Η ζήτηση για το ρουθήνιο, το οποίο παράγεται ως υποπροϊόν της πλατίνας, έχει εκτοξευτεί λόγω των νέων εφαρμογών στην τεχνητή νοημοσύνη και τον τομέα της ενέργειας, ενώ η παραγωγή του παραμένει σχεδόν σταθερή, προκαλώντας αύξηση της τιμής του.
Ενώ ο χρυσός, το ασήμι και η πλατίνα είναι τα γνωστά πολύτιμα μέταλλα, το ρουθήνιο, ένα λιγότερο διαδεδομένο ευγενές μέταλλο, έχει δει την τιμή του να εκτοξεύεται το τελευταίο έτος. Από 400 δολάρια ΗΠΑ ανά ουγγιά τον Σεπτέμβριο του προηγούμενου έτους, η τιμή του έχει φτάσει τα 860 δολάρια ΗΠΑ, πλησιάζοντας το ιστορικό υψηλό των 870 δολαρίων ΗΠΑ που καταγράφηκε πριν από 18 χρόνια. Είναι εντυπωσιακό να αναφέρουμε πως το 2016 η τιμή του ήταν μόλις 42 δολάρια ΗΠΑ ανά ουγγιά.
Σύμφωνα με την Handelsblatt, ο κύριος παράγοντας πίσω από αυτή την εκρηκτική αύξηση είναι η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Το ρουθήνιο, γνωστό για την εξαιρετική του σκληρότητα και την υψηλή αγωγιμότητα, χρησιμοποιείται ευρέως στην κατασκευή σκληρών δίσκων. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν θεωρητικά εναλλακτικά υλικά, αυτά παραμένουν πιο ακριβά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς η ζήτηση για το ρουθήνιο, όπως τονίζει η συμβουλευτική εταιρεία SFA (Oxford).
Το 2024, η ζήτηση ρουθηνίου από τον τομέα των ηλεκτρονικών σημείωσε αύξηση 21%, κυρίως λόγω των τεράστιων αναγκών αποθήκευσης δεδομένων που προκαλούνται από την ανάπτυξη της AI και του cloud computing. Επίσης, η ζήτηση από τη χημική βιομηχανία αυξήθηκε κατά 23%, φτάνοντας σε ιστορικό υψηλό. Συνολικά, η ζήτηση το 2024 ανήλθε σε περίπου 1,13 εκατομμύρια ουγγιές, με τις προβλέψεις να δείχνουν μια περαιτέρω αύξηση 4% φέτος, φτάνοντας τα 1,17 εκατομμύρια ουγγιές.
Ρουθήνιο: Διαρκές πρόβλημα η μείωση της προσφοράς
Αν και η ζήτηση εκτοξεύεται, η προσφορά του μετάλλου ακολουθεί καθοδική πορεία. Το 2025, η παραγωγή ορυχείων αναμένεται να μειωθεί κατά 2%, φτάνοντας τις 890.000 ουγγιές, προκαλώντας ένα έλλειμμα 284.000 ουγγιών. Αυτό σηματοδοτεί το όγδοο συνεχόμενο έτος ελλείμματος, με την κατάσταση να παραμένει δύσκολη, καθώς η αύξηση της παραγωγής ρουθενίου δεν είναι απλή υπόθεση.
Το ρουθήνιο παράγεται ως υποπροϊόν από την παραγωγή πλατίνας. Όπως εξηγεί ο Dominik Sperzel, επικεφαλής του εμπορίου ευγενών μετάλλων στην Heraeus, η παραγωγή από τα ορυχεία πλατίνας δεν έχει αυξηθεί, αντίθετα έχει μειωθεί λόγω των χαμηλών τιμών της πλατίνας τα τελευταία χρόνια.
Επιπλέον, πολλά από τα μεγαλύτερα ορυχεία ρουθηνίου στη Νότια Αφρική, τα οποία παράγουν πάνω από το 90% του μετάλλου παγκοσμίως, αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές. Ο Sperzel προειδοποιεί ότι καταστάσεις όπως οι φυσικές καταστροφές, οι απεργίες ή οι διακοπές ρεύματος μπορούν να διαταράξουν την παραγωγή σε μόνιμη βάση.
Αποθέματα και Νέες Υποσχόμενες Εφαρμογές
Παρά την τρέχουσα κατάσταση, δεν αναμένεται άμεση έλλειψη ρουθηνίου στην αγορά. Στη διάρκεια μιας περιόδου χαμηλών τιμών τη δεκαετία του ’90, είχαν δημιουργηθεί μεγάλα αποθέματα. Στα τέλη του 2024, τα αποθέματα εκτιμώνται σε 3,38 εκατομμύρια ουγγιές, αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς για περίπου 36 μήνες. Ωστόσο, οι προβλέψεις για το 2025 δείχνουν μείωση των αποθεμάτων κατά 6%, φτάνοντας τα 3,1 εκατομμύρια ουγγιές, που θα επαρκούν για περίπου 32 μήνες.
Η σύγκριση με το 2016, όταν τα αποθέματα ήταν 4,24 εκατομμύρια ουγγιές, δείχνει την αυξανόμενη εξάρτηση της αγοράς από τα υπάρχοντα αποθέματα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανάγκη για μεγαλύτερη παραγωγή ρουθηνίου στο μέλλον.
Εκτός από τις υπάρχουσες εφαρμογές, νέοι τομείς ενδέχεται να ενισχύσουν τη ζήτηση. Ένα από τα πιο ελπιδοφόρα είναι το πράσινο υδρογόνο. Στην περίπτωση αυτή, το υδρογόνο μεταφέρεται μέσω αμμωνίας, που παράγεται με τη βοήθεια ενός καταλύτη ρουθηνίου, για να μετατραπεί και πάλι σε υδρογόνο και άζωτο στην τελική του χρήση. Η ζήτηση ρουθηνίου στον τομέα του υδρογόνου υπερδιπλασιάστηκε το 2024 και για το 2025 αναμένεται περαιτέρω αύξηση.
Η συμβουλευτική εταιρεία εκτιμά ότι η μέση τιμή του ρουθηνίου το 2025 θα είναι περίπου 550 δολάρια ΗΠΑ ανά ουγγιά, αυξημένη κατά 26% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, αλλά χαμηλότερη κατά 56% από την τρέχουσα τιμή.
Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι η αγορά του ρουθηνίου είναι αρκετά μικρή και μη ρευστή, με αποτέλεσμα ακόμα και μικρές συναλλαγές να προκαλούν μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές. Για αυτό το λόγο, η αγορά δεν είναι προσιτή στους ιδιώτες επενδυτές.
