Στην Κύπρο απαθανατίζουν τις νύχτες με κάμερες και smartphones τους πυραύλους του Ιράν που διαγράφουν φωτεινές τροχιές πριν χτυπήσουν στόχους στο Ισραήλ. Η Κύπρος είναι μια ανάσα από το νέο θέατρο του πολέμου- την ώρα που οι συζητήσεις για την επίλυση του Κυπριακού τελματώνουν για μια ακόμη φορά, παρατείνοντας το όνειδος με τα κατεχόμενα. Αλλά έχουμε θέαμα… Ιδού μερικοί τίτλοι δημοσιευμάτων στον ηλεκτρονικό Τύπο: «Καθηλωτικά βίντεο: Ορατοί στην Κύπρο οι πύραυλοι του Ιράν στο Ισραήλ». «Έγινε η νύχτα… μέρα στον ουρανό της Κύπρου» και άλλα συναφή, που προβλήθηκαν και σε τηλεοπτικά ρεπορτάζ.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε το «προνόμιο» να βλέπουμε τον ουρανό μας να γίνεται από νύχτα, μέρα από τους πυραύλους. Αλλά το βράδυ της Τετάρτης, μια έκτακτη σύσκεψη στο υπουργείο Άμυνας για την αντιβαλλιστική προστασία της χώρας μας έβαλε, με έναν τρόπο, μέσα στο κάδρο των πιθανών απειλών. Η αίσθηση ότι η σύρραξη Ισραήλ-Ιράν είναι μια μακρινή υπόθεση, πήγε περίπατο. Οι δονήσεις στη Μέση Ανατολή φτάνουν και στην επικράτειά μας με πολλούς τρόπους.
Αλλά έχω την αίσθηση ότι αυτό που κυριαρχεί στην κοινή γνώμη είναι ότι η σύρραξη Ισραήλ-Ιράν δεν μας αφορά-ή, εν πάση περιπτώσει ότι μας ανησυχεί μεν αλλά δεν… καιγόμαστε κιόλας. Εδώ είμαστε ασφαλείς, ανήκουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ας λύσουν αυτοί τις διαφορές τους με τα όπλα, άλλωστε αυτό συμβαίνει δεκαετίες τώρα στη Μέση Ανατολή.
Έχουμε και λέμε. Κατ’ αρχήν υπάρχουν οι άμεσες παρενέργειες στην οικονομία και την τσέπη μας. Είναι θέμα χρόνου να μετρήσουμε τις επιπτώσεις από την έκρηξη τιμών στο πετρέλαιο που ασφαλώς θα ανατροφοδοτήσει τον πληθωρισμό και στη χώρα μας. Η απειλή να κλείσουν τα στενά του Ορμούζ θα έχει σοβαρές συνέπειες για την ελληνική ναυτιλία. Ακόμα και στο «λογαριασμό» για τον τουρισμό προεξοφλείται ότι θα έχουμε απώλειες. Με την οικονομία και το γεωπολιτικό πεδίο παγκοσμιοποιημένα όσο ποτέ πριν, δεν υπάρχουν «μακρινές» συρράξεις που δεν μας επηρεάζουν, συχνά καθοριστικά, και στην καθημερινότητά μας. Η τριετής πλέον πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία, μετά τη ρωσική εισβολή στα εδάφη της, ακόμα αφήνει το βαρύ αποτύπωμά της στην Ευρώπη, την Ελλάδα. Ανατρέπει ισορροπίες δεκαετιών, αναδιατάσσει προτεραιότητες όπως η αύξηση των αμυντικών δαπανών και εξοπλισμών, εξακολουθεί να επηρεάζει το ενεργειακό αποτύπωμα στην Ε.Ε. και σε εμάς. Η σύρραξη στη Μέση Ανατολή έρχεται να λειτουργήσει σωρευτικά σε ό,τι αφορά στις ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις.
Όμως αυτή τη φορά η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν μας βάζει σε μια σκληρή και απρόβλεπτη δοκιμασία σε ό,τι αφορά το γεωπολιτικό μας αποτύπωμα, τις συμμαχίες μας, τις προτεραιότητές μας. Θέτει μεγάλα ερωτήματα για το πώς και σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η επίλυση ή η επιπλοκή σε κρίσιμα εθνικά μας θέματα. Κι όλα αυτά σε μια παγκόσμια πραγματικότητα όπου κυριαρχεί το απρόβλεπτο, ο αιφνιδιασμός, η εκ βάθρων ανατροπή στις διεθνείς σχέσεις.
Γιατί, την ώρα που τα ισραηλινά F-35 και οι ιρανικοί πύραυλοι επιχειρούν «μακριά μας», καθώς ασκείται δυναμική εμπλοκής των ΗΠΑ, μια σειρά από δυσάρεστες εξελίξεις κλονίζουν συμμαχίες και μέχρι χτες βεβαιότητες για τη χώρα μας.
Έχουμε την εμπλοκή με την Αίγυπτο σε ό,τι αφορά τη δικαστική αμφισβήτηση των περιουσιακών δικαιωμάτων της Μονής του Όρους Σινά. Αυτό από μια χώρα, ο Πρόεδρος της οποίας είχε επισκεφτεί την Αθήνα λίγα 24ωρα πριν από την έκδοση της επίμαχης απόφασης κι ενώ όλοι θεωρούσαμε «δεδομένη» την απρόσκοπτη συνεργασία των δύο χωρών. «Δεδομένο» είχαμε και τον Χαφτάρ της Λιβύης, μέχρι τη στιγμή που ο ίδιος άρχισε να συζητά το ενδεχόμενο αποδοχής του τουρκολυβικού μνημονίου στη Μεσόγειο. Παράλληλα, έχουμε το δυσεπίλυτο γρίφο της συμμετοχής της Τουρκίας στο εξοπλιστικό πρόγραμμα SAFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ μετέωρο βρίσκεται το ζήτημα της πόντισης του καλωδίου στο Αιγαίο. Η δημοσιοποίηση το θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού από την Άγκυρα είναι μια ακόμη σοβαρή πρόκληση. Κλονισμό υφίσταται επίσης και η στρατηγική μας συμμαχία με το Ισραήλ, ενώ κατά κάποιο τρόπο «διασώζονται» οι επαφές μας με άλλες αραβικές χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ ή τα Η.Α.Ε.
Κι αυτά σε μια περίοδο που η ηγεσία της Ε.Ε. είναι αδύναμη όσο ποτέ, εμφανίζει σημάδια παραλυσίας. Είναι να αναρωτιέται κάποιος αν θα υπάρξουν αντανακλαστικά αλληλεγγύης σε περίπτωση που η Ελλάδα χρειαστεί τη στήριξη των Βρυξελλών. Παράλληλα, έχουμε έναν Τραμπ που κινείται σε καθημερινή βάση εκτός συντεταγμένων και, στην περίπτωσή μας, δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Είναι στα άμεσα συμφέροντα της χώρας μας να τελειώσει το δράμα στην Παλαιστίνη. Είναι σημαντικό η διπλωματία να αναλάβει δράση για τη λήξη της αναμέτρησης του Ισραήλ με τον Ιράν. Αλλά οι πληγές που αφήνουν τα μέτωπα αυτά δεν θα κλείσουν εύκολα. Ήδη διακινούνται σενάρια «διευθέτησης διενέξεων» ενώ η ζυγαριά για αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως το τουρκολυβικό μνημόνιο, δεν έχει γείρει ακόμη στη μία ή την άλλη πλευρά. Η διαχείριση της πολύπλευρης αυτής κρίσης απαιτεί από την κυβέρνηση έναν συνδυασμό ψυχραιμίας αλλά και αποφασιστικότητας. Επιπλέον το ζήτημα μιας ευρύτερης συναίνεσης στο πολιτικό φάσμα-αντί για κορώνες διχασμού-είναι καίριο. Είναι όμως εφικτό;
