Στο τραπέζι αμερικανικές επενδύσεις ως αντίδοτο στην κινεζική παρουσία σε Πειραιά και ενέργεια

Παράκαμψη των Κινέζων της Cosco που ελέγχουν τον Πειραιά και περιορισμό του ρόλου του Πεκίνου σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές

Οι εγκαταστάσεις της Cosco στον ΟΛΠ © ΟΛΠ ΑΕ

Μόνο με επενδύσεις αμερικανικών ομίλων, κρατικών ή ιδιωτικών, μπορεί πιθανώς να αναχαιτιστεί η παρουσία του Πεκίνου στα ευρωπαϊκά λιμάνια, όπως ο Πειραιάς, που ελέγχεται από την κινεζική Cosco, ή σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές, όπως ο ΑΔΜΗΕ, όπου συμμετέχει με μειοψηφικό ποσοστό αλλά ισχυρά δικαιώματα η κινεζική State Grid. Αυτό το επιχείρημα καταθέτουν εδώ και χρόνια όσοι υποστηρίζουν πως οι αμερικανικές απαιτήσεις για «έξωση» των Κινέζων από ελληνικές και ευρωπαϊκές υποδομές δεν μπορεί να γίνει απλά και μόνο με παρεμβάσεις και απειλές της Ουάσιγκτον. Απαιτεί να βάλει και κάποιος το χέρι στην τσέπη, όπως συνέβη στην περίπτωση των δύο λιμανιών του Παναμά, που επίσης διαχειρίζονται οι Κινέζοι, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει ολοκληρωθεί η απόκτησή τους από κεφάλαια που ελέγχει η αμερικανική Blackrock.

Έτσι, τις τελευταίες εβδομάδες κυκλοφορούν στην Αθήνα σενάρια «παράκαμψης» του Πειραιά και μετοχικών αλλαγών στον ΑΔΜΗΕ από τη μεθεπόμενη χρονιά (2027), όταν οι Κινέζοι της State Grid δεν θα έχουν το δικαίωμα πρώτης άρνησης, π.χ. στη διάθεση επιπλέον ποσοστού του διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Κάποια από αυτά τα σενάρια θα συζητηθούν στο περιθώριο της 6ης Συνόδου για Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC).

Είναι αλήθεια πως τους τελευταίους μήνες η κυβέρνηση έχει εντείνει τις πιέσεις προς την πλευρά του ΟΛΠ, βασικός μέτοχος του οποίου είναι η COSCO, ώστε να προχωρήσει τις παγωμένες επενδύσεις, για τις οποίες είχε δεσμευτεί προ δεκαετίας και παραμένουν στο ψυγείο. Ο ΟΛΠ ήδη έχει λάβει δύο πενταετείς παρατάσεις για την ολοκλήρωσή τους, χωρίς να φαίνεται στον ορίζοντα ο χρόνος περάτωσης κρίσιμων επενδύσεων. Όπως υποστηρίζουν στελέχη που παρακολουθούν τις διεργασίες, «αφού οι Κινέζοι θέλουν να κρατήσουν τον Πειραιά, τότε μπορεί κάποιος να αναπτύξει μια ανταγωνιστική λιμενική υποδομή εντός της Αττικής, όπως για παράδειγμα η Ελευσίνα!». Υπενθυμίζουν πως η αμερικανική κρατική επενδυτική τράπεζα DFC εμπλέκεται ήδη στην «ανάσταση» των γειτονικών Ναυπηγείων Ελευσίνας, ενώ έχει εκφράσει επισήμως ενδιαφέρον να συμμετάσχει στη στοιχειωμένη επένδυση για το μεγάλο εμπορευματικό κέντρο του Θριασίου Πεδίου. Επισήμως είχε, επίσης, ενδιαφερθεί για μετοχική συμμετοχή στην εταιρεία διαχείρισης της, παγωμένης προς το παρόν, ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, το γνωστό Great Sea Interconnector (GSI). Χθες η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, κατά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, μίλησε και για αμερικανικό ενδιαφέρον για επενδύσεων στον τομέα της τεχνολογίας.

Οι ΗΠΑ, μετά την επανεκλογή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, έχουν εντείνει τις πιέσεις για να περιορίσουν την επέκταση των Κινέζων στην Ευρώπη, όπου κατέχουν ήδη κρίσιμες λιμενικές, ενεργειακές και άλλες υποδομές. Ταυτόχρονα, πιέζουν τις κυβερνήσεις ώστε να προχωρήσουν σε «εξώσεις», όπως φαίνεται να συμβαίνει με τον Πειραιά. Το Πεκίνο αποκτά λιμάνια, δίκτυα ενέργειας και άλλες υποδομές στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» (Belt and Road Initiative – BRI), μέσω της οποίας επιδιώκει να δημιουργήσει ένα δίκτυο εφοδιαστικών αρτηριών ελεγχόμενων από κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις. Η πολύπλευρη και εξαιρετικά στοχευμένη εκστρατεία της κυβέρνησης Τραμπ για την απομάκρυνση του στρατηγικού ερείσματος της Κίνας στα ευρωπαϊκά λιμάνια -ιδιαίτερα της εμβληματικής επένδυσης στον Πειραιά- αντιπροσωπεύει ένα κρίσιμο σημείο καμπής στον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Κίνας.

Η Κίνα έχει εδραιώσει μία από τις πιο εκτεταμένες και στρατηγικά σημαντικές παρουσίες στον τομέα των λιμανιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Η επιρροή της επεκτείνεται μέσω κρατικών και ημικρατικών εταιρειών, κυρίως της COSCO Shipping Ports και της China Merchants Port, οι οποίες διαχειρίζονται ή ελέγχουν περισσότερα από 100 λιμάνια σε περίπου 60 χώρες. Αυτά τα λιμάνια βρίσκονται σε στρατηγικά σημεία και επηρεάζουν καίρια τις παγκόσμιες εμπορικές διαδρομές.

Συγκεκριμένα, η Κίνα ελέγχει ή έχει σημαντικές συμμετοχές σε κρίσιμα λιμάνια, όπως το λιμάνι του Πειραιά, στο οποίο η COSCO απέκτησε το 51% του ΟΛΘ το 2008 και το 2016 εξαγόρασε επιπλέον ποσοστό 16%, μετατρέποντάς το σε ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια στην Ευρώπη. Μειοψηφικό ποσοστό κατέχουν και στον ΟΛΘ μέσω της Terminal Link, κοινοπραξίας της China Merchants Port με τη γαλλική CMA CGM. Μετέχουν επίσης σε εταιρείες διαχείρισης τερματικών σε Βαλένθια, Μπιλμπάο, Αμβούργο, Ρότερνταμ κ.λπ.

Σημαντική παρουσία έχουν και στην Αφρική, με την China Merchants Port να διαχειρίζεται το λιμάνι στο Τζιμπουτί, που είναι κρίσιμο για τη σύνδεση της Αφρικής με την Ασία και την Ευρώπη, ενώ κατέχουν και στρατηγικές επενδύσεις σε λιμάνια του Καμερούν, της Νιγηρίας και άλλων περιοχών, με στόχο την ενίσχυση της εμπορικής της επιρροής.