Ένα σημαντικό βήμα προς την εθνική αυτονομία στον τομέα της αμυντικής τεχνολογίας και των διαστημικών εφαρμογών κάνει η Ελλάδα. Το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) προκήρυξε έργο ύψους 25 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη ενός πλήρως εγχώριου δορυφόρου τύπου ISR (Intelligence, Surveillance, Reconnaissance), βασισμένου στην τεχνολογία SAR (Synthetic Aperture Radar). Ο δορυφόρος θα παρέχει κρίσιμες δυνατότητες παρακολούθησης του πεδίου των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών και φωτισμού, προσφέροντας στις Ένοπλες Δυνάμεις υπεροπλία μέσω Διαστήματος. Το έργο, για το οποίο η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων έχει οριστεί η 30ή Σεπτεμβρίου, αφορά την πλήρη ανάπτυξη, παραγωγή και επιχειρησιακή αξιοποίηση ενός προηγμένου δορυφορικού συστήματος υψηλής ευκρίνειας, που θα κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα.
Η πρόκληση για την ελληνική αμυντική καινοτομία είναι εξίσου τεχνική, όσο και γεωπολιτική. Η εγχώρια ανάπτυξη και οι δοκιμές του συστήματος θα γίνουν αποκλειστικά στην Ελλάδα, προστατεύοντας τα δεδομένα και διασφαλίζοντας την εθνική αυτονομία, ενισχύοντας, παράλληλα, την εγχώρια διαστημική βιομηχανία και αναδεικνύοντας τη χώρα σε τεχνολογικά αξιόπιστο εταίρο διεθνώς.
Η επιλογή της τροχιάς θα κάνει εφικτή την πλήρη κάλυψη των περιοχών ενδιαφέροντος με υψηλή συχνότητα επαν-επισκέψεων και διαλειτουργικότητα με άλλα διαστημικά συστήματα, επιτρέποντας τη σύνθεση δεδομένων από πολλαπλές πηγές. Παράλληλα, δρομολογείται ένα ολοκληρωμένο πλάνο εμπορικής αξιοποίησης του δορυφόρου, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο.
«Το όραμα της ελληνικής αμυντικής στρατηγικής είναι σαφές: μετατροπή της χώρας σε τεχνολογικά αυτάρκη δύναμη στον χώρο της άμυνας και της διαστημικής τεχνολογίας, με πολλαπλό επιχειρησιακό, βιομηχανικό και γεωπολιτικό αντίκτυπο», μετέφεραν στο powergame.gr πηγές που παρακολουθούν στενά την όλη διαδικασία.
Όλη η ελληνική επικράτεια σε μια διέλευση
Ο νέος δορυφόρος θα λειτουργεί με τεχνολογία SAR σε X-band, προσφέροντας εξαιρετικά υψηλή χωρική ανάλυση, που σε λειτουργία Spotlight μπορεί να φτάσει κάτω από τα 20 εκατοστά. Όπως προκύπτει από το τεύχος της προκήρυξης, το σύστημα θα μπορεί να καλύψει ολόκληρη την ελληνική επικράτεια με μία μόνο διέλευση, συλλέγοντας τουλάχιστον 15 εικόνες υψηλής ανάλυσης, ενώ θα υποστηρίζει και λήψη βίντεο για την αναγνώριση κινούμενων στόχων.
Το εύρος σάρωσης σε λειτουργία ScanSAR θα ξεπερνά τα 100 χιλιόμετρα, διασφαλίζοντας τη συνεχή επιτήρηση στρατηγικών περιοχών.
Η διασύνδεση με παγκόσμιο δίκτυο επίγειων σταθμών θα εξασφαλίσει την αδιάλειπτη επικοινωνία με τον δορυφόρο, ενώ οι πληροφορίες που θα συλλέγονται θα φτάνουν στους τελικούς χρήστες πλήρως επεξεργασμένες εντός 30 λεπτών, χάρη σε συστήματα αυτόματης ανίχνευσης στόχων με χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης. Το επίγειο τμήμα θα παρέχεται ως ολοκληρωμένη υπηρεσία (Ground Segment as a Service) και θα περιλαμβάνει πλατφόρμα προγραμματισμού αποστολών μέσω γεωγραφικών διεπαφών.
Η ανάδοχος εταιρεία θα έχει την πλήρη ευθύνη για κάθε στάδιο υλοποίησης -από την έρευνα και ανάπτυξη μέχρι την εκτόξευση, την τοποθέτηση σε τροχιά και τη συνεχή τεχνική υποστήριξη του συστήματος. Η πρόταση για την εκτόξευση θα περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες και χρονοδιαγράμματα, διασφαλίζοντας την ασφάλεια και την αξιοπιστία κάθε φάσης.
«Το Διάστημα αποτελεί σήμερα την πέμπτη αναγνωρισμένη επιχειρησιακή διάσταση -μαζί με την ξηρά, τη θάλασσα, τον ανέρα και τον κυβερνοχώρο. Πλέον το ΕΛΚΑΚ υλοποιεί έργα που καλύπτουν επιχειρησιακές απαιτήσεις και στις πέντε διαστάσεις. Εργαζόμαστε με συνέπεια, ώστε κάθε μας πρωτοβουλία να ενισχύσει την αυτοδυναμία της χώρας, να δημιουργήσει αξία για την εθνική οικονομία και να δώσει ώθηση σε καινοτομίες, με αντίκτυπο τόσο στην άμυνα, όσο και στην αγορά», σχολίασε ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΚΑΚ, κ. Παντελής Τζωρτζάκης.
Προστασία από drones
Παράλληλα με το εμβληματικό έργο του πρώτου εγχώριου δορυφόρου παρακολούθησης ISR, το ΕΛΚΑΚ ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη δύο ακόμη τεχνολογιών αιχμής, που απαντούν σε καίριες επιχειρησιακές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων: την προστασία από μη επανδρωμένα αεροχήματα (drones) και την κυριαρχία στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.
Με την αυξανόμενη χρήση drones σε πολεμικές συγκρούσεις -είτε μεμονωμένα, είτε σε σμήνη (swarming)-, η ανάγκη για αποτελεσματικά και ευέλικτα συστήματα αντιμετώπισής τους έχει καταστεί επιτακτική. Το ΕΛΚΑΚ, μέσω Πρόσκλησης Προκαταρκτικής Διαβούλευσης (RFI), δρομολογεί την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου επίγειου Συστήματος Αντιμετώπισης Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων, που θα ενσωματώνει τόσο κινητικές (π.χ. καταστροφή με πυρά ή ενέργεια), όσο και μη κινητικές (π.χ. παρεμβολές, spoofing) δυνατότητες.
Το σύστημα αυτό θα συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες για ανίχνευση, αναγνώριση, παρακολούθηση, στοχοποίηση και εξουδετέρωση απειλών, υποστηρίζοντας αυτόνομη λειτουργία ή ενσωμάτωση σε υπάρχοντα δίκτυα επιχειρήσεων (δικτυοκεντρική προσέγγιση). Ειδικότερα, θα έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει στις επικοινωνίες των drones, καθιστώντας τα «τυφλά» ή αδρανή, να εξαπατά τα συστήματα πλοήγησης μέσω GNSS spoofing, να εξαπολύει κυβερνοεπιθέσεις για πλήρη απενεργοποίηση του συστήματος ελέγχου τους και να χρησιμοποιεί μέσα φυσικής εξουδετέρωσης, όπως κατευθυνόμενη ενέργεια (laser, microwave) ή συμβατικά πυροβόλα.
Στην αιχμή του ηλεκτρονικού πολέμου
Το δεύτερο έργο που τίθεται σε τροχιά αφορά την ενίσχυση των δυνατοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα -πεδίο που έχει εξελιχθεί σε κομβική παράμετρο στρατιωτικής υπεροχής. Το ΕΛΚΑΚ σχεδιάζει την ανάπτυξη ενός εξελιγμένου Συστήματος Ηλεκτρονικού Πολέμου, το οποίο θα μπορεί να ανιχνεύει, να αναγνωρίζει και να παρεμβαίνει σε συστήματα ραντάρ και επικοινωνιών του αντιπάλου.
Το σύστημα αυτό θα μπορεί να εκτελεί ηλεκτρονική επιτήρηση και αποκάλυψη στόχων, να εφαρμόζει ευφυείς παρεμβολές σε μεγάλο φάσμα συχνοτήτων, να προσαρμόζεται δυναμικά στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του ηλεκτρομαγνητικού περιβάλλοντος μέσω αλγορίθμων Τεχνητής Νοημοσύνης και να λειτουργεί σε σταθερές ή κινητές πλατφόρμες και να εντάσσεται απρόσκοπτα σε υφιστάμενα συστήματα διοίκησης και ελέγχου (C4I).
