Η εποχή απαιτεί περιφερειακές συνεργασίες και «η Ελλάδα αυτή τη δεδομένη στιγμή έχει και την ηγετική θέση να μπορέσει να επιβάλλει μία τέτοιου τύπου συνεργασία επ’ ωφέλειά της», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ) «Athens Security Forum 2025».
Όπως σημείωσε, η Ελλάδα, δια του Πρωθυπουργού, έθεσε την πρόταση για μία μεγάλη περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία περιλαμβάνει τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, με τις οποίες η χώρα έχει θαλάσσια σύνορα.
Έχει πολύ συγκεκριμένη ατζέντα, θεματολογία, ζητήματα που αναφέρονται στην πολιτική προστασία ή στην προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος ή στη μετανάστευση, αλλά έχει και πολύ δύσκολα θέματα, όπως είναι η συνδεσιμότητα και η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
Επεσήμανε πως προφανώς δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί, διότι υπάρχουν ζητήματα, όπως η θέση της Τουρκίας σε σχέση προς την Κύπρο ή η κατάσταση στη Λιβύη, που υπάρχει ένας διχασμός σε ό,τι αφορά την άσκηση της διακυβέρνησης. Όμως, πρόσθεσε «θεωρούμε ότι τα προβλήματα δεν είναι αξεπέραστα, αντιθέτως, είναι η ώρα της ευθύνης για όλους. Θα διερευνήσουμε την δυνατότητα να συγκροτηθεί αυτή η περιφερειακή συνεργασία.
Σημείωσε πως η Ελλάδα καλεί τους γείτονές της για «να βρεθεί μια λειτουργική σχέση, στην οποία θα μπορούμε να συζητούμε και να επιλύουμε ζητήματα, τα οποία αποτελούν κοινές προκλήσεις, διότι οι κοινές προκλήσεις δεν μπορούν να επιλύονται με μονομερείς ενέργειες».
«Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει και τα μέσα, αλλά και τη διάθεση να αναλάβει έναν ρόλο επισπεύδοντα στην Ανατολική Μεσόγειο και νομίζω ότι θα είναι επ’ωφελεία της», τόνισε χαρακτηριστικά.
«Με την Τουρκία, τα τελευταία δυόμισι χρόνια έχει υπάρξει ένας δομημένος διάλογος, ο οποίος βεβαίως και δεν έχει παραγάγει προς ώρας αποτελέσμα σε ότι αφορά τη μεγάλη μας υποκείμενη διαφορά που αναπαράγει τα προβλήματα που είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και AOZ», σημείωσε και πρόσθεσε:
«Έχουμε φτάσει σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο σε ότι αφορά ζητήματα χαμηλότερης πολιτικής, αλλά και πολιτικής μεταξύ των ανθρώπων. […] Ελπίζουμε ότι έως το τέλος του έτους θα έχουμε ολοκληρώσει τις επαφές μας για να διερευνήσουμε κατά πόσον υπάρχει διάθεση από τα μέρη να προχωρήσουμε σε αυτό το σχήμα, τότε θα δρομολογηθούν τα επόμενα βήματα, ενδεχομένως με την υπογραφή κάποιου συνυποσχετικού ή με την συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών ή τεχνικών κλιμακίων για την επεξεργασία των θέσεων».
Η ενέργεια καθίσταται μέσο έξυπνης ισχύος
Αναφερόμενος στη διεθνή σκηνή, ο κ. Γεραπετρίτης επεσήμανε πως είναι η πιο σύνθετη και δύσκολη στιγμή να είσαι Υπουργός Εξωτερικών στην Ευρώπη και στον κόσμο, καθώς έχει αλλάξει πάρα πολύ την τελευταία τριετία η μορφολογία των διπλωματικών σχέσεων.
Ακόμη, σημείωσε, βρισκόμαστε σε ένα σημείο της παγκόσμιας ιστορίας, που είναι ο μεγαλύτερος αριθμός ένοπλων συρράξεων στον κόσμο, με καταγεγραμμένες περισσότερες από 60 ένοπλες συρράξεις.
Σημείωσε δε ότι το ισοζύγιο το οποίο είχε αναπτυχθεί μεταπολεμικά, όπου ουσιαστικά οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν έναν εν πολλοίς ρόλο εγγυητή στην ασφάλεια της Ευρώπης, πλέον αλλάζει ριζικά. Ταυτόχρονα, μετατοπίζεται αρκετά και το πεδίο πραγματικής ισχύος και αναδυόμενες δυνάμεις, όπως είναι η Ινδία, αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο στον παγκόσμιο Νότο.
«Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα είναι το ζήτημα της ενέργειας. Αυτό που αναδείχθηκε με πολύ μεγάλη έμφαση από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι ότι δεν θα πρέπει επουδενί να δημιουργείται υπερεξάρτηση χωρών σε κρίσιμες υποδομές».
Η εσωτερική ασφάλεια της χώρας δεν είναι ζήτημα το οποίο μπορούμε να ασχολούμαστε με αφέλεια
Σημείωσε δε πως η αντίληψη στην Ελλάδα ήταν πάντοτε, ότι «πατούμε σε δύο πόδια, στο πόδι της Ανατολής και στο πόδι της Δύσης. Η είσοδός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση επικαθόρισε, όχι μόνο την πορεία της χώρας μας, αλλά και την συνείδηση των ανθρώπων».
«Η εσωτερική ασφάλεια της χώρας δεν είναι ένα ζήτημα, το οποίο μπορούμε να ασχολούμαστε με αφέλεια. Νομίζω ότι πρέπει να στηριζόμαστε στη Δύση, στην Ευρώπη, στη διατλαντική συνεργασία».
«Υπήρχε πάντοτε μια μεγάλη επιφύλαξη, λόγω του κυρίως του αμερικανικού παράγοντα και των όσων έφερε, ιδίως η στρατιωτική δικτατορία. Σήμερα, τα γεωπολιτικά, γεωστρατηγικά ζητήματα έχουν τόσο πολύ διαφοροποιηθεί, που η πλήρης ένταξη της Ελλάδας στη Δύση συνιστά στην πραγματικότητα και τον όρο της ασφάλειάς της. Η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφίας της, έκανε πάντοτε πολύ μεγάλες επενδύσεις στην άμυνά της, δηλαδή στη σκληρή της ισχύ», ανέφερε.
«Δυστυχώς, καθυστερημένα μπήκαμε στη λογική ότι η σκληρή ισχύς, η άμυνά μας, είναι μεν μία από τις παραμέτρους για την ειρήνη και την ευημερία μας, αλλά δεν είναι η μόνη και ίσως να μην είναι ούτε καν η καθοριστική», επεσήμανε ο Γιώργος Γεραπετρίτης.
