Υπερδιπλάσιος είναι ο αριθμός των χωρών που υποστηρίζουν την επιβολή ενός τέλους ρύπων στην εμπορική ναυτιλία, σε σχέση με πριν από μερικούς μήνες, προκειμένου με τον τρόπο αυτό, να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη νέων, εναλλακτικών καυσίμων και άλλων συναφών υποδομών, που θα οδηγήσουν στη σταδιακή απανθρακοποίηση του κλάδου.
Αυτές τις ημέρες ολοκληρώνεται μια ιδιαίτερα σημαντική συνεδρίαση στις τάξεις του ΙΜΟ (Παγκόσμιος Οργανισμός Ναυτιλίας), που τα μέλη του ΟΗΕ διαπραγματεύονται το ποια θα είναι τα επόμενα βήματα προς την κατεύθυνση της επίτευξης των στόχων, που έχουν τεθεί για την μείωση των εκπομπών ρύπων της ναυτιλίας. Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται πως η επιλογή της επιβολής ενός τέλους που θα επιβαρύνει όλα τα πλοία, έχει αρχίζει να κερδίζει σημαντικό έδαφος.
Με βάση τα τελευταία δεδομένα, μια τέτοια πρόταση έχει ήδη κερδίσει την στήριξη 47 χωρών παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων, το σύνολο της Ε.Ε. (φυσικά και της Ελλάδας), ο Καναδάς, η Ιαπωνία και μια σειρά από μικρότερες χώρες του Ειρηνικού, που πλήττονται σημαντικά από την θαλάσσια ρύπανση, όπως οι νήσοι Μάρσαλ. Σημειωτέον, ότι πρόκειται για χώρες, που έχουν αναπτύξει πολύ σημαντικά νηολόγια («σημαίες), επομένως οι θέσεις που διατυπώνουν, έχουν και σημαίνουσα σημασία μεταξύ του ναυτιλιακού κλάδου.
Μόλις το περασμένο καλοκαίρι, η επιβολή ενός τέλους ρύπων στην ναυτιλία, είχε εξασφαλίσει την στήριξη 23 χωρών, κάτι που δείχνει ότι η ιδέα, της οποίας είναι ένθερμος υποστηρικτής και η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, αναμφίβολα θα αποτελέσει βασικό σκέλος των συζητήσεων, τόσο τώρα, όσο και στο άμεσο μέλλον. Οι υποστηρικτές της λύσης αυτής, αναφέρουν ότι μια τέτοια λύση θα μπορούσε να εξασφαλίσει ετήσια έσοδα ύψους άνω των 80 δισ. δολαρίων, τα οποία θα μπορούν να επανεπενδυθούν, ώστε να επιταχυνθεί η ανάπτυξη νέων, «πράσινων» τεχνολογιών για την ναυτιλία, κυρίως καύσιμα, αλλά και να βοηθηθούν οι οικονομικά ασθενέστερες χώρες, προς την κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης. Η πρόταση που έχουν καταθέσει οι νήσοι Μάρσαλ και άλλες μικρές χώρες, κάνει λόγο για την επιβολή ενός τέλους ύψους 150 δολαρίων για κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται από τα πλοία της εμπορικής ναυτιλίας. Εφόσον υιοθετηθεί κι εφαρμοστεί μια τέτοια λύση, θα μπορούσε να καταστήσει την χρήση των συστημάτων καύσης από αμμωνία, πολύ οικονομικότερα και σαφώς πιο ώριμα για να υιοθετηθούν από το σύνολο του κλάδου.
Μια άλλη πρόταση, που επίσης υποστηρίζεται από την Ε.Ε., την Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και άλλες χώρες, προβλέπει την υιοθέτηση ενός μικτού συστήματος, για την επιβολή τέλους ρύπων. Αυτό θα συνδυάζει ένα τέλος επί των εκπομπών ρύπων, με ένα παγκόσμιο πρότυπο εκπομπών ρύπων ναυτιλιακών καυσίμων, ώστε να υπολογίζεται (με κάποιον συντελεστή) και το αντίστοιχο καύσιμο που χρησιμοποιεί το κάθε πλοίο. Για παράδειγμα, σήμερα, κάποια πλοία χρησιμοποιούν LNG ως καύσιμο, κάποια άλλα χρησιμοποιούν πετρέλαιο πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, ενώ ένα άλλο ποσοστό χρησιμοποιεί ακόμα συμβατικά καύσιμα, τα οποία όμως συνδυάζονται με συστήματα πλυντρίδων, που κατακρατούν τους ρύπους που εκλύονται σε ειδικά δοχεία.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση τα όσα έχουν ήδη ψηφιστεί σε επίπεδο IMO, η ναυτιλία θα πρέπει να πετύχει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% έως το 2030, φτάνοντας στην πλήρη απανθρακοποίηση (μηδενικές εκπομπές) έως το 2050. Όπως διερωτώνται όσοι υποστηρίζουν την πρόταση επιβολής τέλους ρύπων, αν η πρόταση αυτή δεν εξασφαλίσει τελικά την αποδοχή των υπολοίπων, ποιες είναι οι εναλλακτικές για την επίτευξη των στόχων μείωσης των ρύπων που έχουν ήδη ψηφιστεί; Πάντως, η εξασφάλιση του «ναι» μόνο απλή υπόθεση δεν είναι, καθώς μεταξύ εκείνων που τάσσονται ανοιχτά ενάντια στην υποβολή τέλους ρύπων στην ναυτιλία, είναι η Κίνα και η Βραζιλία, που θεωρούν ότι μια τέτοια πρόταση θα λειτουργήσει «τιμωρητικά» για τις αναδυόμενες χώρες, των οποίων οι οικονομίες βασίζονται στο διεθνές εμπόριο. Μια συμβιβαστική λύση θα μπορούσε π.χ. να είναι η επιβολή τέλους, μόνο αν ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο όριο εκπομπών ρύπων.
Σε κάθε περίπτωση, έως τον προσεχή Σεπτέμβριο, θα κριθεί το αν τελικά θα συγκεντρωθεί η απαιτούμενη πολιτική βούληση, ώστε να υιοθετηθεί, έστω και κατά πλειοψηφία, η λύση αυτή, ή όχι. Πρόκειται για την καταληκτική ημερομηνία, που έχει οριστεί. Υπάρχει πάντως η αισιοδοξία ότι μέχρι τότε θα προκύψει μια οριστική λύση, καθώς τα κράτη-μέλη, προσπαθούν να αποφύγουν μια πλήρη διαφωνία, ώστε να μην υπάρξουν στη συνέχεια μονομερή νομοθετήματα (π.χ. από την ΕΕ, την Κίνα, ή τις ΗΠΑ), που θα καταλήξουν σε αποκλεισμούς πλοίων από περιοχή σε περιοχή και θα δημιουργήσουν χάος στο διεθνές εμπόριο.
