Πριν από ένα μήνα ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη σύσταση για πρώτη φορά στη χώρα, Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (Foresight).
H πανδημία επιβεβαίωσε με δραματικό τρόπο, ότι το μέλλον δεν έχει γραμμική εξέλιξη και δη – σχεδόν πάντα – ομαλή… Το αναπάντεχο (όχι για όλους) έγινε πιθανό, το αδιανόητο, πλέον μπορεί να εξελιχθεί σε βέβαιο. Ζούμε σε έναν ευμετάβλητο κόσμο, αβέβαιο και πολυπαραγοντικό. Η διάσταση του «μέλλοντος» αποκτά περισσότερο διάσταση καλύτερης προετοιμασίας και λιγότερο παθητικής αναμονής. Το Μέλλον είναι πιο γοητευτικό, όταν το αντιμετωπίζεις ως πρό(σ)κληση διαφορετικής σκέψης και κατάλληλης προετοιμασίας, παρά ως ένα αδιάφορο χρονικό ορόσημο σε βάθος χρόνου.
Σκοπός της νέας Γραμματείας είναι να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης της Διοίκησης. Να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και το μεθαύριο. Η πολιτική σχεδόν πάντα, όταν μιλάμε σε επίπεδο διοίκησης και δη κυβέρνησης, είναι προσανατολισμένη σε μια οργάνωση σκέψης που στην καλύτερη περίπτωση έχει ορίζοντα τα 4 επόμενα χρόνια. Τον εκλογικό κύκλο. Η απόφαση του πρωθυπουργού, όμως, να συστήσει την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, έρχεται να απαντήσει σε αυτή την φαινομενική αντίφαση. Πώς να συνδυάσεις, δηλαδή, το εφήμερο των εκλογών και των συσχετισμών, με το απώτερο των τάσεων και των απροσδιόριστων ακόμα ασθενών σημάτων του μέλλοντος. Η σύσταση και μόνο της νέας αυτής δομής, αποτελεί απτό παράδειγμα της αλλαγής της νοοτροπίας που σταδιακά περνά στον πολιτικό σχεδιασμό ως ένα διαφορετικό mindset.
Επιδίωξη μας, είναι να αναπτύξουμε σταδιακά ένα οικοσύστημα «foresight» εντός της κυβέρνησης. Να μπολιάσουμε τις μεγάλες πολιτικές πρωτοβουλίες που θα λάβει αυτή η Κυβέρνηση σήμερα – ιδανικά κάθε κυβέρνηση – με στοιχεία κατάλληλης προετοιμασίας, που θα ενσωματώνουν τις μελλοντικές εξελίξεις, ώστε να παράγεται έργο χρήσιμο για τους πολίτες. Να γίνει μέρος των δημόσιων πολιτικών η ενσωμάτωση των μελλοντικών προκλήσεων και της μακροπρόθεσμης προετοιμασίας μέσα από διαφορετικά σενάρια «what if…» , ως μία πολύ σημαντική άσκηση προετοιμασίας για παν ενδεχόμενο. Μέρος αυτής της προσπάθειας έχει να κάνει με την θεωρητική όμως, οργάνωση της σκέψης για το Μέλλον. Παιδείας άρξασθε και σε αυτό τον τομέα. Μέσα από δράσεις εκπαίδευσης και επιμόρφωσης, σκοπεύουμε να καλλιεργήσουμε έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης για το Μέλλον.
Το πεδίο δράσης μας είναι ευρύ. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και πώς θα επηρεάσει το σύνολο της ζωής μας και της καθημερινότητας μας, η κλιματική κρίση, οι δημογραφικές εξελίξεις, θέματα ενέργειας και πρώτων υλών, οι τάσεις που διαμορφώνονται στον πρωτογενή τομέα, γεωπολιτικές μακροπρόθεσμες τάσεις, κοινωνικές πιθανές μεταβολές, οικονομικές και αναπτυξιακές προεκτάσεις των μελλοντικών εξελίξεων, καθώς και οι προκλήσεις για τα εθνικά μας «πλεονεκτήματα», όπως ο Πολιτισμός, ο Τουρισμός. Όλες οι δράσεις μας θα έχουν συμμετοχικό χαρακτήρα. Θα δομήσουμε συνεργασίες με think tanks, με φορείς του Δημοσίου, με Επιχειρήσεις, με την Ακαδημαϊκή Κοινότητα και την Κοινωνία των Πολιτών. Θα συνδιαμορφώσουμε από κοινού τα εναλλακτικά σενάρια για το Μέλλον που εμείς θέλουμε στο βαθμό που μπορούμε.
Το Μέλλον είναι κάτι που το δημιουργούμε, δεν έρχεται απλώς και μας συναντά.
