Η UEFA αποφάσισε τη διάθεση πλέον των τηλεοπτικών δικαιωμάτων του Champions League σε παγκόσμια βάση και όχι σε εθνική. Αυτή η επιλογή συνιστά μια τεράστια ανατροπή στα όσα γνωρίζαμε έως σήμερα για τα τηλεοπτικά δικαιώματα της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, μια ανατροπή που αποτελεί μέρος μιας γενικότερης διαμορφωθείσας παγκόσμιας κατάστασης.
Πρόκειται για μια επανάσταση, συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία της UEFA, η οποία όμως βρίσκει ευνοημένους και «αδικημένους». Όπως σημειώνει σε μεγάλο σχετικό θέμα που φιλοξενεί η γαλλική οικονομική εφημερίδα Les Echos, αυτή η εξέλιξη ευνοεί τις μεγάλες αμερικανικές πλατφόρμες streaming, προς μεγάλη απογοήτευση των παραδοσιακών ευρωπαϊκών καναλιών.
«Ένα μικρό βήμα για το ποδόσφαιρο αλλά ένα μεγάλο βήμα για τον οπτικοακουστικό τομέα προαναγγέλλεται», σημειώνει εύστοχα η εφημερίδα. Και έτσι είναι. Είτε αρέσει είτε δεν αρέσει αυτή η εξέλιξη συνιστά καινοτομία. Πλέον ο UEFA δεν θα πουλάει το φιλέτο των βραδινών αναμετρήσεων του Champions League σε γεωγραφική βάση αλλά σε «παγκόσμια» βάση.
Μέχρι τώρα αυτός ο μεγάλος διαχειριστής των οικονομικών της «στρογγυλής θεάς» θεωρούσε ότι για να μεγιστοποιήσει τα έσοδά του αρκούσε να θέτει σε δημοπρασία σε κλίμακα κάθε χώρας τις βραδιές της διοργάνωσης. Αυτό επέτρεπε να αναδειχθεί ο εθνικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας που ήταν πρόθυμος να πληρώσει τα περισσότερα. Ο ανταγωνισμός ήταν ευρωπαϊκός σε αθλητικό επίπεδο, αλλά εθνικός σε οικονομικό επίπεδο. Στη Γαλλία, τα δικαιώματα περνούσαν έτσι από τον έναν φορέα στον άλλον, από το TF1 στο Canal+, με συχνά έναν δεύτερο φορέα μετάδοσης όπως το SFR ή το BeIN.
Φέτος η UEFA καινοτομεί για την πρόσκληση υποβολής προσφορών των σεζόν 2027-2031, η οποία θα διαρκέσει έως τα τέλη Νοεμβρίου. Μία από τις παρτίδες που περιλαμβάνει την πρώτη επιλογή για κάθε βραδιά θα αποδοθεί στον πλειοδότη σε «παγκόσμια» βάση. Και αυτό αλλάζει την εξίσωση για τα παραδοσιακά κανάλια. Δεν θα είναι πλέον δυνατό για ένα Canal+ να παλέψει για να προσπαθήσει να αποκτήσει αυτή την αναμέτρηση, η οποία θα προορίζεται για έναν από τους γίγαντες του streaming όπως το Netflix, το Apple TV+, το Amazon Prime Video, το Disney+ ή το YouTube. Παίκτες οι οποίοι είναι παγκόσμιοι και θα μπορούν να αντέξουν οικονομικά να ξοδέψουν περισσότερα, στο μέτρο που θα μπορούν να αποσβέσουν την επένδυσή τους σε όλο τον πλανήτη.
Η παγκοσμιοποίηση του περιεχομένου
Αν η UEFA δοκιμάζει αυτή την προσέγγιση, είναι επειδή ο οπτικοακουστικός τομέας έχει αλλάξει. Ιστορικά η μετάδοση γινόταν κυρίως μέσω επίγειων δικτύων. Για να αποκτηθεί το δικαίωμα εκπομπής έπρεπε να ληφθεί άδεια που χορηγούσε ένα κράτος. Η τηλεόραση ρυθμιζόταν σε εθνική βάση και σταματούσε στα σύνορα. Το ίδιο και τα δικαιώματα.
UEFA Champions League © EPA/ADAM VAUGHAN
Πλέον όμως έχουμε μια παγκοσμιοποίηση του περιεχομένου με τις εικόνες να ταξιδεύουν μέσω διαδικτύου και ακόμη και αν οι «streamers» πρέπει να υπακούσουν στους εθνικούς κανονισμούς, η αγορά τους δεν σταματά στα γεωγραφικά σύνορα. Η προσφορά και η ζήτηση έχουν παγκοσμιοποιηθεί και το περιεχόμενο θα ακολουθήσει την ίδια τάση.
Προς το παρόν, οι παραγωγοί ταινιών και σειρών έχουν ως επί το πλείστον αντισταθεί σε αυτόν τον πειρασμό της παγκοσμιοποίησης προσπαθώντας να κατακερματίσουν την πώληση του περιεχομένου τους σε γεωγραφικές βάσεις. Εάν βέβαια η Disney, για παράδειγμα, αποφασίσει να μην πουλάει πλέον τις ταινίες ή τις σειρές της σε διάφορους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς σε εθνική βάση, τότε τα πράγματα θα αλλάξουν και σε αυτό το πεδίο. Μια τέτοια κίνηση θα οδηγήσει το περιεχόμενο του φορέα σε αποκλειστική εκμετάλλευση. Με άλλα λόγια η Disney θα παράγει για τη δική της υπηρεσία, την Disney+, και μόνο.
Αλλά ακόμα και το Netflix, που συγκεντρώνει την πλειονότητα του περιεχομένου του από ανεξάρτητους παραγωγούς, δεν μπορεί κάθε φορά να αποκτά παγκόσμια δικαιώματα. Και προς το παρόν, οι ανεξάρτητοι παραγωγοί φαίνεται να θεωρούν ότι τα βγάζουν πέρα οικονομικά καλύτερα αν πουλάνε τα δικαιώματα χώρα προς χώρα. Καλύτερα πολλές μικρές συμφωνίες παρά μία μόνο μεγάλη.
Τι πιστεύουν οι αθλητικές ομοσπονδίες για το νέο τοπίο που προδιαγράφεται
Οι αθλητικές ομοσπονδίες, από την πλευρά τους, πολλές από τις οποίες έχουν μια άλλη προσέγγιση, εκτιμούν ότι μπορούν να λάβουν περισσότερα αν καταφέρουν να δελεάσουν τους παγκόσμιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς. Το αμερικανικό «soccer» ήταν έτσι ένα από τα πρώτα που έκλεισε μια παγκόσμια συμφωνία για δέκα χρόνια ύψους 250 εκατ. δολαρίων ετησίως με το Apple TV+. Έκτοτε, το NBA έκλεισε μια συμφωνία «παγκόσμια εκτός ΗΠΑ» με την Amazon. Η UEFA πούλησε τα παγκόσμια δικαιώματα του νέου της Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων στο DAZN για 1 δισ. δολάρια το περασμένο καλοκαίρι.
Αν οι αθλητικές ομοσπονδίες μπορούν να στοιχηματίσουν σε αυτό που έρχεται, είναι επειδή οι «streamers», που έμειναν για καιρό μακριά από τα αθλητικά δικαιώματα, έχουν αποφασίσει να επενδύσουν πλέον μαζικά σε αυτά.
Αυτό συμβαίνει γιατί
- πρώτον, επειδή προσελκύουν συνδρομητές που αναζητούν αποκλειστικό περιεχόμενο και
- δεύτερον, επειδή ο αθλητισμός είναι «σαν σίριαλ».
Γιατί έγινε η στροφή των μεγάλων παικτών στην αγορά των παγκόσμιων δικαιωμάτων
Οι διοργανώσεις διαρκούν σε βάθος χρόνου και είναι απαραίτητες για να διατηρηθούν οι συνδρομητές πιστοί. Κυρίως, μετά από χρόνια πλειοδοσίας στην προσφορά σειρών, το Netflix, η Disney, η Amazon και οι άλλοι μεγάλοι παίκτες, αντιλαμβάνονται ότι η προσθήκη ενός ακόμα sitcom δεν ήταν ικανή να κάνει πραγματικά τη διαφορά. Γι’ αυτό και η στροφή στο αθλητικό ζωντανό περιεχόμενο.
Champions League © EPA/ANNA SILAGYI
Χρειάζεται βέβαια να υπάρχει μια μεγάλη διαθέσιμη δεξαμενή προσφοράς περιεχομένου προκειμένου να σαγηνευτεί όλη η οικογένεια των παγκόσμιων παικτών. Οι τηλεθεατές είναι βέβαια όλο και πιο «λαίμαργοι» για περιεχόμενο και αυτό βοηθάει στο να διευρυνθεί η δεξαμενή.
Ο αθλητισμός είναι ένα από τα σπάνια αποκλειστικά περιεχόμενα που είναι αρκετά ισχυρά ώστε να ωθήσουν τους συνδρομητές να περάσουν από τη μια πλατφόρμα στην άλλη. Γι’ αυτό και αναμένεται να ισχυροποιηθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον η αγορά αθλητικών δικαιωμάτων.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες όλοι οι παίκτες του streaming έχουν, ως εκ τούτου, καταλήξει να αποκτήσουν αθλητικά δικαιώματα σε εθνική βάση. Τώρα πρόκειται να περάσουν ένα βήμα παραπέρα στην αγορά των παγκόσμιων δικαιωμάτων.
Αυτή η νέα γεωγραφική πραγματικότητα που διαγράφεται είναι ακόμη στα σπάργανα, αλλά είναι τέτοιας φύσης που αλλάζει βαθιά την αγορά των οπτικοακουστικών δικαιωμάτων. Οι «streamers» θα επιδιώξουν την απόκτηση δικαιωμάτων σε παγκόσμια κλίμακα για το σύνολο του περιεχομένου τους.
Η Les Echos θα καταλήξει στο ρεπορτάζ της τονίζοντας πως ακόμα και ένας μικρότερος παίκτης όπως το TF1 θα μπορούσε να πει στον εαυτό του ότι τα σύνορα της Γαλλίας είναι πλέον πολύ μικρά και ότι προορισμός του θα πρέπει να είναι το να γίνει ένας παγκόσμιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας που απευθύνεται παντού σε ένα γαλλόφωνο κοινό. Και αν το Canal+ εξαγόρασε τη νοτιοαφρικανική MultiChoice, αυτό θα γίνει επίσης για να μπορέσει να τοποθετηθεί ως παναφρικανικός παίκτης…
