Σήμερα το μεσημέρι διεξάγεται μια κρίσιμη ψηφοφορία στην Ευρωζώνη, καθώς οι 20 υπουργοί Οικονομικών καλούνται να επιλέξουν τον νέο πρόεδρο του Eurogroup, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Βέλγο Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ να διεκδικούν μια θέση που, παρά τη χαμηλών τόνων φύση της, καθορίζει την οικονομική πορεία της Ευρώπης. Οι Financial Times περιγράφουν ένα ρευστό σκηνικό, όπου κάθε ψήφος αποκτά καθοριστική σημασία και το αποτέλεσμα παραμένει ανοιχτό μέχρι την τελευταία στιγμή.
Το Eurogroup, το άτυπο αλλά εξαιρετικά ισχυρό όργανο που καθοδήγησε τις αποφάσεις της Ευρωζώνης κατά την περίοδο της κρίσης χρέους, βρέθηκε ξανά στο προσκήνιο μετά την αποχώρηση του Ιρλανδού Πασκάλ Ντόναχιου, ο οποίος μετακινήθηκε στην Παγκόσμια Τράπεζα. Η θέση του προέδρου, η οποία καλείται να συντονίζει τις δημοσιονομικές στρατηγικές, να ισορροπεί μεταξύ «σκληρών» και πιο ευέλικτων γραμμών και να εγγυάται την ευστάθεια του κοινού νομίσματος, μένει σήμερα κενή και απαιτεί πλειοψηφία τουλάχιστον δέκα ψήφων.
Η ιδιαιτερότητα αυτής της αναμέτρησης είναι ότι και οι δύο υποψήφιοι προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διάσπαση της συντηρητικής ψήφου, ενώ οι υπόλοιπες ομάδες –οι Σοσιαλδημοκράτες με πέντε έδρες, οι Φιλελεύθεροι με τέσσερις και η ακροδεξιά με δύο– διατηρούν αμφίσημη στάση. Οι λεγόμενες «Big Four» –Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία– δεν έχουν μέχρι αυτή την ώρα δώσει σαφή δημόσια ένδειξη προτίμησης, εντείνοντας την αβεβαιότητα γύρω από την έκβαση.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, υποστηριζόμενος από την ελληνική κυβέρνηση, έχει επιλέξει να θέσει στο επίκεντρο της υποψηφιότητάς του τη μεγάλη μεταστροφή της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια. Οι FT επισημαίνουν πως ο Έλληνας υπουργός παρουσιάζει την πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης και ανάπτυξης της χώρας ως «ευρωπαϊκό μάθημα» για το πώς μια οικονομία που βρέθηκε στο χείλος της κατάρρευσης μπορεί να επανέλθει δυναμικά στο επίκεντρο της Ευρωζώνης. Μετά από μια δεκαετία μνημονίων, μεταρρυθμίσεων και δημοσιονομικής πειθαρχίας, η Ελλάδα –όπως τονίζει ο ίδιος– καταγράφει πρωτογενή πλεονάσματα, χρέος σε καθοδική πορεία και ρυθμούς ανάπτυξης που ξεπέρασαν τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
«Η πρόσφατη εμπειρία της Ελλάδας προσφέρει ένα ευρωπαϊκό μάθημα», δήλωσε χαρακτηριστικά στους Financial Times, προβάλλοντας την πορεία της χώρας ως επιχείρημα ότι διαθέτει την ικανότητα να συντονίσει την Ευρωζώνη σε μια περίοδο αυξημένων δημοσιονομικών προκλήσεων, υψηλών επιτοκίων και πίεσης για επενδύσεις στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Με το βλέμμα στο μέλλον του ευρώ, επιδιώκει να εμφανιστεί ως τεχνοκρατικός υποψήφιος που μπορεί να συνδυάσει ψηφιακή στρατηγική και οικονομική σταθερότητα.
Στην απέναντι πλευρά βρίσκεται ο Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ, ο οποίος δεν αντιμετωπίζει μόνο το εμπόδιο της διασπασμένης συντηρητικής ψήφου, αλλά και μια ευαίσθητη εκκρεμότητα: την απόφαση του Βελγίου σχετικά με τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Το ζήτημα αυτό έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια σε χώρες που στηρίζουν σθεναρά το Κίεβο, κυρίως στα κράτη της Βαλτικής και στη Φινλανδία, δημιουργώντας ένα πρόσθετο πολιτικό βάρος για τον Βέλγο υπουργό.
Ο ίδιος ωστόσο επιμένει ότι προσφέρει αυτό που χρειάζεται η Ευρωζώνη σε μια εποχή γεωπολιτικών και οικονομικών αναταράξεων: σταθερή ηγεσία. «Σε έναν κόσμο αβεβαιότητας, η σταθερή ηγεσία είναι το ισχυρότερο πλεονέκτημα της Ευρωζώνης. Η δέσμευσή μου είναι να διαφυλάξω αυτή τη σταθερότητα με διακριτικότητα, εμπιστοσύνη και αποφασιστικότητα», δήλωσε στους FT, υποστηρίζοντας πως έχει ισχυρή στήριξη εντός της ομάδας του.
Οι FT επισημαίνουν ότι ο νέος πρόεδρος του Eurogroup θα κληθεί να διαχειριστεί μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα: τη συγκράτηση των δημοσιονομικών υπερβάσεων, την περίπλοκη μετάβαση στο ψηφιακό ευρώ, τις πιέσεις για ενίσχυση των επενδύσεων, αλλά και την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών – μια μεταρρύθμιση που παραμένει ημιτελής εδώ και χρόνια.
Για τον Πιερρακάκη, το ελληνικό παράδειγμα λειτουργεί ως κεντρικό αφήγημα. Για τον Βαν Πέτεγκεμ, το διακύβευμα είναι να εμφανιστεί ως ήρεμη δύναμη εντός ενός ταραγμένου ευρωπαϊκού τοπίου. Το μόνο βέβαιο, σύμφωνα με τους Financial Times και το AFP, είναι ότι η μάχη για την ηγεσία του Eurogroup δεν ήταν ποτέ τόσο ανοιχτή, τόσο πολιτική και τόσο καθοριστική για τη μελλοντική πορεία της Ευρωζώνης.
