Όλες οι δημοσκοπήσεις –με τελευταία αυτήν της ALCO– καταγράφουν μεγάλο αριθμό αναποφάσιστων, της τάξης του 20%. Πώς αυτοπροσδιορίζονται αυτοί πολιτικά; Ποιοι μπορούν να κερδίσουν και ποιοι να χάσουν; Ποια ποιοτικά στοιχεία μπορούν να φέρουν τα πάνω-κάτω στους σημερινούς συσχετισμούς δυνάμεων; Τι είναι αυτό που θα κρίνει τις τελικές τους επιλογές; Πώς επιχειρούν η κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ να επηρεάσουν την επιλογή αυτών που μένουν σε απόσταση από τα κόμματα; Τέσσερις παραδοξότητες στην τελευταία έρευνα της ALCO, γίνονται βαρόμετρο της πολιτικής ρευστότητας που επικρατεί.
Παράδοξο Νο 1. Η κυβέρνηση μετρά απώλειες, επιβεβαιώνοντας την αλυσίδα μετρήσεων, με αφετηρία το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του 2024, όταν το κυβερνών κόμμα έπεσε στο 28%. Παρά το γεγονός ότι η πρόθεση ψήφου κυμαίνεται στο 25%-άρα για πρώτη φορά δίνεται χώρος για το ενδεχόμενο να χαθεί το μπόνους εδρών για το πρώτο κόμμα-εξακολουθεί να διατηρεί το πολιτικό προβάδισμα και να έχει μεγάλη απόσταση από το δεύτερο ΠΑΣΟΚ, με σταθερά διψήφια διαφορά. Όμως μια ματιά στο «καλάθι» των αναποφάσιστων δείχνει πως το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών προέρχεται από το δικό της ποσοστό-ιδιαίτερα αν γίνει σύγκριση με το 41% των εκλογών του 2023. Ωστόσο και εδώ είναι το παράδοξο, είναι η ΝΔ που διαθέτει και το ενδεχόμενο να κερδίσει έστω ένα σημαντικό μέρος των αναποφάσιστων και να κάνει τη διαφορά. Και αυτό γιατί, πρώτον, το ποσοστό 19% των αναποφάσιστων στην έρευνα της ALCO-αλλά και στις άλλες δημοσκοπήσεις-είναι πολύ μεγάλο. Οι αναποφάσιστοι αποτελούν εδώ και καιρό το δεύτερο «κόμμα» μετά τη ΝΔ. Ή, με άλλα λόγια, το 20% μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά το εκλογικό αποτέλεσμα εφόσον φτάσουμε στην κάλπη.
Γιατί η ΝΔ είναι η χαμένη στις διαρροές; Γιατί στην κατανομή της ALCO, το 28% αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροδεξιοί και το 21% ως κεντρώοι. Μιλάμε για το ήμισυ του συνόλου των αναποφάσιστων, δηλαδή, για το 10% του εκλογικού σώματος, με ορισμένες αναγωγές. Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι αυτοί είναι που κυρίως έχουν αποστασιοποιηθεί από την κυβερνητική παράταξη; Αλλά ταυτόχρονα ποιος μπορεί να μη διαπιστώσει ότι τελούν σε στάση αναμονής, χωρίς να έχουν κλείσει οριστικά την πόρτα στη ΝΔ; αυτό είναι ίσως το πιο κρίσιμο στοίχημα για τη ΝΔ στο δρόμο για τις εκλογές: ο επαναπατρισμός των κεντρώων-κεντροδεξιών ψηφοφόρων στην ομάδα των αναποφάσιστων.
Παράδοξο Νο 2. Το ΠΑΣΟΚ αποκομίζει μικρά κέρδη σε σχέση με τη μέτρηση της εταιρείας τον περασμένο Ιούνιο, της τάξης του 0,8% (από 10,7% στο 11,5%).Κι όμως στους τρεις μήνες που μεσολάβησαν, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης άσκησε δριμεία κριτική εφ όλης της ύλης στην κυβέρνηση, με αιχμή τα όσα αποκαλύφθηκαν για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι προσδοκίες για δημοσκοπικά οφέλη ήταν μεγάλες. Η… βελόνα όμως δεν κινείται, όπως είπε και ο κ. Γερουλάνος. Αυτό φαίνεται ανάγλυφα και στην ανάλυση του πολιτικού αυτοπροσδιορισμού των αναποφάσιστων.Ο ένας στους τρεις δηλώνει είτε κεντρώος είτε κεντροαριστερός-συνολικά το 34% των αναποφάσιστων. Αν όλοι αυτοί αποστασιοποιούνται κυρίως από τη ΝΔ, είναι γεγονός ότι διστάζουν να μετακινηθούν προς το ΠΑΣΟΚ. Αν σημαίνει αυτό κάτι, είναι το ποιες διορθωτικές κινήσεις απαιτούνται από την Χαριλάου Τρικούπη για να βρει ανταπόκριση ο πολιτικός του λόγος στο δύσκολο αυτό ακροατήριο.
Παράδοξο Νο 3. Αν και ο ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει οριακή άνοδο (στο 6,2% από το 5% του Ιουνίου), είναι φανερό πως η δεξαμενή των αναποφάσιστων είναι σχεδόν… άδεια για τις δικές του στοχεύσεις. Μόλις το 8% από αυτούς δηλώνουν αριστεροί. Που σημαίνει ότι οι απώλειές του έχουν προ πολλού διασκορπιστεί σε άλλα κόμματα, κυρίως στην Πλεύση Ελευθερίας, αλλά και στο Κίνημα Δημοκρατίας και το ΜΕΡΑ25. Κάτι που καθιστά την δυναμική του επαναφορά στο προσκήνιο εξαιρετικά δύσκολή-χωρίς να υπολογίσουμε το σενάριο δημιουργίας νέου κόμματος από τον Αλέξη Τσίπρα.
Παράδοξο Νο 4. Αν οι δημοσκοπήσεις είναι η φωτογραφία της στιγμής τότε περισσότερο παρά ποτέ, τα σενάρια δημιουργίας νέων κομμάτων αλλά και οι αντισυστημικές διαθέσεις μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης μπορούν να την ανατρέψουν ανά πάσα στιγμή, δημιουργώντας νέους συσχετισμούς. Υπάρχει το υλικό για μια τέτοια ανατροπή; Ας πάρουμε δύο ευρήματα από την έρευνα της ALCO. Στην «πίτα» των αναποφάσιστων, το 16% των ερωτηθέντων για το πού ανήκουν πολιτικά απαντά «πουθενά» ενώ ένα 8% αποφεύγει να απαντήσει. Σύνολο, 24%. Ή, με άλλα λόγια, ο ένας στους τέσσερις αναποφάσιστους θέτει εαυτόν εκτός του κάδρου των υπαρχόντων κομμάτων. Υπάρχει όμως και μια άλλη τάση που καταγράφεται. Το 61% δηλώνει ότι δεν υπάρχει κάποιο κόμμα που να το εκφράζει. Ποσοστό, που συμπίπτει με τις αρνητικές κρίσεις τόσο του κυβερνητικού έργου όσο και της αξιολόγησης της δράσης των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Κι εδώ δεν συνυπολογίζεται η δυναμική δημιουργίας νέων πολιτικών σχηματισμών (Τσίπρας, Σαμαράς, Καρυστιανού), που θα φέρει τα πάνω-κάτω στη φωτογραφία της στιγμής…
