Καθώς το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο είναι ένα τεράστιο πεδίο κερδοφορίας, με τα κλαμπ των πέντε κορυφαίων λιγκών της ηπείρου να αποκομίζουν έσοδα ύψους 20,4 δισ. ευρώ τη σεζόν 2023-2024, οι Αμερικανοί επενδυτές έχουν στρέψει το βλέμμα τους σε αυτό το κομμάτι της πίτας. Σύμφωνα με το CNBC, oι Αμερικανοί επενδυτές κατέχουν πλέον, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, την πλειονότητα των ποδοσφαιρικών ομάδων στην Premier League της Αγγλίας. Αυτό περιλαμβάνει πλέον τέσσερις από τους παραδοσιακούς «Big Six» συλλόγους, με τις Τσέλσι, Λίβερπουλ, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Άρσεναλ να προσελκύουν αμερικανικές επενδύσεις.
Η ταχεία αύξηση των εσόδων υπήρξε το βασικό κίνητρο. Την περίοδο 1996–97, όταν ιδρύθηκε η Premier League στην Αγγλία, τα έσοδα στις πέντε μεγαλύτερες ευρωπαϊκές λίγκες ανήλθαν συνολικά σε 2,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με ανάλυση της Deloitte. Το 2023–24, το ποσό αυτό εκτοξεύθηκε κατά 750%.
Η ανάπτυξη αυτή οδήγησε σε απότομη άνοδο των αποτιμήσεων για τις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές ομάδες της Ευρώπης. Η οικογένεια Γκλέιζερ, η οποία κατέχει επίσης την ομάδα NFL Tampa Bay Buccaneers, αγόρασε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έναντι 790 εκατ. λιρών (1,07 δισ. δολ.) το 2005. Το 2024 η πώληση μειοψηφικού πακέτου στον δισεκατομμυριούχο Τζιμ Ράτκλιφ αποτίμησε τον σύλλογο γύρω στα 5 δισ. λίρες, δηλαδή στη μεγαλύτερη αποτίμηση στον κόσμο του ποδοσφαίρου.
Ο Κίραν Μαγκουάιρ, αναπληρωτής καθηγητής οικονομικών του ποδοσφαίρου στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, δήλωσε στο CNBC την Τετάρτη ότι τα αυξανόμενα επίπεδα αμερικανικής ιδιοκτησίας στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο έχουν τροφοδοτηθεί από τη μεγαλύτερη συσσώρευση πλούτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Στην πραγματικότητα είναι σχεδόν αυτονόητο… τι άλλο μπορείς να κάνεις με τα μετρητά σου; Μπορείς να έχεις μόνο τόσα ελικόπτερα, μπορείς να έχεις μόνο τόσα σούπερ γιοτ». Σύμφωνα με τον Μαγκουάιρ, ο μικρός αριθμός κορυφαίων επαγγελματικών αθλητικών ομάδων διαθέσιμων προς αγορά έχει επίσης συμβάλει στην αυξανόμενη ζήτηση, καθώς οι επενδυτές που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις πολυδισεκατομμυριακές τιμές που συνοδεύουν τις ομάδες NFL ή NBA στις ΗΠΑ στρέφονται στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο ως εναλλακτική λύση.
Ιδιωτικά κεφάλαια στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο
Περισσότερες από 36 ομάδες στις πέντε μεγαλύτερες ευρωπαϊκές λίγκες διαθέτουν πλέον συμμετοχή από ιδιωτικά κεφάλαια, venture capital ή ιδιωτικό χρέος, είτε μέσω πλειοψηφικών, είτε μέσω μειοψηφικών μεριδίων, συμπεριλαμβανομένης της πλειονότητας των συλλόγων στην Premier League, σύμφωνα με στοιχεία της PitchBook.
Τα στοιχεία δείχνουν απότομη αύξηση της δραστηριότητας εξαγορών και συγχωνεύσεων (M&A) σε ευρωπαϊκούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους, από μόλις 66,7 εκατ. ευρώ το 2018 σε σχεδόν 2,2 δισ. ευρώ το 2024.
Πολλοί επενδυτές ιδιωτικών κεφαλαίων στο ποδόσφαιρο έχουν στραφεί στο μοντέλο πολυϊδιοκτησίας συλλόγων, προκειμένου να ενισχύσουν τις επενδύσεις τους. Μιλώντας στο CNBC, ο Nicolas Moura, ανώτερος αναλυτής Private Capital EMEA της PitchBook, δήλωσε ότι πολλοί Αμερικανοί επενδυτές θέλουν να «χτίσουν μια ποικιλία διαφορετικών ποδοσφαιρικών συλλόγων» και ότι το μοντέλο μπορεί να προσφέρει οφέλη τόσο στο μάρκετινγκ, όσο και στα οικονομικά.
Τι ακολουθεί;
Η ανάπτυξη των εσόδων στο ποδόσφαιρο έχει επιβραδυνθεί τα τελευταία χρόνια, με την Deloitte να δηλώνει ότι βλέπει τα έσοδα να «σταθεροποιούνται» τη σεζόν 2025–26 λόγω της επιβράδυνσης της αύξησης της αξίας των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Αυτό άφησε τα εμπορικά έσοδα -τα οποία αυξήθηκαν κατά 6% τη σεζόν 2023–24, σύμφωνα με τη Deloitte- ως βασικό μοχλό, καθώς οι σύλλογοι έκλεισαν νέες χορηγικές συμφωνίες και επιδίωξαν να αξιοποιήσουν τα γήπεδα για εκδηλώσεις πέραν του ποδοσφαίρου.
Ο Moura λέει ότι πολλοί Αμερικανοί επενδυτές ιδιωτικών κεφαλαίων «θέλουν να διαχειριστούν τις εξέδρες τους, ολόκληρα τα γήπεδά τους» σε μια προσπάθεια διαφοροποίησης πέρα από τα έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα.
Η αναζήτηση ανάπτυξης στα εμπορικά έσοδα και τα έσοδα αγωνιστικής ημέρας θα μπορούσε να οδηγήσει περισσότερους συλλόγους στο να διεξάγουν τακτικούς αγώνες στο εξωτερικό. Η La Liga της Ισπανίας θα πραγματοποιήσει φέτος τον πρώτο της αγώνα κανονικής σεζόν στο εξωτερικό, καθώς η πρωταθλήτρια, Μπαρτσελόνα, ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τη Βιγιαρεάλ στο Μαϊάμι. Η Serie A της Ιταλίας εξετάζει επίσης έναν διεθνή αγώνα, με την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας να εγκρίνει σχέδια για παιχνίδι στην Αυστραλία. Μέχρι τώρα, οι αγώνες των εγχώριων πρωταθλημάτων δεν επιτρεπόταν να διεξάγονται εκτός χώρας, με τη FIFA να εξετάζει επίσημη αλλαγή των κανονισμών της σχετικά με τους αγώνες στο εξωτερικό.
Ο Maguire αναφέρει ότι οι σύλλογοι της Premier League θα επιδιώξουν τελικά να διεξάγουν αγώνες στο εξωτερικό για να ανταγωνιστούν τις αντίπαλες ευρωπαϊκές λίγκες και ότι τα έσοδα που θα παραχθούν θα σημαίνουν πως οι αγώνες «θα πωληθούν στη βάση των φιλάθλων… ουσιαστικά ως τετελεσμένο γεγονός».
Η Premier League δεν έχει εξετάσει δημοσίως την ιδέα να μεταφέρει αγώνες κανονικής σεζόν εκτός Αγγλίας, με τον CEO, Ρίτσαρντ Μάστερς, να δηλώνει στο CNBC ότι η λίγκα είναι «πολύ διαφορετική» από τις αμερικανικές αντίστοιχες όσον αφορά τους διεθνείς αγώνες.
