Σε μια εκτενή συνέντευξη με τον Nicholas Bornozis στο Capital Link Forum κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Ναυτιλίας του Χονγκ Κονγκ, ο εφοπλιστής Βαγγέλης Μαρινάκης, Πρόεδρος και Ιδρυτής της Capital Maritime & Trading Corp., προειδοποίησε για την αυξανόμενη περιβαλλοντική απειλή που θέτει ο «σκιώδης στόλος» των πλοίων που βρίσκονται υπό καθεστώς κυρώσεων τα οποία λειτουργούν χωρίς ασφάλιση ή κατάλληλη συντήρηση, ενώ παράλληλα σκιαγράφησε το όραμά του για τον ρόλο του ναυτιλιακού κλάδου σε ένα πιο ειρηνικό παγκόσμιο τοπίο.
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης πρότεινε μια ρεαλιστική λύση στο πρόβλημα με τον σκιώδη στόλο που ταλαιπωρεί τα διεθνή ύδατα: να επιτραπεί η διάλυση των πλοίων που βρίσκονται υπό καθεστώς κυρώσεων εντός ενός χρονικού παραθύρου τριών έως τεσσάρων μηνών.
Η κρίση με τον “σκιώδη στόλο”
«Επενδύουμε σημαντικά χρήματα, χρόνο και προσπάθεια για τη διατήρηση ενός καθαρού περιβάλλοντος και καθαρών θαλασσών», τόνισε ο Βαγγέλης Μαρινάκης, υπογραμμίζοντας την αντίφαση μεταξύ των περιβαλλοντικών προσπαθειών του κλάδου και της ανεξέλεγκτης λειτουργίας επικίνδυνων σκαφών. «Ωστόσο, ταυτόχρονα, έχουμε σχεδόν 1.500 πλοία σε λειτουργία – σχεδόν τα μισά από τα οποία είναι σε καθεστώς κυρώσεων– που πλέουν σε όλο τον κόσμο χωρίς ασφάλιση, χωρίς κατάλληλα εκπαιδευμένα πληρώματα και χωρίς συντήρηση. Έχουμε δει διάφορα ατυχήματα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων συγκρούσεων και περιστατικών ρύπανσης. Δεν βλέπω τις κυβερνήσεις να δρουν αρκετά γρήγορα για να σταματήσουν αυτόν τον κολοσσιαίο περιβαλλοντικό κίνδυνο».
Η προτεινόμενη λύση του μεγιστάνα της ναυτιλίας είναι απλή, αλλά απαιτεί διεθνή συνεργασία. «Μια λύση που θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά είναι εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ και η Ευρώπη χορηγήσουν μια εξαίρεση που θα επιτρέπει τη διάλυση αυτών των πλοίων μέσα στους επόμενους τρεις έως τέσσερις μήνες. Οι αγοραστές σε περιοχές διάλυσης θα πρέπει να μπορούν να στέλνουν χρήματα χωρίς περιορισμούς στους τραπεζικούς λογαριασμούς των ιδιοκτητών πλοίων, επιτρέποντας έτσι τη διάλυση αυτών των σκαφών και τη μείωση του αριθμού τους».
Ο Μαρινάκης εκτίμησε ότι «τουλάχιστον το 20% αυτού του στόλου πρέπει να διαλυθεί επειδή αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα στη διαπραγμάτευση αυτών των πλοίων. Επομένως, δεν λέω ότι όλα τα πλοία που βρίσκονται υπό καθεστώς κυρώσεων θα διαλυθούν ξαφνικά. Αλλά τουλάχιστον ακόμη κι αν δούμε μείωση αυτού του στόλου κατά 10% ή 20%, νομίζω ότι αυτή είναι μια απλή λύση».
Γεωπολιτική και το μέλλον της ναυτιλίας
Αναφερόμενος στο ευρύτερο γεωπολιτικό τοπίο, ο Β. Μαρινάκης εξήγησε πώς οι πρόσφατες παγκόσμιες συγκρούσεις έχουν αναδιαμορφώσει τη στρατηγική σημασία του ναυτιλιακού κλάδου. «Τα τελευταία τρία χρόνια, γίναμε μάρτυρες του πολέμου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, των συνεχιζόμενων εντάσεων στην περιοχή που περιλαμβάνουν τον Λίβανο και τη Συρία, καθώς και των διαταραχών που επηρεάζουν τη Διώρυγα του Σουέζ… Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν αλλάξει τις συνθήκες της αγοράς».
Ο τομέας της μεταφοράς ενέργειας έχει καταστεί ιδιαίτερα κρίσιμος κατά τη διάρκεια αυτών των ταραχωδών καιρών. «Όταν προκύπτουν γεωπολιτικές συγκρούσεις και καταστάσεις, η μεταφορά ενέργειας γίνεται ζωτικής σημασίας. Είναι προφανές ότι οι χώρες – συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας, των χωρών της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης – χρειάζονται συμμαχίες με εφοπλιστές που μπορούν να παρέχουν τη μεταφορά, τη σταθερότητα και τη σανίδα σωτηρίας που χρειάζεται ο κόσμος για να επιβιώσει».
Ειρήνη και ευκαιρίες ανασυγκρότησης
Κοιτάζοντας μπροστά στην πιθανή ειρήνη στις ζώνες συγκρούσεων, ο Βαγγέλης Μαρινάκης βλέπει τόσο ευκαιρίες όσο και ευθύνες για τη ναυτιλιακή βιομηχανία, αλλά τόνισε ότι η γνήσια ειρήνη απαιτεί περισσότερα από συμφωνίες.
«Η ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και της Γάζας είναι σίγουρα σημαντική, αλλά εξίσου σημαντικό είναι το τι συμβαίνει όταν τελειώνουν αυτές οι συγκρούσεις και επιστρέφει η ειρήνη στον κόσμο… Όταν επιστρέψει η σταθερότητα, θα αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις καθώς αυτές οι περιοχές αναδομούνται, επιβιώνουν και τελικά ευημερούν», δήλωσε.
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης υπογράμμισε ότι η βιώσιμη ειρήνη απαιτεί την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών: «Για να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας, εάν θέλουμε να δούμε διαρκή ειρήνη στην περιοχή, χρειαζόμαστε μια ειρήνη που να επιτρέπει στους ανθρώπους να επιβιώσουν, να επιτύχουν ευημερία και να διατηρήσουν την ελπίδα. Αυτό που έχουμε παρατηρήσει με τα χρόνια είναι ότι όταν μια περιοχή στερείται εντελώς ελπίδας, όταν απουσιάζει η ελπίδα, οι συγκρούσεις δεν τελειώνουν ποτέ πραγματικά».
Περιβαλλοντικοί κανονισμοί και εναλλακτικά καύσιμα
Όσον αφορά την αναβολή των στόχων μηδενικών εκπομπών από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO), ο Μαρινάκης τάχθηκε υπέρ μιας ρεαλιστικής προσέγγισης που βασίζεται σε ειλικρινή διάλογο μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών του κλάδου.
Για τα εναλλακτικά καύσιμα, ο Βαγγέλης Μαρινάκης ήταν ξεκάθαρος σχετικά με τον πιο βιώσιμο δρόμο, τονίζοντας ότι το LNG είναι η πιο εφικτή επιλογή για τα επόμενα 10-15 χρόνια: «Όταν η προσφορά, η ζήτηση και οι υποδομές είναι σε θέση – αντί να αναζητούμε εναλλακτικές λύσεις όπου υπάρχουν υψηλές τιμές αλλά απουσιάζουν οι υποδομές – ας είμαστε ρεαλιστές. Για τα επόμενα 10-15 χρόνια, αυτό είναι ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον εναλλακτικό καύσιμο που μπορεί να κάνει τη δουλειά».
Ο στρατηγικός ρόλος της Ασίας
Μιλώντας στο Χονγκ Κονγκ, ο Μαρινάκης τόνισε την κρίσιμη σημασία της περιοχής για την παγκόσμια ναυτιλία και τόνισε την ανάγκη για μακροπρόθεσμες συνεργασίες και όχι για συναλλακτικές σχέσεις.
«Μπορούμε να νιώσουμε εδώ τη σωστή ατμόσφαιρα. Υπάρχει παράδοση εδώ όσον αφορά τη ναυτιλία, την πλοιοκτησία και το εμπόριο», σημείωσε για τη ναυτιλιακή κληρονομιά του Χονγκ Κονγκ.
Όσον αφορά τον ρόλο της Κίνας, ο Μαρινάκης υποστήριξε μια προσέγγιση συνεργασίας: «Η Κίνα παίζει σημαντικό ρόλο στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Πρέπει να το δούμε αυτό μακροπρόθεσμα και να θεωρήσουμε τους Κινέζους αντισυμβαλλομένους μας ως εταίρους που προσπαθούν να κάνουν δουλειές. Θα πρέπει να είναι εταίροι όχι μόνο για τον εξοπλισμό πλοίων ή τις νέες ναυπηγήσεις, αλλά και για τη δημιουργία συνεργασιών που θα διαρκέσουν για τα επόμενα χρόνια.
Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον – χρειάζονται τις υπηρεσίες μας, και τους χρειαζόμαστε κι εμείς. Θα πρέπει να το θεωρήσουμε αυτό μια μακροπρόθεσμη σχέση, όχι μια ευκαιριακή προσέγγιση για τη μεγιστοποίηση των βραχυπρόθεσμων κερδών. Πρέπει να διεξάγουμε σωστά τις δουλειές μας και να τους αντιμετωπίζουμε ως εταίρους από την πρώτη κιόλας μέρα».
