Ο θάνατος του Σπύρου Κοκοτού, σε ηλικία 92 ετών, κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής φιλοξενίας. Ο αρχιτέκτονας και ξενοδόχος που ταύτισε το όνομά του με την πολυτέλεια στην Κρήτη υπήρξε κάτι περισσότερο από επιτυχημένος επιχειρηματίας: ήταν ένας στρατηγικός οραματιστής, που αντιλήφθηκε νωρίς τη δυναμική του τουρισμού πολυτελείας και δημιούργησε ένα ολοκληρωμένο brand με διεθνή ακτινοβολία.
Από τον αρχιτέκτονα στο επιχειρηματικό δαιμόνιο
Ξεκινώντας την καριέρα του ως φοιτητής ακόμα στο έργο του Hilton Αθηνών, ο Σπύρος Κοκοτός σύντομα εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο καταξιωμένους αρχιτέκτονες ξενοδοχείων στην Ελλάδα. Η συνεργασία με τον αδελφό του, πολιτικό μηχανικό Γιώργο Κοκοτό, απέφερε πάνω από 40 ξενοδοχειακά έργα σε όλη τη χώρα. Όμως, εκείνος δεν περιορίστηκε στον ρόλο του μελετητή – επένδυσε ο ίδιος, αναλαμβάνοντας το επιχειρηματικό ρίσκο.
Η στρατηγική επιλογή: Ελούντα
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν η Κρήτη βρισκόταν στα πρώτα της βήματα στον τουρισμό, ο Σπύρος Κοκοτός αγόρασε γη σε μια άγνωστη τότε περιοχή, την Ελούντα. Η κίνηση έμοιαζε ριψοκίνδυνη. Στην πραγματικότητα, ήταν μια κλασική επιχειρηματική στρατηγική «first mover advantage»: επέλεξε να επενδύσει εκεί όπου δεν υπήρχε ανταγωνισμός, δημιουργώντας ο ίδιος τον προορισμό.
Το Elounda Beach και το Elounda Bay Palace (τα οποία ανήκουν στον όμιλο Helios Hotels & Resorts της οικογένειας Μαντωνανάκη) δεν ήταν απλά ξενοδοχεία. Ήταν case studies διαφοροποίησης: πολυτέλεια συνδυασμένη με τοπική αρχιτεκτονική, σεβασμό στο τοπίο και υπηρεσίες που ήταν εφάμιλλες διεθνών προτύπων. Έτσι, η Ελούντα μετατράπηκε σε luxury brand, με παγκόσμια αναγνώριση.
Η επιχειρηματική πορεία της οικογένειας Κοκοτού χαρακτηρίζεται από συνεχή καινοτομία. Το Elounda Mare (1982) εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την έννοια των ιδιωτικών πισινών σε κάθε μπανγκαλόου – ένα προϊόν που γρήγορα έγινε σημείο αναφοράς διεθνώς. Η αναγνώριση ήρθε το 1987, όταν το ξενοδοχείο εντάχθηκε στο δίκτυο Relais & Châteaux.
Το Porto Elounda Golf & Spa Resort (1992) έφερε στην Κρήτη το πρώτο γήπεδο γκολφ, αλλά και το μοντέλο χρονομεριστικής ιδιοκτησίας, δίνοντας στους πελάτες τη δυνατότητα να αποκτήσουν παραθαλάσσιες βίλες με ιδιωτικές πισίνες. Στη συνέχεια, το Elounda Peninsula All Suite Hotel (2002) ανέβασε τον πήχη προσφέροντας τις μεγαλύτερες σουίτες με ιδιωτική πισίνα στην Ελλάδα, ενώ το Six Senses Spa (2006) έδωσε διεθνή διάσταση στη well-being εμπειρία, με διακρίσεις όπως το «World’s Best Spa» από τους Sunday Times.
Αυτές οι κινήσεις δεν ήταν απλές επενδύσεις – ήταν στρατηγικές αποφάσεις που έθεσαν standards στην αγορά, αναγκάζοντας και άλλους παίκτες να ακολουθήσουν.
Από την τοπική ανάπτυξη στη θεσμική επιρροή
Ο Σπύρος Κοκοτός δεν περιορίστηκε στην ανάπτυξη της Ελούντας. Αντιλήφθηκε την ανάγκη για συλλογική εκπροσώπηση του κλάδου και το 1991, στο Elounda Mare, πήρε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του ΣΕΤΕ, με συνιδρυτές τους Νίκο Μεταξά, Νίκο Δασκαλαντωνάκη, Τηλέμαχο Γρηγοριάδη, Νίκο Αγγελόπουλο, Στέφανο Βούλγαρη, Ντία Καψή, Ιωάννη Σμπώκο και Τζίνα Μαμιδάκη. Ως πρώτος πρόεδρος, έθεσε τις βάσεις για έναν θεσμό που εξελίχθηκε στον κεντρικό συνομιλητή της Πολιτείας και στρατηγικό φορέα για την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού.
Το business legacy
Το αποτύπωμα του Σπύρου Κοκοτού αποτιμάται σε τρία επίπεδα:
- Τοπική ανάπτυξη – Μετέτρεψε μια μικρή περιοχή της Κρήτης σε διεθνές luxury hub, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
- Καινοτομία προϊόντος – Εισήγαγε νέα concepts (ιδιωτικές πισίνες, golf resorts, wellness & spa, timeshare) που καθόρισαν την πορεία της ελληνικής φιλοξενίας.
- Θεσμική παρακαταθήκη – Δημιούργησε τον ΣΕΤΕ, αλλάζοντας τους κανόνες εκπροσώπησης του κλάδου και δίνοντας φωνή στην τουριστική επιχειρηματικότητα.
Ο επίλογος ενός οραματιστή
«Έφυγε ήσυχος», έγραψε ο γιος του Φώτης Κοκοτός. Ο χαρακτηρισμός ταιριάζει σε έναν άνθρωπο που έζησε μεθοδικά, στρατηγικά και με πίστη στην αξία της ελληνικής φιλοξενίας. Το brand «Ελούντα» παραμένει μέχρι σήμερα το πιο αναγνωρίσιμο success story του τουρισμού πολυτελείας στην Ελλάδα – και φέρει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του.
