Ο Λιθουανός επιχειρηματίας Γκεντιμίνας Ζιεμέλις (Gediminas Ziemelis) έχει συγκεντρώσει περιουσία 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων εκμεταλλευόμενος την αύξηση των αεροπορικών ταξιδιών μέσω της μίσθωσης αεροσκαφών με πλήρωμα. Με στόλο 187 αεροσκαφών και δραστηριότητες σε κάθε ήπειρο, ο Ζιεμέλις, μέσω της Avia, προσφέρει στις αεροπορικές εταιρείες άμεσες λύσεις για αυξημένη ζήτηση και συντήρηση, μετατρέποντας το ACMI μοντέλο σε στρατηγική αναγκαιότητα για την παγκόσμια αεροπορία.
Όταν η Boeing βρισκόταν πέρυσι σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της, ένας σχετικά άγνωστος αγοραστής αεροσκαφών προσέφερε στον αμερικανικό κολοσσό την ανακούφιση που τόσο χρειαζόταν. Λίγες εβδομάδες μετά από μια παρατεταμένη απεργία σε ένα από τα βασικά εργοστάσιά της, συνήφθη συμφωνία για έως και 80 αεροσκάφη στενής ατράκτου. Μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, η έκρηξη ενός πάνελ εν πτήσει σε αεροσκάφος της Alaska Airlines είχε πυροδοτήσει νέους ελέγχους στις διαδικασίες κατασκευής της εταιρείας, μετά από θανατηφόρα ατυχήματα.
Ο Ζιεμέλις είδε μια ευκαιρία. Ο επιχειρηματίας, με έδρα το Ντουμπάι, είχε ήδη περάσει περισσότερο από ένα χρόνο προσπαθώντας να πείσει τη Boeing να συνεργαστεί με την εταιρεία μίσθωσης αεροσκαφών Avia, με έδρα την Ιρλανδία, μια μικρή αλλά δυναμική εταιρεία στον παγκόσμιο αεροπορικό χώρο. Η Boeing, λέει, προτιμούσε να συνεργάζεται απευθείας με τις αεροπορικές εταιρείες.
«Προσλάβαμε τον Μάικ Πομπέο εν μέρει για να εκπροσωπήσει τα συμφέροντά μας και τελικά καταφέραμε να τραβήξουμε την προσοχή» της ανώτατης διοίκησης της Boeing, δήλωσε ο Ζιεμέλις, αναφερόμενος στον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Η παραγγελία της εταιρείας του, υποστήριξε, ήταν μια από τις πρώτες μετά την απεργία και μια «πολύ, πολύ σημαντική συμφωνία» για τον αμερικανικό κατασκευαστή.
Ο 48χρονος επιχειρηματίας έχει κάνει επιχείρηση από το να πείθει τους άλλους για τα πλεονεκτήματα της λεγόμενης «wet leasing», μιας ειδικής μορφής αεροπορικής συναλλαγής που περιλαμβάνει την ενοικίαση αεροσκαφών σε αεροπορικές εταιρείες, μαζί με πιλότους, πλήρωμα καμπίνας και υποστήριξη συντήρησης. Το μοντέλο αποδείχθηκε ιδιαίτερα κερδοφόρο: ο Ζιεμέλις έχει συγκεντρώσει περιουσία 1,5 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με το Bloomberg Billionaires Index, το οποίο εκτιμά για πρώτη φορά την καθαρή του αξία.
Η στρατηγική του κερδίζει έδαφος σε μια εποχή που οι παγκόσμιες αεροπορικές εταιρείες βρίσκονται αντιμέτωπες με την ταχεία αύξηση της ζήτησης και ταυτόχρονα την ανάγκη για αρκετά αεροσκάφη προκειμένου να διατηρήσουν τις πτήσεις τους. Ο Ζιεμέλις προσφέρει μια ολοκληρωμένη λύση κατά τη διάρκεια απροσδόκητων αιχμών στη ζήτηση ή όταν οι αερομεταφορείς αντιμετωπίζουν μη προγραμματισμένη συντήρηση.
Με στόλο 187 αεροσκαφών, εκμισθώνει αεροσκάφη σε βραχυπρόθεσμη βάση σε εταιρείες όπως η γερμανική Eurowings και η μεξικάνικη Grupo Viva Aerobus SA. Η μίσθωση με πλήρωμα (ACMI – Aircraft, Crew, Maintenance, Insurance) περιλαμβάνει λειτουργικά στοιχεία και όχι μόνο «άδεια» αεροσκάφη, γεγονός που την καθιστά ακριβότερη αλλά και πιο αξιόπιστη για αεροπορικές εταιρείες που χρειάζονται άμεση ανταπόκριση.
Η φιλοσοφία του Ζιεμέλις, ταχύτητα και ευελιξία
Ο Ζιεμέλις περνάει το μισό χρόνο στο Ντουμπάι, όπου η εταιρεία του κατασκευάζει μια περιφερειακή έδρα 9.000 τ.μ. για την Avia στο Dubai South, έναν νέο περιφερειακό αεροπορικό κόμβο μεταξύ Ντουμπάι και Αμπού Ντάμπι. Η περιοχή αυτή αποτελεί στρατηγικό κέντρο ανάπτυξης, με άμεση πρόσβαση σε διεθνείς αεροπορικές συνδέσεις. «Αυτή η περιοχή κινείται από την αεροπορία», δηλώνει, «γι’ αυτό είναι η ιδανική τοποθεσία για μένα».
Η φιλοσοφία του βασίζεται στην ταχύτητα και την ευελιξία. Οι αεροπορικές εταιρείες που αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στις παραδόσεις ή δυσκολίες με προσωπικό και συντήρηση συχνά δεν μπορούν να περιμένουν μήνες για να θέσουν σε λειτουργία νέα αεροσκάφη. Η μίσθωση με πλήρωμα προσφέρει μια άμεση, έστω και ακριβή, λύση.
Σύμφωνα με την IBA Group, περίπου το 28% των αεροπορικών εταιρειών στις αναδυόμενες αγορές χρησιμοποιούν wet lessors για να αποφύγουν την αγορά στόλου που απαιτεί μεγάλο κεφάλαιο. Άλλα πλεονεκτήματα του μοντέλου περιλαμβάνουν τη δυνατότητα μείωσης της πλεονάζουσας χωρητικότητας σε περιόδους χαμηλής ζήτησης και την αποφυγή αύξησης των ναύλων σε περιόδους αιχμής για να καλυφθούν οι απώλειες των πιο αργών μηνών.
«Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας ACMI έχει αναπτυχθεί λόγω της παγκόσμιας έλλειψης νέων αεροσκαφών», λέει ο Piotr Grobelny, αναλυτής της IBA. «Αυτό που κάποτε θεωρούνταν προσωρινή λύση για τις καλοκαιρινές αιχμές έχει εξελιχθεί σε στρατηγική αναγκαιότητα για πολλές αεροπορικές εταιρείες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους». Το 2024, μάλιστα, αποτέλεσε χρονιά ρεκόρ για τη χρήση ACMI, με πάνω από 920.000 ώρες πτήσης από παρόχους.
Παρά την κερδοφορία, η δραστηριότητα ενέχει κινδύνους. Κατά την πανδημία, η ζήτηση κατέρρευσε και η Avia αναγκάστηκε να καθηλώσει μεγάλο μέρος του στόλου της. Οι αερομεταφορείς ACMI αναλαμβάνουν πλήρη επιχειρησιακή ευθύνη, γεγονός που συχνά τους οδηγεί σε αυξημένα σταθερά έξοδα και αχρησιμοποίητα αεροσκάφη όταν η ζήτηση μειώνεται. Αν η προσφορά αεροσκαφών αυξηθεί και η παραγωγή ομαλοποιηθεί, τα ενοίκια και η ζήτηση για wet leasing ενδέχεται να μειωθούν.
Για να μετριάσει αυτούς τους κινδύνους, ο Ζιεμέλις επιδιώκει να δημιουργήσει δραστηριότητες σε κάθε ήπειρο, ώστε ο στόλος του να μπορεί να εναλλάσσεται μεταξύ αερομεταφορέων και να εκμεταλλεύεται διαφορετικούς κύκλους ζήτησης. Για παράδειγμα, οι περίοδοι αιχμής των διακοπών στην Ευρώπη και την Ασία συνήθως συμβαίνουν σε διαφορετικές εποχές, επιτρέποντας τον βέλτιστο συντονισμό.
Ποιος είναι ο Γκεντιμίνας Ζιεμέλις
Απόφοιτος νομικής σχολής, ο Ζιεμέλις επένδυσε σε τομείς από τη γεωργία έως τα ακίνητα. Ξεκίνησε στην αεροπορία στις αρχές της δεκαετίας του 2000, βοηθώντας στην ιδιωτικοποίηση και αναδιάρθρωση της κρατικής αεροπορικής εταιρείας της Λιθουανίας. Στη συνέχεια δημιούργησε μια αυτοκρατορία που περιλαμβάνει σχολές εκπαίδευσης πιλότων, υπόστεγα συντήρησης και πλήρως εξοπλισμένους αερομεταφορείς τσάρτερ.
Σήμερα, ο όμιλος Avia αριθμεί πάνω από 200 εταιρείες και περίπου 14.000 εργαζόμενους στον τομέα της αεροπορίας, με σχέδια να επεκταθεί σε 700 αεροσκάφη έως το 2030. Ο όμιλος συνεργάζεται με Αμερικανούς επενδυτές, όπως η Certares Management και η Knighthead Capital Management, που το 2021 επένδυσαν 300 εκατ. ευρώ για μερίδιο 20%.
Ο Ζιεμέλις, ο οποίος παρευρέθηκε στην ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, τονίζει ότι η επιτυχία απαιτεί πλήρη αφοσίωση: «Απλά πρέπει να αφιερώσεις όλη σου τη ζωή στην επιχείρηση, να χωρίσεις, να επενδύσεις όλα όσα έχεις κερδίσει και να είσαι έτοιμος να δανειστείς δέκα φορές περισσότερα».
Με στρατηγικό πλάνο, διεθνή παρουσία και υψηλή ικανότητα να αξιοποιεί τις ανάγκες των αεροπορικών εταιρειών, ο Ζιεμέλις αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιχειρηματία που μετατρέπει τις προκλήσεις της παγκόσμιας αεροπορίας σε τεράστια επιχειρηματική ευκαιρία.
