ότι ξέρει πώς λειτουργεί ένα εμπορικό κέντρο, αλλά βασίστηκε σε τεχνογνωσία, ακολούθησε το μοντέλο και άκουσε αυτούς που ήξεραν πώς να το κάνουν», λέει ο Mata του AADF, ο οποίος εκτιμά ότι το ταμείο τριπλασίασε την επένδυσή του όταν πούλησε το μερίδιό του στο mall πίσω στον Μάνε, τον Μάρτιο.
Η αγορά της Tirana Bank από την Πειραιώς
Ο Μάνε αξιοποίησε αυτήν την επιτυχία για να παίξει ακόμη πιο ενεργό ρόλο στην αλβανική οικονομία. Πολλές από τις επενδύσεις του απέδωσαν: το 2019 και το 2020 αγόρασε την Tirana Bank από την Τράπεζα Πειραιώς έναντι 64 εκατομμυρίων δολαρίων, και σήμερα η τράπεζα –με περιουσιακά στοιχεία ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων– αποτιμάται στα περίπου 155 εκατομμύρια. Άλλες επιχειρηματικές κινήσεις δεν είχαν την ίδια επιτυχία. Το 2022 απέκτησε το οικονομικό τηλεοπτικό δίκτυο Scan TV, με έδρα τα Τίρανα, αλλά το πούλησε έναν χρόνο αργότερα με ζημία περίπου 2,2 εκατομμυρίων δολαρίων.
Τα πλάνα για Jumbo στη Μολδαβία
Ο Μάνε τώρα σχεδιάζει να επεκταθεί ακόμη περισσότερο στην ανατολική Ευρώπη. Σκοπεύει να ανοίξει νέο franchise του Jumbo στη Μολδαβία. Επίσης, προσθέτει άλλες μάρκες στην αυτοκρατορία του, υπογράφοντας συμφωνία με την δανέζικη αλυσίδα καταστημάτων ποικιλίας Flying Tiger Copenhagen, με σχέδια να ανοίξει 50 καταστήματα τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Ωστόσο, εξακολουθεί να βλέπει υποσχέσεις στη χώρα του, με τον διεθνή τουρισμό ως δυνητικό καταλύτη για την οικονομία της Αλβανίας. Κατέχει το Green Coast, μια πολυτελή ανάπτυξη στη θάλασσα της Αδριατικής, η οποία θα περιλαμβάνει ξενοδοχεία από διεθνείς αλυσίδες όπως Accor, Grand Melia και Hyatt, καθώς και 2.600 βίλες και διαμερίσματα. Η πρώτη φάση του έργου, που αναμένεται να κοστίσει 900 εκατομμύρια δολάρια για την ολοκλήρωσή του, άνοιξε το 2022 και ο Μάνε έχει ήδη αποκομίσει κέρδη σχεδόν 150 εκατομμυρίων δολαρίων από τις πωλήσεις ακινήτων.
Για τον Μάνε, όσο περισσότερες επενδύσεις στη χώρα του, τόσο το καλύτερο. «Μου αρέσουν τα έργα, ελπίζω να τα κάνουν. Θα είναι καταπληκτικό για την Αλβανία», προσθέτει. Περισσότεροι επισκέπτες από το εξωτερικό σημαίνουν περισσότερους πελάτες για τα καταστήματα λιανικής του και περισσότερους πιθανούς αγοραστές για τις βίλες του. «Λιανική, ακίνητα και τουρισμός. Αυτός είναι το μέλλον μας».
