Η οξεία αντιπαράθεση στη Βουλή για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ επιβεβαίωσε αυτό που αποτελεί πλέον κοινό τόπο. Η πόλωση και ο πολυκερματισμός του πολιτικού συστήματος δημιουργούν μια δυναμική που μπορεί να οδηγήσει σε ανατροπές, ανακατατάξεις, πολιτική αστάθεια. Κι αυτά, την ώρα που, αίφνης, εμφανίζονται εκ νέου στον ορίζοντα σενάρια πρόωρων εκλογών.
Όλοι εκτιμούν ότι με αφετηρία τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης προοιωνίζεται μια κρίσιμη και απρόβλεπτη πολιτική περίοδος. Η κυβέρνηση αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης καλούνται να δώσουν απαντήσεις σε μια εξίσωση με πολλούς αγνώστους, σε ένα ρευστό περιβάλλον.
Η κυβέρνηση βγαίνει λαβωμένη από τους κραδασμούς των παράνομων επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και το γεγονός ότι η υπόθεση έχει «ουρά»-τόσο εντός του Κοινοβουλίου όσο και δικαστικά. Αυτό εκφράστηκε και δημοσκοπικά, καθώς στην τελευταία έρευνα της GPO εμφανίζεται σε διάστημα ενός μηνός -στην κορύφωση δηλαδή της αντιπαράθεσης για τον ΟΠΕΚΕΠΕ- να χάνει τρεις ποσοστιαίες μονάδες στην πρόθεση ψήφου (23% έναντι 26% του Ιουνίου). Ακόμα και οι επιλογές της κυβέρνησης για σύσταση εξεταστικής επιτροπής δεν πείθουν την κοινή γνώμη. Το 74,5% των ερωτηθέντων δηλώνει δυσαρεστημένο από την διαχείριση της υπόθεσης. Το ερώτημα είναι αν η ζημιά σταματά με τον φάκελο ΟΠΕΚΕΠΕ ή αν υπάρχουν και άλλες υποθέσεις στο συρτάρι της ευρωπαίας εισαγγελέως. Στο Μαξίμου ήδη εκφράζονται φόβοι για μια τέτοια εξέλιξη, που αφορά τη διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Μια τέτοια εξέλιξη ασφαλώς θα στένευε το περιθώριο ελιγμών της κυβέρνησης από το φθινόπωρο και θα περιόριζε την εμβέλεια των όποιων μέτρων θα εξαγγείλει στη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός. Παρ’ όλα αυτά, είναι φανερό πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιμείνει στην προώθηση της θετικής ατζέντας ως αντίβαρο στις απώλειες, με μέτρα ενίσχυσης της μεσαίας τάξης αλλά και των μισθωτών. Κι αυτό παράλληλα με την αποδοχή της ευθύνης για τον ΟΠΕΚΕΠΕ (με το «αποτύχαμε» του Πρωθυπουργού).
Με αυτό το φόντο αναζωπυρώνονται τα σενάρια για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Με τα σημερινά δεδομένα, η κυβέρνηση απορρίπτει τα σενάρια αυτά και ο Πρωθυπουργός εμμένει στη θέση του για εκλογές στο τέλος της τετραετίας. Η συλλογιστική είναι ότι στα δύο χρόνια που απομένουν υπάρχει χώρος και χρόνος για ένα «κύμα» αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, που θα ανατρέψουν σε σημαντικό βαθμό την αρνητική εικόνα, θα δώσουν την ευκαιρία να «διαχυθεί» σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα η οικονομική ανάπτυξη, να υπάρξουν αλλαγές που θα πείθουν ότι κάτι αλλάζει στην κρατική μηχανή και, εν τέλει, θα οδηγήσουν τη ΝΔ σε δημοσκοπική ανάκαμψη. Ένα πλάνο αντιμέτωπο πλέον με πολλές αντιξοότητες και με τη δυσπιστία ενός κρίσιμου μέρους της κοινής γνώμης που αποστασιοποιείται από την κυβέρνηση, χωρίς ωστόσο να μετατοπίζεται στα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Πάντως, στο χώρο της αντιπολίτευσης η αίσθηση ότι θα έχουμε πρόωρες εκλογές κερδίζει έδαφος. Το ΠΑΣΟΚ, που οξύνει στο έπακρο την αντιπολιτευτική του ρητορική, θέτοντας στο επίκεντρό της τον Πρωθυπουργό, πιστεύει πως ήδη με τα Τέμπη και τώρα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το σενάριο για πρόωρες εκλογές έρχεται πιο κοντά. Το σενάριο αυτό, εκτιμά η Χαριλάου Τρικούπη, θα γίνει ακόμα πιο πιθανό εάν έρθουν στο φως νέες υποθέσεις κακοδιαχείρισης από τις Βρυξέλλες. Σε μια τέτοια περίπτωση, κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι είτε θα αναγκαστεί ο Πρωθυπουργός να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές – υπό την πίεση μάλιστα να εκδηλωθούν και έντονες εσωκομματικές πιέσεις για αλλαγή ηγεσίας «εν κινήσει» – είτε να προσφύγει σε ρύθμιση για αλλαγή του εκλογικού νόμου (με πιθανό το 5% για είσοδο κόμματος στη Βουλή).
Κι ενώ στο ΠΑΣΟΚ λένε πως οι πρόωρες είναι ευπρόσδεκτες, απορρίπτουν κάθε ιδέα αλλαγής του εκλογικού νόμου, στο όνομα της μετεκλογικής αβεβαιότητας. Με αυτήν την υπόθεση εργασίας, το ΠΑΣΟΚ ήδη κινείται σε ένα ιδιότυπο…. διμέτωπο. Από τη μια σφυροκοπά τον Πρωθυπουργό, θεωρώντας ότι εξακολουθεί να αποτελεί το βασικό πολιτικό κεφάλαιο της κυβερνητικής παράταξης, από την άλλη κλιμακώνει την κριτική του απέναντι στον Αλέξη Τσίπρα, καθώς ενισχύεται η πιθανότητα δημιουργίας νέου φορέα από τον πρώην πρωθυπουργό το φθινόπωρο, με ορατό το ενδεχόμενο απωλειών για το ΠΑΣΟΚ από τα αριστερά, την ώρα που δεν αποκομίζει δημοσκοπικά οφέλη από τη φθορά της ΝΔ.
Το ενδεχόμενο ενός εκλογικού αιφνιδιασμού – ή μιας αναγκαστικής πρόωρης προσφυγής στις κάλπες – είναι που ωθεί τον Αλέξη Τσίπρα να επισπεύσει τα σχέδιά του για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα. Αν και παραμένει νεφελώδες πώς μια τέτοια κίνηση θα αλλάξει τα δεδομένα στο χώρο της Αριστεράς, ο ίδιος φαίνεται να εκτιμά πως η πρωτοβουλία του μπορεί να είναι αντίβαρο στην εικόνα παραλυσίας και κατακερματισμού του χώρου ενώ θα μπορούσε να κοντράρει το ΠΑΣΟΚ για τη δεύτερη θέση. Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών θα αποτελέσει και «βαρόμετρο» και για τις τελικές αποφάσεις του Αντώνη Σαμαρά, που πάντως δημοσκοπικά φαίνεται να ξεκινά από μια πιο δύσκολη αφετηρία απ’ ό,τι ο Αλέξης Τσίπρας.
