Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει κάνει πολύ καλή δουλειά στην τόνωση του brand name «Ελλάδα». Μέσα σε τρία χρόνια, οι ξένοι που ενδιαφέρουν πολύ την ελληνική οικονομία, βλέπουν μια άλλη Ελλάδα από εκείνη της δεκαετίας του 2010. Αυτό διακρίνεται τόσο στην επανάκαμψη του τουρισμού, αλλά και στο τομέα των ξένων επενδύσεων.
Η πορεία του τουρισμού ξεπερνά φέτος ακόμη και τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις. Όλα δείχνουν να επανέρχεται στα επίπεδα του 2019, δηλαδή πολύ νωρίτερα από το 2023 ή 2024 που λογάριαζαν αρχικά οι παράγοντες του τουρισμού. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι φέτος θα έχουμε 7-8 δισ. ευρώ περισσότερες εξαγωγές (υπηρεσιών), ποσό που αντιστοιχεί κοντά στο 4% του ΑΕΠ.
Από την άλλη πλευρά, αν δεν αλλάξει κάτι στην πορεία των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), θα έχουμε, όπως δήλωσε πρόσφατα ο αρμόδιος υπουργός Άδωνις Γεωργιάδης, φέτος επενδύσεις ρεκόρ όλων των εποχών. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο στους τέσσερις πρώτους μήνες, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι ΞΑΕ ξεπέρασαν τα 3 δισ. ευρώ, από 5 δισ. ευρώ που ήταν στο σύνολο του 2021 και το οποίο συνιστά ρεκόρ για την τελευταία 20ετία.
Τα μεγέθη αυτά προδίδουν το γιατί οι δείκτες της οικονομίας αντέχουν, παρά το γεγονός ότι το κόστος της ενέργειας, ο πληθωρισμός, η ακρίβεια και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης έχουν φτάσει σε ανυπέρβλητα ύψη. Η κυβέρνηση ήδη έχει λάβει μέτρα πάνω από 8,5 δισ. ευρώ προστασίας των νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τη νέα αυτή ενεργειακή κρίση και έχει ξοδέψει περισσότερα από 4 δισ. ευρώ μέχρι τώρα. Πρόκειται δηλαδή για μια κρίση η οποία αποκτά μεγέθη συγκρίσιμα με εκείνα της πανδημίας.
Θα ήταν επομένως παράδοξο να αντέξει η χώρα στην περίπτωση που ο υπόλοιπος πλανήτης ή αποκλειστικά η Ευρώπη, εισέλθουν σε ύφεση. Καθώς μάλιστα η χώρα μας εξαρτά το 50%-60% της οικονομίας της (εξαγωγές, τουριστικές ροές κ.ά.) στην Ενωμένη Ευρώπη, θα είναι δύσκολο η χώρα να διατηρήσει τη «θωράκισή» της αν για παράδειγμα φταρνιστεί η Ευρώπη και δη οι κοινοτικοί εταίροι μας.
Ανάχωμα στην νέα κρίση πρέπει να λογίζονται οι πόροι των Ευρωπαϊκών Ταμείων που ήδη εισρέουν στη χώρα μέσω του Ταμείο Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ κ.λπ. Οι πόροι αυτοί θα προσθέτουν το 3,0% έως 4,0% του ΑΕΠ στα επόμενα 5-6 χρόνια, ποσά που είναι τα μεγαλύτερα που έχουν διατεθεί από τη δεκαετία του ‘80 κι εντεύθεν που υφίστανται τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. Το μόνο ευτύχημα επομένως είναι ότι η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει ισχυρά αναχώματα για τη νέα κρίση που βιώνουμε.
Το ζητούμενο ωστόσο είναι αν αυτά θα αντέξουν. Αυτό θα εξαρτηθεί από την ένταση της κρίσης , την διάρκειά της και φυσικά από τις αντοχές της ίδιας της Ευρώπης. Θα εξαρτηθεί όμως και από την εκλογίκευση της χώρας σε θέματα μεταρρυθμίσεων, όπως είναι οι αδειοδοτήσεις, η απονομή δικαιοσύνης, οι αποκρατικοποιήσεις κ.ά. Για το πρώτο, η χώρα και η κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει πολλά. Μπορεί όμως να κάνει πολλά για το δεύτερο, το οποίο είναι εξίσου σημαντικό.
