Όταν ιδρύθηκε το 2014, η Iceye παρείχε δορυφορικές εικόνες των κινούμενων παγόβουνων της Αρκτικής στις ναυτιλιακές εταιρείες. Μια δεκαετία μετά, η φινλανδο-πολωνική εταιρεία δορυφόρων συνεργάζεται με τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, παρέχοντάς τους λεπτομερείς απεικονίσεις των κινήσεων του ρωσικού στρατού στα εδάφη τους. Καθώς οι φόβοι κλιμακώνονται για τις προθέσεις της Μόσχας όσο επιμένει με την εισβολή στην Ουκρανία, η Βαρσοβία ετοιμάζεται να επενδύσει στην Iceye. Αν και δεν είναι γνωστό το μέγεθος αυτής της επένδυσης, η ένεση κεφαλαίων που μελετά η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ θα έρθει να προστεθεί στα 550 εκατ. δολάρια που έχουν τοποθετήσει επενδυτές στην Iceye μέχρι σήμερα, σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times.
Δεν είναι η μοναδική περίπτωση που μια ευρωπαϊκή κυβέρνηση αποφασίζει να επενδύσει σε εταιρεία δορυφόρων. Προ διμήνου, η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία ανακοίνωσε ότι θα διοχετεύσει 717 εκατ. ευρώ στη Eutelsat Group με σκοπό την επέκταση του αστερισμού δορυφόρων χαμηλής τροχιάς. Μόλις η Eutelsat λάβει την ένεση κεφαλαίων, τότε το μερίδιο του γαλλικού κράτους θα αυξηθεί από το 13% στο 30%, καθιστώντας το τον μεγαλύτερο μέτοχο της εταιρείας. Παράλληλα, η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών της Γαλλίας υπέγραψε 10ετή σύμβαση ενός δισ. ευρώ με τη Eutelsat για την κατασκευή ενός δικτύου στρατιωτικών επικοινωνιών.
Γιατί οι δορυφορικές εταιρείες είναι κρίσιμες για την ευρωπαϊκή άμυνα
Η Eutelsat Group και η Iceye ανήκουν στην ίδια συνομοταξία εταιρειών που μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης στις ένοπλες δυνάμεις των κρατών-μελών της ΕΕ. Οι αμυντικές ανάγκες είναι μεγάλες σήμερα, καθώς, εκτός της ρωσικής επιθετικότητας, η αμερικανική κυβέρνηση ασκεί πιέσεις στα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ για να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη στη συλλογική τους ασφάλεια και να μην επαναπαύονται επ’ άπειρον στις εγγυήσεις των ΗΠΑ. Μεγάλη προτεραιότητα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι, επίσης, να μη διακοπεί η στρατιωτική στήριξη στην Ουκρανία.
Δεδομένης της κλιμάκωσης των εναέριων επιθέσεων του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία τους τελευταίους μήνες, φθάνοντας ακόμη περιοχές κοντά στα σύνορα με την Πολωνία, οι ευρωπαϊκές χώρες επιταχύνουν σχέδια για την ενίσχυση και τον συντονισμό της άμυνάς τους. Ας μη λησμονείται πως, φέτος, οι ΗΠΑ έχουν διακόψει αιφνίδια δύο φορές την παροχή αμυντικού εξοπλισμού στην Ουκρανία κατόπιν εντολής της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ. Την πρώτη φορά πάγωσε, μεταξύ άλλων, η παροχή υπηρεσιών ασφάλειας στον ουκρανικό στρατό, γεγονός που πρακτικά σήμαινε ότι δεν υπήρχε απεικόνιση των κινήσεων του ρωσικού στρατού στο νοτιοανατολικό σκέλος της χώρας.
Ο ρόλος της SpaceX και η ανάγκη για ευρωπαϊκή αυτονομία
Μεγάλα ερωτήματα δημιουργήθηκαν, επίσης, από την απόφαση του Έλον Μασκ τον Σεπτέμβριο του 2022, δηλαδή ένα εξάμηνο μετά τη ρωσική εισβολή, να σταματήσει την πρόσβαση του Κιέβου στο Starlink. Ο Μασκ, ιδρυτής της SpaceX που λειτουργεί τον αστερισμό δορυφόρων Starlink, αρνήθηκε στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας πρόσβαση την ώρα που σχεδιάζονταν αιφνίδια επίθεση κατά του πολεμικού ναυτικού στην Κριμαία. Ο Μασκ αιτιολόγησε την απόφασή του στον κίνδυνο να αντιδράσει το Κρεμλίνο με πυρηνική επίθεση και υποστήριξε ότι η SpaceX δεν είχε συνάψει καμία σύμβαση με τον αμυντικό κλάδο του Κιέβου. Συνεπώς, δεν είχε καμία νομική υποχρέωση.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Eutelsat καλείται να επισπεύσει τα σχέδια για την επέκταση του ευρωπαϊκού δικτύου δορυφόρων. Μετά τη συγχώνευσή της με τη βρετανική εταιρεία OneWeb το 2023, η Eutelsat διαθέτει πλέον πάνω από 600 δορυφόρους. Αυτό την καθιστά τον δεύτερο μεγαλύτερο πάροχο δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά (LEO) παγκοσμίως, πίσω μόνο από τον αστερισμό Starlink.
Εν τω μεταξύ, η Iceye παρέχει δορυφορικές εικόνες στον στρατό της Ουκρανίας από την έναρξη της ρωσικής εισβολής. Πέρυσι υπέγραψε, επίσης, μνημόνιο συνεργασίας με το Κίεβο, ενώ έχει εκτοξεύσει 54 δορυφόρους, το ήμισυ των οποίων χρησιμοποιείται από ένοπλες δυνάμεις χωρών όπως η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Βραζιλία και η Πορτογαλία.
Το χάσμα με την κυριαρχία του Starlink
Όμως, η απόσταση από την εταιρεία του Έλον Μασκ είναι μεγάλη. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως ο Μασκ επέκτεινε τον αστερισμό Starlink σε πάνω από 6.000 δορυφόρους παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας τουλάχιστον το 60% των δορυφόρων γύρω από τη γη και εξυπηρετώντας περίπου 130 χώρες. Η κλίμακα των υπηρεσιών είναι τόσο μεγάλη που το Starlink παρέχει δορυφορική σύνδεση σε δημόσιες υπηρεσίες αλλά και νοικοκυριά.
