Σε δεινή δοκιμασία βρίσκεται για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση, καθώς η μη αναμενόμενη μαζική κινητοποίηση των αγροτών στην επικράτεια δοκιμάζει τις αντοχές της επιρροής της στον αγροτικό κόσμο.
Κι αυτό, μόλις ένα μήνα μετά τις συμφωνίες για τις εξορύξεις και τον κάθετο διάδρομο για το φυσικό αέριο, που της έδωσαν δημοκοπικό «αέρα» και χώρο για ανάπτυξη πρωτοβουλιών εντός και εκτός συνόρων. Μένει να φανεί αν τα μπλόκα αυτή τη φορά θα είναι που θα προκαλέσουν εκ νέου ζημιά στο κυβερνητικό προφίλ και θα θέσουν σε αμφισβήτηση την κυβερνητική ατζέντα.
Στην πρόσφατη δημοσκόπηση της Interview, που έγινε στην αρχή των αγροτικών κινητοποιήσεων, καταγράφτηκε η αντιφατική εικόνα των τελευταίων μηνών. Η ΝΔ κινείται στο 30,8%, με λίγο-πολύ στάσιμα τα άλλα κόμματα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με αντίστοιχο ποσοστό θεωρείται ο καταλληλότερος για τη διακυβέρνηση της χώρας. Όμως την ίδια ώρα, σχεδόν οι 8 στους 10 θεωρούν δίκαια τα αιτήματα των αγροτών, ενώ το 53% συμφωνεί με το κλείσιμο των δρόμων, με το 46% να διαφωνεί.
Με τέτοιες διαθέσεις της κοινής γνώμης, η διαχείριση της κρίσης από την κυβέρνηση γίνεται δύσκολο εγχείρημα. Ταυτόχρονα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης τόσο αριστερά όσο και δεξιά της ΝΔ, θεωρούν ευνοϊκή πολιτική συγκυρία να ανοιχτούν στους αγρότες, καθώς τα τελευταία χρόνια η ΝΔ εμφανίζεται κυρίαρχη πολιτικά στον αγροτικό κόσμο.
Ενδεικτικά, τον Μάιο του 2023, ο ένας στους δύο αγρότες ψήφισε ΝΔ. Όμως από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Η ακρίβεια, οι ανοδικές τιμές στις πρώτες ύλες, οι χαμηλές τιμές στα προϊόντα παραγωγής, ο αφανισμός των προβάτων από την ευλογιά, και… καπάκι το μπάχαλο με τον ΟΠΕΚΕΠΕ έδωσαν μια απρόσμενη δυναμική στις διαμαρτυρίες των αγροτών.
Η METRON Analysis έκανε μια πρωτότυπη μέτρηση τον περασμένο μήνα, θέτοντας το ερώτημα στους πολίτες αν αισθάνονται «μέσα» ή «έξω» από ένα φανταστικό «κάστρο προστασίας και ασφάλειας». Κατά μέσο όρο, οι «μέσα στο κάστρο» ήταν στο 46% και οι «έξω από το κάστρο», 52%.
Όμως στους αγρότες η ψαλίδα άνοιξε δραματικά: οι αγρότες που ένιωθαν ασφαλείς, «μέσα στο κάστρο» ήταν μόλις το 21% ενώ οι «έξω» το 77%. Καμία άλλη τάξη δεν εμφάνισε τέτοιες ενδείξεις οικονομικής αλλά και κοινωνικής ανασφάλειας. Με άλλα λόγια, μεγάλος αριθμός αγροτών αισθάνονται να κινούνται προς το περιθώριο της οικονομικής δραστηριότητας, με απαισιόδοξη ματιά για το μέλλον.
Μια ακόμη παράμετρος είναι ότι αυτή τη φορά φαίνεται να μη λειτουργεί ο λεγόμενος «κοινωνικός αυτοματισμός», δηλαδή η αντίθεση άλλων κοινωνικών ομάδων στο κλείσιμο των δρόμων. Βέβαια, αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια των κινητοποιήσεων των αγροτών. Μια παράτασή τους μέσα στην περίοδο των γιορτών μπορεί να αποτελέσει θρυαλλίδα για διαμαρτυρίες όλων όσοι θίγονται από τα μπλόκα, όπως για παράδειγμα τα καταλύματα χειμερινού τουρισμού και η χριστουγεννιάτικη εμπορική κίνηση στις πόλεις.
Είναι αντιστρεπτή αυτή η πορεία για τη ΝΔ; Μπορεί να ανακτήσει τα ερείσματά της σε έναν κόσμο, που τα τελευταία χρόνια εμφανίζει μετρημένες και συντηρητικές τάσεις κοινωνικής και πολιτικής συμπεριφοράς; Το σίγουρο είναι πως δυνάμεις της αντιπολίτευσης επιχειρούν μια «σφήνα» στη σχέση αυτή, μια ρήξη που μπορεί να τους αποφέρει πολιτικά οφέλη.
Το ΠΑΣΟΚ είναι η δύναμη που επιχειρεί να ανακτήσει τα ερείσματά του στους αγρότες, αναπολώντας της μέρες των δεσμών με τους αγρότες, όταν το κόμμα ήταν κυρίαρχη πολιτικά δύναμη. Δεν είναι τυχαίο πως μετά από μερικά 24ωρα αναμονής, ο Νίκος Ανδρουλάκης περιόδευσε στα μπλόκα στον κάμπο, ενώ και άλλα στελέχη όπως η Άννα Διαμαντοπούλου βρέθηκαν δίπλα στους αγρότες.
Ωστόσο, είναι φανερό πως το εγχείρημα ανάκτησης προσβάσεων έχει δυσκολίες που πρωτίστως έχουν να κάνουν με την επεξεργασία και προβολή ενός πειστικού προγράμματος ανάταξης της αγροτικής οικονομίας. Άλλωστε παράγοντες του ΠΑΣΟΚ, που επίσης βρέθηκαν στα μπλόκα, περιγράφουν τις δυσκολίες επικοινωνίας με αγροτοσυνδικαλιστές που ανήκουν κυρίως στο χώρο της ΝΔ ή με νέους αγρότες, που αναζητούν άλλες λύσεις…
Στα μπλόκα του κάμπου σημαντική είναι η παρουσία των δυνάμεων του ΚΚΕ, με μια νέα γενιά συνδικαλιστών και ριζοσπαστικά αιτήματα.
Αντίθετα, χλωμή είναι η παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ, που άλλωστε βρίσκεται σε εσωκομματική και υπαρξιακή περιδίνηση αυτήν την περίοδο.
Στην Βόρεια Ελλάδα όμως έχουμε διαφορετικό τοπίο. Εκεί, η Ελληνική Λύση φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση σε μερίδα του αγροτικού κόσμου-άλλωστε και στις μετρήσεις που γίνονται, το κόμμα του κ. Βελόπουλου εδώ και καιρό εμφανίζεται ενισχυμένο στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η τροποποίηση της ατζέντας της Μαρίας Καρυστιανού, που τώρα ξεδιπλώνει καμπάνια για την κατάργηση του άρθρου 86 του Συντάγματος περί ευθύνης υπουργών, όχι μόνο για την τιμωρία των ενόχων για τα Τέμπη αλλά και για τον… ΟΠΕΚΕΠΕ και τα προβλήματα των αγροτών.
Με βάση αυτό το τοπίο, η επικείμενη συζήτηση στη Βουλή για τον προϋπολογισμό του 2026 αναμένεται να έχει έντονα χαρακτηριστικά σφοδρής αντιπαράθεσης.
