«Δεν υπάρχει μονοπάτι χωρίς ρίσκο για τη νομισματική πολιτική», έχει πει ο Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης, Τζερόμ Πάουελ, ο άνθρωπος από τα χείλη του οποίου κρέμονται σήμερα οι παγκόσμιες αγορές. Ο Πάουελ είναι αναμφισβήτητα ένα από τα πρόσωπα των τελευταίων ετών, καθώς οι αποφάσεις της Fed επηρεάζουν το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας και των αγορών. Από τα μέτρα στήριξης της οικονομίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τις μειώσεις των επιτοκίων, μέχρι τις συνεχόμενες και μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων που ξεκίνησαν πέρσι και στοχεύουν στην καταπολέμηση του πληθωρισμού.
Όσο ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ συνεχίζει να ανακοινώνει αυξήσεις επιτοκίων, τόσο ο επενδυτικός κόσμος γίνεται επιφυλακτικός καθώς το χρήμα ακριβαίνει. Αναλυτές, επενδυτές, οικονομολόγοι και παράγοντες των αγορών αναμένουν το σήμα του Πάουελ για αλλαγή πορείας και μειώσεις επιτοκίων αργότερα, με την απειλή της ύφεσης να παραμένει πάνω από την αμερικανική οικονομία. Ποιος είναι όμως ο 70χρονος Αμερικανός αξιωματούχος;
Ο πρώην partner του επενδυτικού ομίλου Carlysle, ενός εκ των mega funds των παγκόσμιων αγορών, ανέλαβε τη θέση του κορυφαίου κεντρικού τραπεζίτη του πλανήτη τον Φεβρουάριο του 2018, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ απέρριψε την επέκταση της θητείας της νυν υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν. Στις 23 Μαΐου 2022 ορκίστηκε για δεύτερη σερί θητεία στο ανώτερο οικονομικό αξίωμα των ΗΠΑ και ένα από τα πιο νευραλγικά πόστα στην υφήλιο. Ο Πάουελ μέλος του ομοσπονδιακού συμβουλίου της Fed, το 2012 υπό τον πρόεδρο Ομπάμα.
Όπως αναφέρει το βιογραφικό του, ο εδώ και πέντε χρόνια κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ, αποφοίτησε από το τμήμα Πολιτικών Επιστημών του πανεπιστημίου Princeton το 1975 και από το Νομικό τμήμα του πανεπιστημίου Georgetown το 1979. Το 1984 μεταπήδησε στην επενδυτική τραπεζική, όπου εργάστηκε για διάφορα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η πρώτη του επαφή με τα κυβερνητικά καθήκοντα ήταν το 1992 όταν διατέλεσε για πολύ λίγο σύμβουλος του υπουργείου Οικονομικών, υπό τον πρόεδρο Μπους τον πρεσβύτερο. Το 2005 αποχώρησε από την Carlysle Group και ίδρυσε την επενδυτική Svern Capital Partners.
Η ιστορία θα κρίνει αν οι αποφάσεις της Fed, όσο ο Πάουελ βρισκόταν στο τιμόνι της, είχαν θετικό αντίκτυπο στην αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία. Πολλοί τον συγκρίνουν με μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην ιστορία της Fed, τον Πολ Βόλκερ, τον διοικητή που αύξησε τα επιτόκια έως το 20% στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και διαχειρίστηκε μία από τις μεγαλύτερες πληθωριστικές κρίσεις. Όμως οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές σήμερα και κάθε σύγκριση είναι ατυχής.
Ο ιστορικός του μέλλοντος θα γράψει ότι ο Πάουελ διαχειρίστηκε την κρίση της πανδημίας, τυπώνοντας χρήμα για να ρίξει άπλετη ρευστότητα στο σύστημα. Θα γράψει επίσης ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν ήταν η πρώτη διεθνώς που αύξησε τα επιτόκια όταν εκτινάχθηκε ο πληθωρισμός, αλλά κινήθηκε ταχύτερα από την ΕΚΤ. Σε κάθε περίπτωση, επί Πάουελ η Fed εφάρμοσε τον πιο επιθετικό κύκλο αύξησης επιτοκίων από τα χρόνια του Βόλκερ. Από το 0,25%-0,50% που βρίσκονταν τα επιτόκια τον Μάρτιο του 2022 έφτασαν τον φετινό Μάρτιο στο 4,75%-5,00%, μετά από εννέα αυξήσεις.
Αυτό που είναι ακόμη άγνωστο και θα το δείξει το μέλλον, είναι αν ο Πάουελ θα ωθήσει τελικά την αμερικανική οικονομία σε ύφεση, προσπαθώντας να κατευνάσει τον πληθωρισμό. Είναι το μεγάλο στοίχημα του 2023, εκτός και αν προκύψει ένα ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, αυτό της διαχείρισης μιας γενικευμένης τραπεζικής κρίσης. Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank έφερε στην επιφάνεια σοβαρές ρωγμές στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ, οι οποίες επιδεινώνονται σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων και η Fed, μέσα σε όλα τα άλλα, καλείται να διασφαλίσει και τη σταθερότητα του συστήματος.
