Του Θοδωρή Καπράλου, Γεν. Γραμματέα της ΕΣΕΕ και Προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς
Οι μακροοικονομικές προβλέψεις για την Ελλάδα έως το 2029 αναδεικνύουν μια πραγματικότητα που πρέπει να ειπωθεί με ειλικρίνεια. Η δημόσια συζήτηση συχνά επικεντρώνεται στα θετικά, όμως η αλήθεια για την πορεία της οικονομίας είναι πιο σύνθετη: υπάρχουν σημαντικά βήματα προόδου, αλλά και σοβαροί κίνδυνοι που, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, θα οδηγήσουν σε μια μακρά περίοδο υποτονικής ανάπτυξης.
Η προβλεπόμενη επιβράδυνση του ΑΕΠ προς το τέλος της δεκαετίας -με τους ρυθμούς ανάπτυξης να κινούνται σε επίπεδα μεταξύ 1,3% και 1,7%- δεν είναι απλώς ένας αριθμός σ’ έναν πίνακα. Είναι μια προειδοποίηση. Οι διεθνείς συνθήκες, η γεωπολιτική ένταση και οι αυστηρότερες νομισματικές πολιτικές επηρεάζουν όλες τις οικονομίες, όμως για μια χώρα που προσπαθεί να συγκλίνει με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι χαμηλοί ρυθμοί μεγέθυνσης αποτελούν κρίσιμο εμπόδιο.
Αντίστοιχα ανησυχητική είναι η πορεία των επενδύσεων. Η ισχυρή άνοδος το 2026, λόγω της ολοκλήρωσης της κύριας φάσης του Ταμείου Ανάκαμψης, ακολουθείται από μια απότομη υποχώρηση. Η αλήθεια είναι ότι το επενδυτικό μας πρόβλημα δεν λύνεται με ευρωπαϊκούς πόρους· απαιτείται ένα σταθερό, φιλικό και προβλέψιμο πλαίσιο που θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις – και ιδίως στις μικρές και μεσαίες – να στηρίξουν οι ίδιες τη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή τους πορεία.
Η σταθερότητα στους δείκτες ανεργίας και πληθωρισμού, αν και θετική, δεν αρκεί για να εγγυηθεί πραγματική ευημερία. Η χαμηλή παραγωγικότητα, η πολυπλοκότητα των διαδικασιών, το υψηλό μη μισθολογικό κόστος και η έλλειψη χρηματοδότησης εξακολουθούν να αποτελούν εμπόδια που περιορίζουν τις δυνατότητες των επιχειρήσεων.
Πάνω απ’ όλα, το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί τη μεγάλη αλήθεια που δεν συζητείται όσο θα έπρεπε. Η μείωση και γήρανση του πληθυσμού υπονομεύουν την παραγωγικότητα, περιορίζουν την κατανάλωση και πιέζουν την αγορά εργασίας. Χωρίς μια ολοκληρωμένη στρατηγική -με πολιτικές στήριξης της οικογένειας, ενίσχυσης της εργασίας των γονέων, στοχευμένης μεταναστευτικής πολιτικής και αναβάθμισης δεξιοτήτων- καμία αναπτυξιακή πρόβλεψη δεν μπορεί να υλοποιηθεί.
Για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση, αυξημένα κόστη και έντονη αβεβαιότητα για το μέλλον. Χρειάζονται κανόνες που δεν αλλάζουν κάθε τόσο, φορολογικό πλαίσιο που ενθαρρύνει την επένδυση και λιγότερα διοικητικά εμπόδια. Το επιχειρηματικό οικοσύστημα δεν μπορεί να λειτουργεί με ορίζοντα έξι μηνών.
Η αλήθεια για την πορεία της οικονομίας είναι ότι η χώρα έχει προχωρήσει, αλλά η σημερινή δυναμική δεν επαρκεί για να διασφαλίσει ευημερία και σύγκλιση με την Ευρώπη. Χρειάζεται μια νέα αναπτυξιακή συμφωνία, με επίκεντρο τις ΜμΕ, την παραγωγικότητα, την καινοτομία και τη δημογραφική αναστροφή.
Αν θέλουμε το 2029 να μας βρει με μια ισχυρότερη, ανταγωνιστικότερη και πιο ανθεκτική οικονομία, πρέπει να κοιτάξουμε κατάματα τις προκλήσεις και να δράσουμε σήμερα. Αυτή είναι η πραγματική αλήθεια.
