Το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, (OFAC) επέβαλε στις 3 Ιουλίου κυρώσεις σε εκτεταμένο δίκτυο λαθρεμπορίου ιρανικού πετρελαίου. Το δίκτυο, με επικεφαλής τον κουρδοϊρακινό βρετανό επιχειρηματία Σαλίμ Αχμέτ Σαΐντ, διευκόλυνε για χρόνια τη μεταφορά και το ξέπλυμα ιρανικού πετρελαίου ως ιρακινού προϊόντος, παρακάμπτοντας τις διεθνείς κυρώσεις. Μάλιστα, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για σχέσεις ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων με το δίκτυο και συγκεκριμένα της Evalend Shipping, που ελέγχεται από τον Κρίτωνα Λεντούδη, και η Petrochem General Management, που ελέγχεται από τον Ιωάννη Περογιαννάκη.
Σύμφωνα με το OFAC, ο Σαΐντ ελέγχει κρυφά την εταιρεία VS Tankers FZE με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, παλαιότερα γνωστή ως Al-Iraqia Shipping Services & Oil Trading FZE (AISSOT). Η εταιρεία αυτή διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στο λαθρεμπόριο ιρανικού πετρελαίου, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διευκόλυνση των μεταφορών από πλοίο σε πλοίο και στην ανάμειξη του ιρανικού πετρελαίου.
Η VS Tankers έχει αναπτύξει εξελιγμένες μεθόδους για το βάπτισμα του ιρανικού πετρελαίου ως ιρακινό αργό, με σκοπό την παραπλάνηση των διεθνών αρχών. Το δίκτυο βασιζόταν στη δωροδοκία ιρακινών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων μελών του Κοινοβουλίου, για την απόκτηση πλαστών πιστοποιητικών που επέτρεπαν στο ιρανικό πετρέλαιο να παρουσιάζεται ως ιρακινής προέλευσης.
Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ επιβεβαιώνει την επιβολή κυρώσεων σε διάφορα δεξαμενόπλοια που εμπλέκονται σε κρυφές παραδόσεις ιρανικού πετρελαίου. Μεταξύ αυτών είναι το δεξαμενόπλοιο DIJILAH (IMO 9829629) με σημαία των Νήσων Μάρσαλ, το οποίο περιγράφεται ως λειτουργούμενο και διαχειριζόμενο από τη VS Tankers από το 2019.
Το πλοίο συμμετείχε σε πολλαπλές μεταφορές μετάγγισης πετρελαίου με το δεξαμενόπλοιο CASINOVA, το οποίο έχει υποβληθεί σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ τον Απρίλιο του 2024, κοντά στα θαλάσσια σύνορα Ιράν και Ιράκ.
Η VS Tankers είναι μία από τις πολλές εταιρείες που έχουν υποβληθεί σε κυρώσεις βάσει του Εκτελεστικού Διατάγματος 13902, το οποίο στοχεύει τον ιρανικό πετρελαϊκό τομέα. Άλλες εταιρείες που ελέγχονται από τον Said περιλαμβάνουν τις VS Oil Terminal FZE, VS Petroleum DMCC, Rhine Shipping DMCC, καθώς και τις βρετανικές The Willett Hotel Limited και Robinbest Limited.
Το OFAC περιέγραψε λεπτομερώς τον ρόλο της VS Oil, η οποία διαχειρίζεται δεξαμενές αποθήκευσης στο Khor al-Zubayr στο Ιράκ, όπου το ιρανικό πετρέλαιο αναμιγνύεται πριν εξαχθεί υπό ιρακινή κάλυψη. Δορυφορικά και άλλα δεδομένα παρακολούθησης δείχνουν τις συνδέσεις της VS Oil με δεξαμενόπλοια που λειτουργούν για λογαριασμό των ιρανικών οντοτήτων Triliance Petrochemical Co. Ltd. και Sahara Thunder.
Οι εταιρείες αυτές έχουν ήδη υποβληθεί σε κυρώσεις για την υποστήριξή τους προς το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) και τον ιρανικό στρατό. Τα έσοδα από αυτές τις ελεγχόμενες δραστηριότητες έχουν χρηματοδοτήσει εν μέρει τη Δύναμη Κουντς του IRGC-QF, μια οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ ως διεθνής τρομοκρατική οργάνωση.
Οι ελληνικές ναυτιλιακές που φέρεται να εμπλέκονται με το δίκτυο
Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για σχέσεις ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων με το δίκτυο λαθρεμπορίου ιρανικού πετρελαίου. Η Evalend Shipping, που ελέγχεται από τον Κρίτωνα Λεντούδη, και η Petrochem General Management, που ελέγχεται από τον Ιωάννη Περογιαννάκη, ήταν βασικοί εμπορικοί αντισυμβαλλόμενοι της AISSOT και της VS Tankers για σχεδόν δέκα χρόνια.
Ο Ιωάννης Περογιαννάκης φέρεται να έχει ενεργήσει ως μεσίτης πλοίων για την οργάνωση του Σαλίμ, προμηθεύοντας πλοία που ναυλώθηκαν σε διάφορες εταιρείες του Σαλίμ Σαΐντ, συμπεριλαμβανομένων των AISSOT και Rhine Shipping.
Η Evalend Shipping του Κρίτωνα Λεντούδη έχει εκτεταμένες σχέσεις με τον Σαλίμ Σαΐντ, καθώς πολλά πλοία που ελέγχονται από την εταιρεία του Λεντούδη ναυλώθηκαν στην AISSOT και την VS Tankers. Μεταξύ αυτών και το “Dijilah”, που λειτούργησε για χρόνια ως “πλωτή μονάδα αποθήκευσης πετρελαίου”, όπου πραγματοποιούνταν το μεγαλύτερο μέρος της ανάμειξης και του “ξεπλύματος” του ιρανικού πετρελαίου.
Επιπτώσεις για την ελληνική ναυτιλία
Αν και ούτε η Evalend Shipping ούτε η Petrochem General Management έχουν υποστεί άμεσες κυρώσεις, οι ιστορικές και συνεχιζόμενες εμπορικές σχέσεις τους με την AISSOT και την VS Tankers προκαλούν σοβαρές ανησυχίες αναφορικά με τη συμμόρφωση και τη φήμη τους.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς του OFAC, οι μη αμερικανοί πολίτες ενδέχεται να υποστούν δευτερογενείς κυρώσεις εάν συνεχίσουν να πραγματοποιούν σημαντικές συναλλαγές με οντότητες που περιλαμβάνονται σε λίστες κυρώσεων. Οι έλληνες πλοιοκτήτες που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή ενδέχεται να υποβληθούν σε αυστηρότερο έλεγχο από:
- Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που ενισχύουν τη δέουσα επιμέλεια
- Ασφαλιστικές εταιρείες με αυστηρότερα κριτήρια
- Ναυλωτές που εξετάζουν προσεκτικά τους αντισυμβαλλόμενους
- Ρυθμιστικές αρχές που διενεργούν αναδρομικές εξετάσεις
Ενισχυμένη εκστρατεία πίεσης κατά του Ιράν
Αυτή η τελευταία σειρά κυρώσεων αποτελεί την όγδοη δράση στο πλαίσιο της ενισχυμένης εκστρατείας πίεσης του OFAC κατά του εμπορίου ιρανικού πετρελαίου, σύμφωνα με την οδηγία του Προέδρου μέσω του Εθνικού Προεδρικού Μνημονίου Ασφάλειας 2. Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ χαρακτήρισε ταυτόχρονα έξι επιπλέον οντότητες και τέσσερα πλοία σύμφωνα με το εκτελεστικό διάταγμα 13846 για την εσκεμμένη διευκόλυνση των ιρανικών συναλλαγών πετρελαίου.
Νομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι ενδέχεται να υποβληθούν σε αναδρομική εξέταση από τις ρυθμιστικές αρχές οι συναλλαγές μετά το 2020, όταν το παράνομο δίκτυο του Σαΐντ έγινε πιο ενεργό, αναφορικά με το εάν συνδέονται με ροές πετρελαίου που έχουν υποστεί κυρώσεις ή έχουν παρατυπίες στην τεκμηρίωση.
