Οι εκλογές του 2023 έδωσαν οριστικό τέλος ακόμα και στο αδύναμο δίπολο ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ και οδήγησαν σε μια πολυκομματική Βουλή. Το ερώτημα είναι πόσα κόμματα μπορεί ακόμα να χωρέσουν στο υπάρχον πολιτικό φάσμα. Η σχετική συζήτηση αναζωπυρώνεται, τόσο με τις περιβόητες «διαρροές» για νέους σχηματισμούς δεξιά και αριστερά όσο και με τη «στατική» εικόνα που εμφανίζουν οι πολιτικές δυνάμεις, παρά τις κρίσεις, τα αδιέξοδα και την οξύτατη πολιτική αντιπαράθεση, με πρόσφατη θρυαλλίδα το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Κι όμως. Παρά τη συνεχιζόμενη ακρίβεια, παρά την έξαρση του μεταναστευτικού, παρά το μπαράζ συνεδριάσεων της Βουλής για τις προτάσεις για εξεταστικές και προανακριτικές, οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις της Opinion Poll και της Real Polls δείχνει μια λίγο-πολύ αμετάβλητη διάταξη δυνάμεων: η ΝΔ εμφανίζει μικρή κάμψη στην εκτίμηση ψήφου. Σε μεγάλη απόσταση είναι πλέον δεύτερο το ΠΑΣΟΚ, υπερφαλαγγίζοντας πάντως την Πλεύση Ελευθερίας. Ακόμα στην πολιτική ακολουθία, όπως καταγράφεται στις έρευνες, πάνω από το όριο του 3% εμφανίζονται πλέον 7 κόμματα. Σύνολο δηλαδή, δέκα πολιτικά κόμματα άνω του ορίου εισόδου στη Βουλή. Υπάρχει χώρος για ένα ακόμα;
Στις ίδιες δημοσκοπήσεις, στην καταγραφή της πρόθεσης και όχι εκτίμησης ψήφου, αναδεικνύεται ένας σημαντικός παράγοντας-ρυθμιστής. Η αδιευκρίνιστη ψήφος έχει αυξηθεί 17% των ερωτηθέντων (Opinion) και στο 20,4% έναντι του 15,4% της μέτρησης του Ιουνίου (Real Polls). Πέραν της διαπίστωσης ότι τη φθορά της κυβερνητικής παράταξης δεν καρπώνονται τα κόμματα της αντιπολίτευσης, δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς ότι σχεδόν ο ένας στους πέντε ψηφοφόρους δεν ανοίγει τα χαρτιά του. Μεγάλο ποσοστό. Είναι αυτό που στοχεύουν τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και τα άλλα κόμματα για την αύξηση της επιρροής τους, ενισχύοντας τη σκληρή αντιπολιτευτική γραμμή- μέχρι στιγμής χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Από την άλλη, μήπως αυτή η «γκρίζα ζώνη» των αναποφάσιστων μπορεί να αποτελέσει το «οξυγόνο» για την εμφάνιση νέων πολιτικών σχημάτων;
Η κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με μια ακόμη κρίση, αυτήν του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ παράλληλα στη Βουλή θα διεξαχθεί και η ψηφοφορία για την παραπομπή του Κώστα Καραμανλή στη Δικαιοσύνη για την υπόθεση των Τεμπών. Μέχρι το κλείσιμο της Βουλής θα είναι αντιμέτωπη με τα αντιπολιτευτικά πυρά και για τις δύο υποθέσεις. Παράγοντες της αντιπολίτευσης εκτιμούν πως σε αυτήν τη φάση ενδέχεται να υπάρξουν απώλειες στις ψηφοφορίες που πιθανόν να κλονίσουν τη συνοχή της παράταξης.
Σε αυτό το φόντο, ήδη κυκλοφορούν σενάρια δημιουργίας…. αποσχιστικών κινήσεων. Ένα από αυτά κάνει λόγο για την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου, κεντρώου πολιτικού ρεύματος-κάτι σαν το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη-για να εκφράσει την απογοήτευση πολιτών που εξακολουθούν να επιθυμούν μεταρρυθμίσεις και τομές, ανεκπλήρωτες μέχρι τώρα από τον Πρωθυπουργό. Ένα άλλο σχετίζεται με την τελική επιλογή του Μαξίμου να επιλέξει τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ- και όχι προανακριτικής. Η αντιπολίτευση θεωρεί ότι αυτό είναι προϊόν πίεσης του πρώην υπουργού Μάκη Βορίδη, που αποτελεί υπολογίσιμο παράγοντα έκφρασης των δεξιών τάσεων στο χώρο της ΝΔ. Αν και κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται, αποτελεί ωστόσο ένα σενάριο προσφιλές στο χώρο της αντιπολίτευσης, με ορισμένους να εκτιμούν ότι η ρωγμή ήδη υπάρχει.
Ωστόσο, η φιλολογία για νέα σχήματα εξακολουθεί να εστιάζει τόσο στην επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα στο πολιτικό στερέωμα όσο και σε πολιτική κίνηση στήριξης του Αντώνη Σαμαρά. Δύο σενάρια που ακόμα και αν επιβεβαιωθούν, δεν καταγράφεται ότι θα προκαλέσουν ανατροπή στους υπάρχοντες συσχετισμούς δυνάμεων, αλλά μάλλον θα έχουν συμπληρωματικό ρόλο.
Στη δημοσκόπηση της Real Polls η πιθανότητα για ένα νέο κομματικό φορέα υπό τον Αλέξη Τσίπρα καταγράφεται στο 18,1% (πιθανό-πολύ πιθανό), κάτι που σημαίνει πώς εάν και εφόσον γίνει το εγχείρημα, θα κινηθεί σε ποσοστό γύρω στο 10%. Η εκτίμηση του επικεφαλής της Opinion Poll, Ζαχαρία Ζούπη είναι πως ένα κόμμα Τσίπρα θα κινούνταν μεταξύ 8 με 11%.
Κι αυτό σε έναν χώρο πολυδιασπασμένο, με ήδη τρεις σχηματισμούς -τον ΣΥΡΙΖΑ, το Κίνημα Δημοκρατίας του Στ. Κασσελάκη, και το ΜΕΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη αλλά και την Πλεύση Ελευθερίας της κ. Κωνσταντοπούλου να καραδοκεί. Μπορεί ο πρώην πρωθυπουργός να κάνει την υπέρβαση; Θα πρέπει πρώτα να περάσει από το… «ναρκοπέδιο» των πρώην συντρόφων του. Άλλωστε, οι όλο και πιο πυκνές δημόσιες παρεμβάσεις του επιτείνουν το υπαρξιακό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου είναι βουλευτής, ενώ η ανακίνηση της συζήτησης για τα πρακτικά της σύσκεψης των αρχηγών τον Ιούνιο του 2025, μάλλον προβλήματα δημιούργησε και δεν συνέτεινε στη ενίσχυση του rebranding.
Πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για τον Αντώνη Σαμαρά. Ο κ. Ζούπης εκτιμά ότι ένα «κόμμα Σαμαρά» θα αγωνιζόταν να περάσει το φράγμα του 3%, ενώ αυτοί που θεωρούν πιθανό ένα τέτοιο κόμμα στη Real Polls είναι 7,1%. Κι αυτό επίσης σε ένα τοπίο, δεξιά της ΝΔ, με την Ελληνική Λύση να κυριαρχεί αλλά και τη Φωνή Λογικής της κ. Λατινοπούλου να εμφανίζει σημάδια ανάκαμψης.
Παρ’ όλα αυτά, οι κοινωνικές διεργασίες, η πολιτική οξύτητα, το αβέβαιο διεθνές περιβάλλον τροφοδοτούν την πολιτική ρευστότητα και πιθανόν να ανατρέπουν αυτά που βλέπουμε σήμερα ως αμετάβλητες σταθερές στις έρευνες ή να κυοφορούν σενάρια που σήμερα θεωρούμε απίθανα.
