Μακράν της πρώτης γραμμής της τεχνολογικής καινοτομίας συνεχίζει να κινείται η Ελλάδα, την ίδια στιγμή που άλλα ευρωπαϊκά κράτη κάνουν πρωταθλητισμό, μετατρέποντας το καινοτομικό τους δυναμικό σε ισχυρά startup οικοσυστήματα. Η φετινή έκθεση «APEXE Nations Ranking 2025» της Startup Genome αποδίδει στην Ελλάδα την 31η θέση ανάμεσα στα κορυφαία νεοφυή οικοσυστήματα της Ευρώπης, με την Εσθονία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σουηδία να βρίσκονται στην κορυφή της ευρωπαϊκής κατάταξης.
Η έκθεση «APEXE» -ακρωνύμιο του «Aptitudes and Policies for Exponential Entrepreneurship» -αξιολογεί τις χώρες όχι μόνο βάσει των επενδύσεων ή του αριθμού των startups, αλλά κυρίως ως προς το πόσο καλά μεταφράζουν τις υπάρχουσες δυνατότητές τους (R&D, ανθρώπινο κεφάλαιο, υποδομές) σε πραγματική επιχειρηματική ανάπτυξη. Επιπλέον, εξομαλύνει τα αποτελέσματα με βάση το μέγεθος και το ΑΕΠ, επιτρέποντας συγκρίσεις ανάμεσα σε χώρες κάθε μεγέθους και οικονομικής ισχύος, και αναδεικνύει τις χώρες που χτίζουν την οικονομία του μέλλοντος μέσα από καινοτόμες πολιτικές και startups.
Στην κορυφή της παγκόσμιας λίστας για το 2025 βρίσκονται η Σιγκαπούρη, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακολουθούμενες από χώρες όπως η Εσθονία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ινδία, οι οποίες ξεχωρίζουν για τις στοχευμένες πολιτικές στήριξης νεοφυών επιχειρήσεων.
Startup οικοσυστήματα: Το παράδειγμα της Εσθονίας
Η παρουσία της Εσθονίας, μιας χώρας με πληθυσμό μικρότερο των 2 εκατομμυρίων, στην τέταρτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης υπογραμμίζει τη δύναμη της πολιτικής βούλησης, της επένδυσης στην ψηφιακή υποδομή και της στήριξης των startup επιχειρήσεων από τα πρώτα στάδια.
Εξίσου εντυπωσιακή είναι η παρουσία μικρότερων χωρών, όπως η Λιθουανία, η Ισλανδία και το Λουξεμβούργο, στο Top 20, γεγονός που καταρρίπτει τη λογική ότι μόνο οι οικονομικά ισχυρές χώρες μπορούν να διαπρέψουν στον τομέα της καινοτομίας.
Η έκθεση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη στρατηγική τοποθέτηση στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), τονίζοντας ότι η μετάβαση στην «εποχή του thinking computer» δημιουργεί μοναδικές ευκαιρίες για τα κράτη που θα επενδύσουν έγκαιρα σε AI-native startups. Παραδείγματα όπως το Παρίσι, που πέτυχε 50πλάσια απόδοση στις επενδύσεις AI, υπογραμμίζουν την ανάγκη συντονισμένης δράσης και σχεδιασμού.
Η θέση της Ελλάδας
Η Ελλάδα διαθέτει αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό, δραστήριες τεχνολογικές κοινότητες και αυξανόμενο ενδιαφέρον για νεοφυή επιχειρηματικότητα. Όμως, η έλλειψη συνεκτικής εθνικής στρατηγικής, στοχευμένων πολιτικών υποστήριξης και προσβάσιμης χρηματοδότησης φαίνεται να περιορίζει το πλήρες εύρος δυνατοτήτων της.
Καθώς ο διεθνής ανταγωνισμός μετατοπίζεται από την έρευνα στα αποτελέσματα -δηλαδή από τα πανεπιστήμια στις startups-, η 31η θέση της Ελλάδας λειτουργεί σαν καμπανάκι. Δεν πρόκειται απλώς για μια στατιστική κατάταξη. Είναι μια αντανάκλαση της ανάγκης για σαφές όραμα, επένδυση στην τοπική επιχειρηματικότητα και αξιοποίηση της τεχνολογίας ως μοχλού ανάπτυξης.
Η συνταγή της επιτυχίας
Η έκθεση εντοπίζει επίσης τις πολιτικές που καθορίζουν την επιτυχία: χρηματοδοτικά εργαλεία, προγράμματα στήριξης και επένδυση στο ταλέντο. Χώρες όπως η Γαλλία, ο Καναδάς και η Νότια Κορέα καταγράφουν υψηλότατα σκορ σε αυτούς τους τομείς, με τη Γαλλία να επιτυγχάνει συνολικό score 8/10 και να εμφανίζει εντυπωσιακή απόδοση στις πολιτικές ταλέντου και υποστήριξης.
Το APEXE προειδοποιεί ότι βρισκόμαστε στην τρίτη φάση εκθετικής ανάπτυξης startup οικοσυστημάτων, όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) παίζει πλέον τον καθοριστικό ρόλο. Όπως υπογραμμίζεται, η έγκαιρη πολιτική δράση θα κρίνει ποια κράτη θα επωφεληθούν από την εκρηκτική ανάπτυξη και ποια θα μείνουν πίσω.
