Οι ανακοινώσεις της Ελλάδας για τη δημιουργία δύο νέων θαλάσσιων πάρκων, ενός στο Ιόνιο και ενός στο Αιγαίο, πυροδότησαν για άλλη μια φορά αντιδράσεις της Τουρκίας, εντείνοντας την ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα στην περιοχή. Η Άγκυρα έκανε λόγο για «μονομερείς ενέργειες» που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και αγνοούν τα τουρκικά συμφέροντα, ζητώντας την αποφυγή παρόμοιων κινήσεων.
Η ελληνική πρωτοβουλία ανακοινώθηκε δια στόματος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ο οποίος υπογράμμισε ότι «με τα δύο πάρκα η Ελλάδα αποκτά από τις μεγαλύτερες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο».
«H Τουρκία δεν προτίθεται να αφήσει αναπάντητη την ελληνική πρωτοβουλία για την ανακήρυξη θαλάσσιων πάρκων και εξετάζει πλέον τη θέσπιση αντίστοιχων τουρκικών θαλάσσιων περιοχών και το επόμενο βήμα θα είναι να ανακηρύξει η Τουρκία τα δικά της θαλάσσια πάρκα» αναφέρει χαρακτηριστικά το τουρκικό πρακτορείο Anadolu.
Η Αθήνα δεν αναμένεται να παίξει το χαρτί της κλιμάκωσης που επιδιώκει η Άγκυρα. Tο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών φρόντισε να απαντήσει άμεσα στην ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ ξεκαθαρίζοντας ότι το καθεστώς του Αιγαίου είναι ξεκάθαρο, και ότι οι αναφορές σε ημίκλειστες θάλασσες είναι ανεδαφικές.
Ρωσική σφήνα και διεθνείς προεκτάσεις
Ενδιαφέρον προκαλεί και η παρέμβαση της Ρωσίας στο ζήτημα. Η Ρωσίδα εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, προειδοποίησε για τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή, τονίζοντας ότι το Αιγαίο δεν θα πρέπει να μετατραπεί σε «παιδική χαρά» για την αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας και την αντιπαράθεση. Αυτή η δήλωση, αν και φαινομενικά ουδέτερη, ερμηνεύεται από αναλυτές ως έμμεση υποστήριξη των τουρκικών θέσεων, καθώς η Μόσχα επιθυμεί την αποσταθεροποίηση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Δύσης.
Η Ζαχάροβα μάλιστα κάλεσε τις χώρες εκτός της περιοχής να απέχουν από ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν «εφιάλτες» στο Αιγαίο, μια σαφής αναφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, καθώς η Ελλάδα και η Τουρκία είναι και οι δύο μέλη της Συμμαχίας.
Μια επανάληψη του παρελθόντος;
Η τουρκική αντίδραση στα θαλάσσια πάρκα δεν είναι κάτι καινούργιο. Παρόμοιες εντάσεις έχουν προκύψει και στο παρελθόν σχετικά με την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, την εξερεύνηση υδρογονανθράκων και τις στρατιωτικές ασκήσεις. Η Άγκυρα, μέσω της στρατηγικής της «Γαλάζιας Πατρίδας», διεκδικεί ένα μεγάλο μέρος του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα.
Η ελληνική πλευρά, από την πλευρά της, επιμένει ότι η δημιουργία των θαλάσσιων πάρκων αποτελεί αναφαίρετο κυριαρχικό δικαίωμα, σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο και τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις. Τα πάρκα αποσκοπούν στην προστασία της πλούσιας βιοποικιλότητας του Αιγαίου, χωρίς να επηρεάζουν τα όρια της ελληνικής κυριαρχίας ή τα κυριαρχικά δικαιώματα.
