Θα κάνει η τεχνητή νοημοσύνη τη ζωή μας ευκολότερη ή θα μας στερήσει στο τέλος σε όλους τη δουλειά μας; Θα φέρει η AI στο μέλλον τεράστια πρόοδο στην επιστήμη και την ιατρική ή μήπως απειλεί ακόμη και ολόκληρη την ανθρώπινη ύπαρξη; O ιδρυτής και επικεφαλής της OpenAI, Σαμ Άλτμαν μίλησε στη γερμανική Welt για το όραμά του για την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας και τι σημαίνει αυτό για την κοινωνία.
Ο 40χρονος Αμερικανός σπούδασε πληροφορική στο Στάνφορντ μέχρι το 2005, διέκοψε τις σπουδές του για να ιδρύσει μια start-up κοινωνικής δικτύωσης, την οποία πούλησε το 2012. Το 2015 ίδρυσε την OpenAI, το οποίο από το 2019 αναπτύχθηκε γρήγορα με την υποστήριξη της Microsoft. Με την κυκλοφορία του ChatGPT στα τέλη του 2022, ο Άλτμαν έκανε την τεχνητή νοημοσύνη προσιτή στις μάζες.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Σαμ Άλτμαν στην Κυριακάτικη Welt:
WELT AM SONNTAG: Σαμ, είστε πρωτοπόρος της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία αναπτύσσεται ραγδαία. Πότε θα υπάρξει μια υπερνοημοσύνη, η οποία θα είναι σε όλες τις ιδιότητες πιο έξυπνη από τον άνθρωπο;
Άλτμαν: Νομίζω ότι από πολλές απόψεις, το GPT-5 είναι ήδη πιο έξυπνο από εμένα και από πολλούς άλλους ανθρώπους επίσης. Το GPT-5 μπορεί να κάνει πάρα πολλά πράγματα, αλλά πολλά πράγματα που για τους ανθρώπους είναι πολύ εύκολα, δεν μπορεί να τα κάνει. Και νομίζω ότι έτσι θα παραμείνει για μερικά χρόνια: θα δούμε συστήματα AI να μπορούν να κάνουν πράγματα πολύ καλά, και οι άνθρωποι θα χρησιμοποιούν αυτά τα εργαλεία και θα προσθέτουν τις ανθρώπινες ικανότητές τους και την εφευρετικότητά τους, κάτι που είναι πολύ σημαντικό με πολλούς τρόπους. Αναμένω ότι η ανάπτυξη των ικανοτήτων και της προόδου στην AI θα παραμείνει εξαιρετικά απότομη. Έχουμε δει στα δύο ή τρία χρόνια από την έναρξη του ChatGPT – πέρασαν όντως τρία χρόνια; – πόσο πιο ισχυρά έχουν γίνει τα μοντέλα.
WAMS: Έχετε μια ακριβή πρόβλεψη, σε ποιο έτος αναμένετε την υπερνοημοσύνη;
Άλτμαν: Ένα πράγμα που έχω μάθει ξανά και ξανά είναι: Ακόμα κι αν μπορούμε να πούμε ότι η καμπύλη θα είναι πολύ απότομη, οι πολύ ακριβείς προβλέψεις – θα συμβεί αυτόν τον μήνα εκείνου του έτους – είναι δύσκολες. Αλλά σίγουρα θα έλεγα: Μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, δηλαδή μέχρι το 2030, θα μου προκαλούσε μεγάλη έκπληξη αν μέχρι τότε δεν έχουμε μοντέλα που είναι εξαιρετικά ισχυρά και κάνουν πράγματα που εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε. Θα μου προκαλούσε επίσης έκπληξη αν το 2026 δεν δούμε έναν παρόμοιο ρυθμό προόδου με το 2024 και το 2025. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι το τέλος του 2026 αναμένω μοντέλα που – αν τα είχαμε σήμερα – θα ήταν αρκετά εκπληκτικά.
WAMS: Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι ολόκληρα επαγγέλματα θα εξαφανιστούν. Πόσο τοις εκατό των θέσεων εργασίας πιστεύετε ότι θα εξαφανιστούν στο άμεσο μέλλον;
Άλτμαν: Μέσα σε 30 χρόνια αναμένω πάρα πολλές αλλαγές. Αλλά σε 30 χρόνια, οι δουλειές αλλάζουν ούτως ή άλλως συνεχώς. Αν σκεφτεί κανείς τις δραστηριότητες που κάναμε πριν από 30 χρόνια και που σήμερα ίσως δεν υπάρχουν καν, ή νέα επαγγέλματα που πριν από 30 χρόνια ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς και σήμερα είναι καθημερινότητα – θυμάμαι μια στατιστική που έλεγε ότι περίπου κάθε 75 χρόνια οι μισές δουλειές σε μια κοινωνία αντικαθίστανται – και αυτό ακόμη και χωρίς την AI. Αναμένω ότι αυτό τώρα θα συμβεί γρηγορότερα. Θεωρώ χρήσιμο να σκεφτόμαστε το ποσοστό των εργασιών που αλλάζουν, όχι το ποσοστό των θέσεων εργασίας. Θα υπάρξουν πολλά επαγγέλματα στα οποία πολλά από αυτά που συνιστούν τη δουλειά θα αλλάξουν. Η AI μπορεί να κάνει πράγματα πολύ καλύτερα. Μπορεί να δώσει στους ανθρώπους την ελευθερία να αναλάβουν πρόσθετες και διαφορετικές εργασίες. Θα υπάρξουν φυσικά εντελώς νέες δουλειές. Και πολλές υπάρχουσες δουλειές θα εξαφανιστούν πλήρως και θα αντικατασταθούν από αυτές τις νέες. Αλλά πιο ενδιαφέρον βρίσκω το πόσο υψηλό θα είναι το ποσοστό των καθημερινών εργασιών σε όλες τις δουλειές που θα εκτελείται από την AI. Μπορώ εύκολα να φανταστώ έναν κόσμο όπου το 30 με 40 τοις εκατό των εργασιών που γίνονται σήμερα στην οικονομία θα εκτελούνται από την AI στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον.
WAMS: Ακούγεστε πολύ αισιόδοξος. Ο ερευνητής AI Eliezer Yudkowsky, από την άλλη, προειδοποιεί ότι η σχέση της υπερνοημοσύνης με τον άνθρωπο θα είναι περίπου όπως η σχέση του ανθρώπου με ένα μυρμήγκι. Πόσο μεγάλος είναι ο φόβος σας ότι η AI θα μας θεωρήσει κάποτε σαν μυρμήγκια και θα μας καταστρέψει;
Άλτμαν: Έχω ακούσει πολλές διαφορετικές περιγραφές για το πώς θα είναι η σχέση μεταξύ μιας AI και της ανθρωπότητας. Η αγαπημένη μου προέρχεται από τον συνιδρυτή μου Ilya Sutskever: είπε κάποτε ότι ελπίζει πως μία ή περισσότερες ΓΤΝ (Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη/Υπερνοημοσύνη) θα αντιμετωπίζουν την ανθρωπότητα, όπως ένας στοργικός γονιός. Όπως θέσατε την ερώτηση, μου ήρθε αυτό στο μυαλό. Θεωρώ ότι αυτή είναι μια ιδιαίτερα όμορφη οπτική. Πιστεύω ότι, αν καν θέτουμε αυτό το ερώτημα, εξανθρωπίζουμε ως έναν βαθμό την ΓΤΝ. Και πιστεύω ότι αυτό θα είναι ένα εργαλείο που είναι εξαιρετικά ισχυρό. Και ακόμη κι αν η ΓΤΝ δεν έχει δική της βούληση, αν της ζητήσουμε κάτι, μπορεί να έχει παρενέργειες, συνέπειες που δεν καταλαβαίνουμε. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να την ευθυγραμμίσουμε με τις ανθρώπινες αξίες.
WAMS: Στην Ευρώπη συζητείται αυτή τη στιγμή ο Νόμος για την AI (AI Act), για τη ρύθμιση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ποια είναι η άποψή σας γι’ αυτό; Συναντηθήκατε και με τον Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Τι αποκομίσατε από αυτή τη συζήτηση;
Άλτμαν: Εντυπωσιάστηκα πολύ. Είχαμε μια σπουδαία συζήτηση για την ανάγκη να χτιστεί υποδομή στη Γερμανία, ώστε να μπορούν να προσφέρονται υπηρεσίες AI στη Γερμανία – από τη Γερμανία, για τη Γερμανία. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι με την ανακοίνωσή μας χθες με τη SAP και τη Microsoft, να προσφέρουμε ένα κυρίαρχο cloud για τον γερμανικό δημόσιο τομέα, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί τα πιο πρόσφατα μοντέλα, διατηρώντας ταυτόχρονα την ψηφιακή κυριαρχία. Γι’ αυτό μιλήσαμε επίσης εκτενώς.
WAMS: Λέτε ότι θέλει να χτίσει υποδομές στη Γερμανία. Το πρόβλημα είναι: το ρεύμα στη Γερμανία είναι περίπου τρεις φορές πιο ακριβό από ό,τι στις ΗΠΑ και πέντε φορές πιο ακριβό από ό,τι στην Κίνα. Είναι η Γερμανία καν μια ελκυστική τοποθεσία για το OpenAI;
Άλτμαν: Το κόστος της ενέργειας είναι σίγουρα μια πρόκληση για την AI. Ωστόσο, είχαμε επίσης μια καλή συζήτηση για το πώς θα αντιμετωπιστούν οι ενεργειακές ανάγκες της AI. Και πέρα από αυτό, νομίζω ότι η χρήση της AI θα είναι μία από τις καλύτερες χρήσεις της ενέργειας – είτε αυτό συμβαίνει στη Γερμανία είτε σε διακομιστές που βρίσκονται κάπου αλλού, επειδή δεν θέλετε να χτίσετε τα κέντρα δεδομένων εδώ, κάτι που θα ήταν μια πολύ έγκυρη απόφαση. Η παροχή AI στη Γερμανία για τις γερμανικές επιχειρήσεις και τους Γερμανούς καταναλωτές είναι πολύ σημαντική. Η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη αγορά μας στην Ευρώπη, είναι η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά μας παγκοσμίως. Πρακτικά όλοι οι νέοι στη Γερμανία χρησιμοποιούν το ChatGPT. Άρα η AI είναι εδώ, οι άνθρωποι ωφελούνται από αυτήν, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε αυτό και να αντιμετωπίζουμε τις ενεργειακές προκλήσεις.
WAMS: Ποια θα ήταν λοιπόν η σύστασή σας για τη Γερμανία, πώς θα μπορούσε να μειώσει τις τιμές της ενέργειας; Δεν είναι, για παράδειγμα, η απομάκρυνση από την πυρηνική ενέργεια από τη δική σας οπτική γωνία εντελώς παράλογη;
Άλτμαν: Αυτό είναι θέμα των ανθρώπων στη Γερμανία, και δεν καταλαβαίνω όλες τις τοπικές σταθμίσεις. Πιστεύω ότι η πυρηνική ενέργεια – προηγμένη πυρηνική σχάση, όλο το φάσμα των προσεγγίσεων – είναι μία από τις πιο ελπιδοφόρες πηγές ενέργειας, και ότι ο κόσμος θα έπρεπε να την επιδιώξει περισσότερο.
WAMS: Στον αγώνα για την Τεχνητή Νοημοσύνη κυριαρχούν σαφώς οι ΗΠΑ και η Κίνα. Η Γερμανία έχει μείνει αρκετά πίσω. Τι θα έπρεπε να κάνει η Γερμανία για να καλύψει τη διαφορά στον αγώνα της AI;
Άλτμαν: Εντυπωσιάστηκα πολύ από τις συναντήσεις μου με Γερμανούς διευθύνοντες συμβούλους. Νομίζω ότι οι εταιρείες εδώ σχεδιάζουν πραγματικά να ποντάρουν με τόλμη στην AI και να τη χρησιμοποιήσουν σε μεγάλη κλίμακα. Πιστεύουν ότι η AI μπορεί να προσθέσει τεράστια αξία σε αυτό που κάνουν. Το ίδιο άκουσα και από την κυβέρνηση για τις φιλοδοξίες της σχετικά με την AI. Αυτό που βλέπουμε στην υιοθέτηση της AI στη Γερμανία είναι απίστευτα ισχυρό. Πιστεύω ότι έχει αυξηθεί πενταπλάσια τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Απίστευτο. Είμαι αισιόδοξος ως προς αυτό.
WAMS: Λέγεται ότι σύντομα θα υπάρξει και μια συσκευή από το OpenAI. Προσλάβατε γι’ αυτό τον πρώην σταρ σχεδιαστή της Apple, Jony Ive. Αυτό σημαίνει ότι η συσκευή σίγουρα θα φαίνεται ωραία. Αλλά τι θα μπορεί να κάνει;
Άλτμαν: Θα είναι καλό. Νομίζω ότι εδώ και πολύ καιρό είχαμε μόνο μία ή δύο μεγάλες επαναστάσεις στον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους υπολογιστές. Είχαμε το ποντίκι και το πληκτρολόγιο και την ιδέα της οθόνης με ένα σύστημα παραθύρων – αυτό ήταν σίγουρα μια τομή. Μετά είχαμε τις συσκευές αφής, που το προσάρμοσαν αυτό, αφαίρεσαν το ποντίκι, σας επέτρεψαν να χρησιμοποιείτε απλά το δάχτυλό σας και να έχετε αυτή την πολύ προσωπική συσκευή. Και αυτό είναι σούπερ, αλλά ουσιαστικά δεν είχαμε ποτέ κάτι τόσο ισχυρό όσο η AI. Οι υπολογιστές μπορούν τώρα πραγματικά να καταλάβουν τι θέλουμε, μπορούν να σκέφτονται – αυτό μας επέτρεψε να ξανασκεφτούμε τι θα μπορούσε να σημαίνει το να χρησιμοποιείς έναν υπολογιστή. Το εξερευνούμε ακόμα αυτό, θα πάρει αρκετό καιρό. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, αναμένω ότι θα κατασκευάσουμε μια μικρή οικογένεια συσκευών. Σίγουρα θα φαίνονται ωραίες, αλλά αυτό δεν είναι το κυριότερο. Ελπίζω, αν δουλέψουμε σκληρά, αν κάνουμε μια πραγματικά σπουδαία δουλειά, ότι θα αλλάξουν το τι σημαίνει να χρησιμοποιείς έναν υπολογιστή – πώς δουλεύεις και πώς παίζεις και ζεις τη ζωή σου. Αλλά έχουμε ακόμη πολλή δουλειά μπροστά μας και υπάρχουν πολλά να ανακαλύψουμε μέχρι τότε.
WAMS: Τώρα μου κινήσατε φυσικά την περιέργεια. Πείτε μου μια ιδιότητα ή μια ικανότητα που θα μπορούσε να έχει μια τέτοια συσκευή.
Άλτμαν: Σήμερα πρέπει να κάνεις κλικ εδώ κι εκεί όταν θέλεις να ολοκληρώσεις μια εργασία σε έναν υπολογιστή. Πρέπει να αλλάζεις μεταξύ πολλών εφαρμογών. Αν είναι μια δύσκολη εργασία, αυτό μπορεί να πάρει λίγο χρόνο. Μία από τις υποσχέσεις της AI είναι ότι μπορείς να πεις κάτι σύνθετο που πρέπει να γίνει κατά τη διάρκεια μιας ημέρας ή ενός μήνα ή ακόμα και ενός έτους, και μπορείς απλά να εμπιστευτείς ότι ο υπολογιστής το καταλαβαίνει, το εκτελεί και επικοινωνεί μαζί σου όταν χρειάζεται βοήθεια. Μπορείτε να φανταστείτε να δίνετε στον υπολογιστή μια πολύ λεπτομερή, σύνθετη, αλλά σύντομη οδηγία και μετά να εμπιστεύεστε ότι θα κάνει το σωστό και θα επικοινωνήσει μαζί σας αν χρειαστεί βοήθεια. Και αυτό θα άλλαζε εντελώς την αίσθηση της χρήσης του υπολογιστή – αντί να ανοίγετε ένα σωρό εφαρμογές και να λαμβάνετε συνεχώς ειδοποιήσεις.
WAMS: Στην αμερικανική βιομηχανία τεχνολογίας επικρατούσε για καιρό ένας φιλελεύθερος-δημοκρατικός τόνος. Τώρα είναι αξιοσημείωτο ότι πολλά αφεντικά της τεχνολογίας εμφανίζονται και με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ήσασταν και εσείς στον Λευκό Οίκο την αμέσως επόμενη μέρα από την ορκωμοσία του, όπου ανακοινώσατε μια μεγάλη πρωτοβουλία. Πώς εξηγείτε αυτή την πολιτική αλλαγή διάθεσης στη βιομηχανία της τεχνολογίας;
Άλτμαν: Πρώτον, νομίζω ότι η βιομηχανία της τεχνολογίας θα πρέπει πάντα να συνεργάζεται με τον εκάστοτε Αμερικανό πρόεδρο. Σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση, υπήρξαν, κατά τη γνώμη μου, μερικές ευπρόσδεκτες πολιτικές αλλαγές. Η δυνατότητα να χτίζονται υποδομές στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που ήταν αρκετά δύσκολο και είναι πολύ σημαντικό για εταιρείες όπως η δική μας, υποστηρίχθηκε από τον Πρόεδρο Τραμπ με αξιοσημείωτο τρόπο. Και ένα γενικά πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις και την τεχνολογία κλίμα είναι επίσης μια ευπρόσδεκτη αλλαγή, νομίζω. Έτσι θα το περιέγραφα.
WAMS: Οι ΗΠΑ είναι πολύ πολωμένες, σχεδόν διχασμένες. Πώς σας φαίνεται η ιδέα, αντί για έναν πρόεδρο των ΗΠΑ, να κυβερνά στο μέλλον απλώς η Τεχνητή Νοημοσύνη;
Άλτμαν: Δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι το θέλουν αυτό στο άμεσο μέλλον. Αναμένω, ωστόσο, ότι οι πρόεδροι και οι ηγέτες παγκοσμίως θα χρησιμοποιούν την AI όλο και περισσότερο για να τους βοηθά σε σύνθετες αποφάσεις. Αλλά νομίζω ότι όλοι μας στο τέλος θέλουμε έναν άνθρωπο να βάζει την τελική υπογραφή.
