Όταν η δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ – με επισυνδέσεις όπου ακούγονταν βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και υπήρχαν αναφορές σε δύο πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης – έφτασε στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρισκόταν μεταξύ δύο εξαιρετικά κρίσιμων Συνόδων Κορυφής: Του ΝΑΤΟ στη Χάγη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες.
Την Πέμπτη, το πρόγραμμά του ήταν ιδιαίτερα βαρύ: Στις 8 το πρωί μπήκε στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Αμέσως μετά, περίπου στις 10:00, ξεκίνησε η κλειστή σύσκεψη για το μεταναστευτικό με τη Τζόρτζια Μελόνι και άλλους πρωθυπουργούς. Και κατά τις 11:30 το πρωί άρχισε η συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που ολοκληρώθηκε δώδεκα ώρες αργότερα, λίγο πριν τα μεσάνυχτα.
Ο πρωθυπουργός χρειαζόταν χρόνο για να μάθει και να εκτιμήσει τα δεδομένα, αλλά και μια καθαρή πρώτη αντίδραση από πλευράς του Μεγάρου Μαξίμου σε ένα τόσο σοβαρό θέμα. Την αποστολή ανέλαβε ο Παύλος Μαρινάκης, στην Αθήνα. «Χρειάζεται ψυχραιμία. Η εμπειρία των προηγούμενων μηνών, των βιαστικών συμπερασμάτων με διάφορες διαρροές από μία μεγάλη δικογραφία, όπως ήταν αυτή για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, μας δείχνει ότι δεν πρέπει να βιαζόμαστε», ήταν η αρχική κεντρική θέση της κυβέρνησης, όπως αυτή αποτυπώθηκε από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο την Πέμπτη το πρωί. «Όταν μιλάμε για πολιτική αποτύπωση ενός πολύ σοβαρού ζητήματος, όπως είναι το ζήτημα των αγροτικών επιδοτήσεων, τότε δεν κρύβουμε τα λόγια μας. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε. Είναι σαφέστατο ότι αυτό το πράγμα, το οποίο συμβαίνει για δεκαετίες στη χώρα, είναι νοσηρό. Με ευθύνη συνολικά όσων έχουν κυβερνήσει», τόνισε ο κ. Μαρινάκης.
Περίπου μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ήδη αποφασίσει ότι πρέπει να αναλάβει γενναία δράση, προτού πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις το θέμα και ξεφύγει η δημόσια συζήτηση. Δεν είχε οριστικοποιήσει ποιες θα ήταν αυτές.
«Δεν σχολιάζω συχνά ζητήματα εσωτερικής επικαιρότητας ευρισκόμενος στο εξωτερικό», είπε όταν ρωτήθηκε σχετικά στη συνέντευξη Τύπου εκείνη την ώρα. «Ήμουν όλη μέρα χωρίς τηλέφωνα στη Σύνοδο Κορυφής, δεν έχω ενημερωθεί πλήρως για το περιεχόμενο της δικογραφίας. Θα το κάνω πολύ σύντομα και όταν πάρω τις αποφάσεις μου θα τις μάθετε». Αυτή η κατακλείδα έδειχνε ουσιαστικά και το στίγμα των προθέσεών του. Δεν είχε σκοπό να αφήσει ένα ζήτημα μείζονος πολιτικής σημασία να «σέρνεται».
Νωρίς το πρωί της Παρασκευής, το πρωθυπουργικό αεροσκάφος απογειώθηκε από τις Βρυξέλλες με προορισμό την Αθήνα. Στις 12:30 ο Κυριάκος Μητσοτάκης έμπαινε στο γραφείο του στο Μέγαρο Μαξίμου. Μίλησε με στενούς του συνεργάτες και κορυφαίους κυβερνητικούς παράγοντες, αξιολόγησε όλα τα γεγονότα και τα στοιχεία και μέχρι το μεσημέρι είχε πάρει τις οριστικές του αποφάσεις. Η αρχική σκέψη για μια ευρεία σύσκεψη με τη συμμετοχή των κ. Χατζηδάκη, Τσιάρα, Μαρινάκη, Μυλωνάκη, κ.ά. απορρίφθηκε σχεδόν εν τη γενέσει της, καθώς θα συγκέντρωνε αχρείαστα τα φώτα της δημοσιότητας πάνω της.
Το πρώτο σκέλος των αποφάσεων αφορούσε τους τέσσερις υφυπουργούς που εμφανίζονται την περίοδο της πρώτης διακυβέρνησης της ΝΔ να ζητούν εξυπηρετήσεις από τους προέδρους του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάθε περίπτωση είχε το δικό της βάρος και τη δική της απόχρωση, όπως σημειώνει κυβερνητικό στέλεχος.
Ποινικά μπορεί να μην έχει ενδιαφέρον, πολιτικά όμως κρίθηκε ότι ο πήχης των απαιτήσεων ανεβαίνει όταν είσαι μέλος της κυβέρνησης και όχι απλός βουλευτής. Ο Χρήστος Κέλλας εκτιμήθηκε ότι δεν έχει πράξει κάτι το μεμπτό, ωστόσο οι Χρήστος Μπουκώρος, Διονύσης Σταμενίτης και Τάσος Χατζηβασιλείου κρίθηκε ότι είχαν πολιτική συμπεριφορά στο παρελθόν ως βουλευτές που δεν συνάδει με τη σημερινή τους ιδιότητα ως υφυπουργοί. Η παραίτησή τους ήταν πλέον μονόδρομος, όσο δύσκολη και αν ήταν η απόφαση αυτή για τον πρωθυπουργό: Ο κ. Χατζηβασιλείου για παράδειγμα είχε αναλάβει και υλοποιούσε με επιτυχία το κρίσιμο για την οικονομία κομμάτι της οικονομικής διπλωματίας και εξωστρέφειας, ενώ ο κ. Μπουκώρος έχει ασφυκτικές προθεσμίες να τρέχουν για την ολοκλήρωσή του Κτηματολογίου μέχρι το τέλος του 2025.
Η περίπτωση του Μάκη Βορίδη ήταν διαφορετική: Όπως τονίζουν συνεργάτες του πρωθυπουργού, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου υπέβαλε παραίτηση για να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του μετά τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει, χωρίς να είναι μέλος της κυβέρνησης. Επισημαίνουν δε ότι η παραίτηση αυτή σε καμία περίπτωση δεν συνιστά αποδοχή των κατηγοριών αυτών.
Ποια είναι η βασική φιλοσοφία πίσω από τη διαχείριση αυτής της κρίσης; Η μετωπική σύγκρουση με παθογένειες του παρελθόντος και η μηδενική ανοχή με πράξεις, όχι με λόγια, υπογραμμίζουν οι ίδιοι συνεργάτες. Ως πράξεις δεν εννοούν μόνο τις παραιτήσεις, αλλά και τη μεταρρύθμιση στον ΟΠΕΚΕΠΕ με την απορρόφησή του από την ΑΑΔΕ. Ήδη από την Τετάρτη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης είχε υπογραμμίσει την απόφαση της κυβέρνησης για τον τερματισμό των όποιων αθέμιτων πρακτικών στην καταβολή των επιδοτήσεων στους αγρότες. Αλλά και τη δέσμευση του πρωθυπουργού για ταχεία απορρόφηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ, με βάση τα χρονοδιαγράμματα που έχουν ήδη ανακοινωθεί, υπογραμμίζοντας την αδιαμφισβήτητη αξιοπιστία της φορολογικής αρχής στην Ελλάδα.
Τι μέλλει γενέσθαι; Τη Δευτέρα το πρωί συνεδριάζει στις 11:00 το υπουργικό συμβούλιο, με αρκετά νομοσχέδια και πρωτοβουλίες στην ατζέντα. Από το μεσημέρι και μετά μετά, που θα έχει ολοκληρωθεί η συνεδρίαση, μετράει αντίστροφα ο χρόνος για την ανακοίνωση των ονομάτων των τριών νέων υφυπουργών και του νέου υπουργού. Οι πρώτες πληροφορίες θέλουν και τους τέσσερις να επιλέγονται μέσα από την κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας, καθώς πλέον απέχουμε λιγότερο από δύο χρόνια από τις εθνικές εκλογές.
Τέλος, ως προς το αν η ΝΔ θα συναινέσει σε εξεταστική επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ ή σε προανακριτική για τους κ. Βορίδη και Αυγενάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου δεν βιάζονται να λάβουν τις σχετικές αποφάσεις, περιμένοντας και τις κινήσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
