Με ορίζοντα το 2028 βλέπει την αναθεώρηση του Συντάγματος η Νέα Δημοκρατία, καθώς τότε μόνο μπορούν να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για μια «γενναία συνταγματική αναθεώρηση», που φιλοδοξεί να τροχοδρομήσει μετά τις εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης – όπως την έχει χαρακτηρίσει δηλαδή ο ίδιος. Η σχετική διαδικασία μπορεί να ανοίξει τυπικά το 2025, έτσι ώστε η επόμενη Βουλή να προτείνει τα άρθρα προς αναθεώρηση και η μεθεπόμενη να εγκρίνει όποιες αλλαγές επιθυμεί και να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση αυτή του καταστατικού χάρτη της χώρας.
Το Άρθρο 16 είναι σαφώς στο επίκεντρο της σκέψης του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος έχει εκφράσει πολλές φορές την άποψη ότι η Πολιτεία πρέπει να εγγυάται την ποιοτική δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση, δίνοντας ευκαιρίες σε όλους, αλλά πρέπει και να επιτρέπει αυτό που ισχύει σε όλον ουσιαστικά τον κόσμο, τη λειτουργία δηλαδή και ιδιωτικών, μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων. Πεποίθηση του κ. Μητσοτάκη αποτελεί ότι η χώρα μας μπορεί να μετατραπεί σε εκπαιδευτικό κέντρο όλης της Μεσογείου, αξιοποιώντας το σημαντικό επιστημονικό δυναμικό της εντός και εκτός Ελλάδος. Πέρα από τη Δυτική και τη Βόρεια Ευρώπη, βλέπει και το παράδειγμα της Κύπρου, η οποία εξασφαλίζει ετησίως σημαντικά έσοδα από εκατοντάδες ξένους φοιτητές που σπουδάζουν εκεί.
Σε σχέση με το περιβάλλον και το Αρθρο 24, ο κ. Μητσοτάκης είχε ήδη εκφράσει κάποιες πρώτες σκέψεις από τότε που ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, προ 15ετίας δηλαδή, τις οποίες σχηματοποίησε συγκεκριμένα αφότου ανέλαβε την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας. Ειδικότερα, οι προτάσεις για την αναθεώρηση του Άρθρου 24 του Συντάγματος (Προστασία του περιβάλλοντος) κινούνται στο ακόλουθο πλαίσιο:
- Να αναγνωριστεί ως συνταγματική υποχρέωση του κράτους η βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η διαφύλαξη των υδάτινων πόρων και η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Να καταστεί ρητή η υποχρέωση να κηρύσσονται αναδασωτέα και να μη διατίθενται για άλλον προορισμό δημόσια και ιδιωτικά δάση που καταστράφηκαν από πυρκαγιά, ενώ να προβλέπονται και κυρώσεις για τους τυχόν παραβάτες.
- Να απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών, εκτός αν προκύπτει άλλη χρήση, την οποία να επιβάλει «επιτακτικό δημόσιο συμφέρον».
- Η χωροταξική και πολεοδομική πολιτική να σέβεται και να προάγει την έννοια του περιβαλλοντικού ισοζυγίου. Πάγια θέση της Ν.Δ. επί Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ότι χρήζουν αναθεώρησης και τα Άρθρα 78 (νόμοι φορολογικού περιεχομένου) και 79 (Προϋπολογισμός, απολογισμός, γενικός ισολογισμός) του Συντάγματος. Όπως έχει τονίσει ο ίδιος, «αν η χώρα μας κινηθεί τελικά στην κατεύθυνση συνταγματικά κατοχυρωμένων δημοσιονομικών κανόνων, με άμεση ενσωμάτωση και μεταγενέστερη εφαρμογή, προφανώς αυτό θα βοηθήσει πάρα πολύ να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στη χώρα. Διότι η αξιοπιστία μας μόνο να ενισχυθεί μπορεί μέσα από την αποφασιστικότητα για τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, την οποία θα αποδείξει η εισαγωγή πρόβλεψης τήρησης αυτής της πειθαρχίας στο ίδιο το Σύνταγμά μας.
Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλα άρθρα στα οποία είχε καταλήξει η ΝΔ ότι πρέπει να αναθεωρηθούν έπειτα από πολύμηνη διαβούλευση και μελέτη και για τα οποία δεν βρήκε τις απαιτούμενες συναινέσεις στην τελευταία αναθεώρηση. Στα περισσότερα εξ αυτών πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα επανέλθει, έστω με νέα διατύπωση, ώστε να βρεθούν οι απαραίτητες συγκλίσεις. Τέτοια είναι το Άρθρο 2, για τη διασφάλιση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας, το 4 για την κατοχύρωση της ισότητας ευκαιριών και αξιοκρατίας, και το 17, ώστε οι διατάξεις περί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης να εφαρμόζονται και στην περίπτωση απαλλοτριώσεων που κηρύσσονται κατ’ εφαρμογήν πολεοδομικής, χωροταξικής ή αρχαιολογικής νομοθεσίας.
Είναι, επίσης, το Άρθρο 25, ώστε το κράτος να μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και να ενθαρρύνει με θετικές δράσεις τον εθελοντισμό, το 29, ώστε ο έλεγχος των εκλογικών δαπανών των κομμάτων και των υποψήφιων βουλευτών να διενεργείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά και το 41, που θα καταργεί πλέον τη δυνατότητα διάλυσης της Βουλής με πρόταση της κυβέρνησης για εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας και θα καθιερώνει έτσι σταθερούς εκλογικούς κύκλους.
Συνδυαστικά, θα αλλάξει και το Άρθρο 53, που θα προβλέπει ότι οι βουλευτικές εκλογές θα διενεργούνται σε σταθερή ημερομηνία ανά τετραετία, ότι η Βουλή θα μπορεί να αυτοδιαλυθεί με απόφασή της που θα λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των βουλευτών και πως η προκήρυξη πρόωρων εκλογών θα αφορά τον υπολειπόμενο χρόνο έως τη διενέργεια των εκλογών στην ορισμένη ημερομηνία.
