Μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια από την εμφάνισή του, το ChatGPT έχει πάψει να είναι απλώς μια τεχνολογική καινοτομία ή ένα εργαλείο παραγωγικότητας. Έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο διαδεδομένα φαινόμενα της εποχής, έναν «ψηφιακό σύντροφο» που διεισδύει βαθιά στην καθημερινότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Από τη μαγειρική και τη γονεϊκότητα μέχρι την ψυχική υγεία και το πανεπιστήμιο, η τεχνητή νοημοσύνη της OpenAI έχει πάρει θέση σε πτυχές της ζωής που άλλοτε θεωρούνταν αποκλειστικά ανθρώπινες.
«Αν συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό, το ChatGPT θα γίνει ο μεγαλύτερος ιστότοπος στον κόσμο», δήλωσε ο Σαμ Άλτμαν στο συνέδριο του ταμείου Khosla Ventures στις 9 Σεπτεμβρίου, υπογραμμίζοντας όχι μόνο τις φιλοδοξίες της OpenAI, αλλά και τη ραγδαία διείσδυση της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα.
Η ανάπτυξη της πλατφόρμας είναι όντως εκρηκτική. Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της Le Monde (5 Οκτωβρίου 2025), καθημερινά ανταλλάσσονται 2,5 δισεκατομμύρια μηνύματα, ενώ περίπου 700 εκατομμύρια χρήστες το χρησιμοποιούν κάθε εβδομάδα – αριθμός σχεδόν τετραπλάσιος σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Το ChatGPT έχει φτάσει στην πέμπτη θέση των πιο επισκέψιμων ιστοσελίδων παγκοσμίως, ξεπερνώντας δημοφιλείς πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με στοιχεία της Similarweb.
Η εντυπωσιακή αυτή δυναμική, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στο ChatGPT. Πολλοί ακόμη τεχνολογικοί κολοσσοί προωθούν τους δικούς τους ψηφιακούς βοηθούς, ενσωματώνοντάς τους στις πιο δημοφιλείς διαδικτυακές υπηρεσίες. Η Google δηλώνει πως το Gemini έχει φτάσει τα 450 εκατομμύρια μηνιαίους χρήστες, ενώ η Meta κάνει λόγο για σχεδόν 1 δισεκατομμύριο χρήστες του MetaAI, το οποίο έχει ενσωματωθεί σε Instagram, WhatsApp και Facebook. Την ίδια στιγμή, το Grok του Έλον Μασκ είναι πλήρως ενσωματωμένο στο X, ενώ τα Perplexity, Claude, το κινεζικό DeepSeek και το γαλλικό Le Chat της Mistral ολοκληρώνουν το παζλ μιας νέας, ραγδαία αναπτυσσόμενης γενιάς chatbots που αλλάζει το τοπίο της ψηφιακής επικοινωνίας.
Το πιο ενδιαφέρον όμως στοιχείο είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των χρηστών, σχεδόν 73%, δεν στρέφεται στην εφαρμογή για επαγγελματικούς λόγους, αλλά για να καλύψει ανάγκες της καθημερινότητας: να οργανώσει δραστηριότητες, να πάρει αποφάσεις, να λύσει πρακτικά προβλήματα ή ακόμη και να αναζητήσει συναισθηματική στήριξη. Το ChatGPT λειτουργεί έτσι ως ένα κράμα μηχανής αναζήτησης, προσωπικού βοηθού, δασκάλου και φίλου AI ένας αθέατος αλλά παρών συνοδοιπόρος της ζωής.
Από τη γονεϊκότητα στη μαγειρική: Η AI της καθημερινότητας
Η γονεϊκότητα είναι ίσως το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα της νέας αυτής πραγματικότητας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 79% των γονέων δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει το ChatGPT για θέματα ανατροφής, ενώ 29% το κάνει σε καθημερινή βάση. Οι ερωτήσεις κυμαίνονται από ζητήματα ύπνου και διατροφής ενός βρέφους μέχρι τη διαχείριση κρίσεων εφηβείας AI ζητήματα που άλλοτε απαιτούσαν βιβλία, φόρουμ ή επαγγελματικές συμβουλές.
Το φαινόμενο έχει περάσει και στην εκπαίδευση. Το 83% των φοιτητών παραδέχεται ότι χρησιμοποιεί chatbots για τις σπουδές του: είτε για να συνοψίσει δύσκολα μαθήματα είτε για να εξηγήσει περίπλοκες έννοιες, είτε ακόμη και για να συντάξει εργασίες. Αν και αυτή η χρήση ενισχύει την αποτελεσματικότητα, εγείρει ανησυχίες γύρω από τη δημιουργικότητα, την αντιγραφή και την ακαδημαϊκή ακεραιότητα.
Στον χώρο της κουζίνας, το ChatGPT έχει γίνει ένας «δεύτερος σεφ». Οι χρήστες ζητούν συνταγές με βάση τα υλικά που έχουν στο ψυγείο τους, θερμιδικούς υπολογισμούς ή διατροφικές προτάσεις. Επαγγελματίες μάγειρες το χρησιμοποιούν πλέον ως πηγή έμπνευσης, ενώ στον καταναλωτικό τομέα λειτουργεί ως «σύμβουλος αγορών»: εντοπίζει εκπτώσεις, συγκρίνει προϊόντα και προτείνει επιλογές ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη. Οι νεότερες γενιές δείχνουν μάλιστα να εμπιστεύονται περισσότερο τις προτάσεις του chatbot παρά τη γνώμη ενός πωλητή, αναφέρει το δημοσίευμα.
ChatGPT: Ο νέος προσωπικός βοηθός στην ψυχαγωγία
Στον τομέα της ψυχαγωγίας και του ελεύθερου χρόνου, η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνει ρόλο προσωπικού οδηγού. Προτείνει ταινίες, εκδηλώσεις και δραστηριότητες, προσαρμόζοντας τις επιλογές της στη διάθεση, στον καιρό ή στην ηλικία του χρήστη. Το ChatGPT μπορεί να οργανώσει ολόκληρα ταξίδια AI με βάση το διαθέσιμο budget έως την εύρεση καταλυμάτων και τη δημιουργία αναλυτικού προγράμματος περιήγησης.
Η συμβολή του γίνεται αισθητή και σε πιο πρακτικούς τομείς, όπως η στέγαση. Σε μια αγορά ακινήτων ολοένα και πιο δυσπρόσιτη, το chatbot βοηθά στην αναζήτηση κατοικίας, εντοπίζοντας αγγελίες και παρέχοντας πρακτικές συμβουλές για τη διαπραγμάτευση ή τη διαχείριση δανείων. Κάποιες φορές, λειτουργεί ακόμη και ως ψυχολογική στήριξη για όσους απογοητεύονται από τη διαδικασία.
Η διαχείριση των προσωπικών οικονομικών είναι ένας άλλος τομέας όπου η τεχνητή νοημοσύνη έχει βρει πρόσφορο έδαφος. Πολλοί τη χρησιμοποιούν για να καταρτίσουν πλάνα αποταμίευσης, να αναζητήσουν επενδυτικές επιλογές ή να ενημερωθούν για επιδόματα και δικαιώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι χρήστες δηλώνουν ότι εμπιστεύονται περισσότερο το ChatGPT από έναν τραπεζικό σύμβουλο.
Υγεία και ψυχολογία: Ο ευαίσθητος τομέας και οι κίνδυνοι
Στην υγεία, η χρήση του ChatGPT επεκτείνεται ραγδαία. Οι χρήστες ζητούν ερμηνείες για ιατρικές εξετάσεις, πληροφορίες για συμπτώματα ή προτάσεις για προγράμματα άσκησης. Ωστόσο, οι γιατροί προειδοποιούν: η αυτοδιάγνωση κρύβει κινδύνους και καμία τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανθρώπινη κρίση ή εμπειρία.
Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα ανησυχητική AI είναι η ψυχολογική διάσταση. Πολλοί χρήστες χρησιμοποιούν το ChatGPT ως «ημερολόγιο» ή συνομιλητή για τη διαχείριση άγχους, μοναξιάς και συναισθηματικών δυσκολιών. Το chatbot μπορεί να δείξει ενσυναίσθηση και να προσφέρει παρηγοριά και ενθαρρυντικά λόγια, όμως οι ειδικοί προειδοποιούν για τον κίνδυνο εξάρτησης: η σχέση ανθρώπου με άνθρωπο, ιδιαίτερα σε θέματα ψυχικής υγείας, είναι αναντικατάστατη.
Το ChatGPT στο Πανεπιστήμιο
Την ίδια ώρα, τα πανεπιστήμια γίνονται πεδίο συνεργασίας ανθρώπων και μηχανών. Όταν η Claudia Kocian-Dirr, καθηγήτρια Οικονομικής Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών του Neu-Ulm στη Γερμανία, διάβασε το 2022 το άρθρο με τίτλο «Το ChatGPT είναι ανοιχτό σε όλους», κατάλαβε ότι ξεκινούσε μια νέα εποχή. «Δεν πανικοβλήθηκα», λέει στη Süddeutsche Zeitung. «Σκέφτηκα: τώρα αρχίζει το πραγματικά ενδιαφέρον».
Τρία χρόνια αργότερα, η τεχνητή νοημοσύνη έχει εδραιωθεί στα αμφιθέατρα. Το 90% των φοιτητών στη Γερμανία τη χρησιμοποιεί AI όχι μόνο για να οργανώσει το πρόγραμμά του ή να εντοπίσει το επόμενο happy hour, αλλά και για να γράψει εργασίες, παρουσιάσεις, ακόμη και διπλωματικές. Όπως σημειώνει η εφημερίδα, «αν κάποτε ο φοιτητής πήγαινε στη βιβλιοθήκη να διαβάσει την “Πολιτεία” του Πλάτωνα, τώρα προτιμά να ρωτήσει το ChatGPT, τι λέει μέσα;”».
Οι πανεπιστημιακοί ανησυχούν ότι οι φοιτητές «ξεχνούν να σκέφτονται». Η Kocian-Dirr, ωστόσο, βλέπει τις ευκαιρίες πίσω από τους φόβους. Αντί να απαγορεύσει τη χρήση της AI, την έφερε μέσα στο μάθημά της. Ζήτησε από τους φοιτητές της στο μάθημα Digital Enterprise Management να ετοιμάσουν μια παρουσίαση δύο λεπτών με τη βοήθεια του ChatGPT AI και ύστερα να την αξιολογήσουν. Δεν κρίθηκε μόνο το αποτέλεσμα, αλλά και οι εντολές που έδωσαν στο πρόγραμμα, καθώς και η ικανότητά τους να ασκήσουν κριτική.
Το πείραμα είχε απρόσμενα αποτελέσματα: από βαρετές παρουσιάσεις, οι αίθουσες γέμισαν με φοιτητές που μιλούσαν με πάθος και φαντασία. Ένας μάλιστα εμφανίστηκε κρατώντας καθρέφτη και κάλεσε το κοινό να κοιτάξει «την ψυχή του». Παρά την έμπνευση, οι συμμετέχοντες συνειδητοποίησαν γρήγορα τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης: ψεύτικες πηγές, ανακρίβειες, αδέξιες διατυπώσεις.
Η καθηγήτρια συνοψίζει τρεις διαπιστώσεις:
- Πρώτον, η επανάσταση είχε αρχίσει πολύ πριν από το ChatGPT AI από το τεστ του Turing και το πρόγραμμα Eliza μέχρι τον σκακιστικό υπολογιστή Deep Blue. Ο ρόλος του πανεπιστημίου δεν είναι να αντισταθεί, αλλά να διδάξει τη σωστή χρήση.
- Δεύτερον, «όταν το κείμενο χωλαίνει, μάλλον το έγραψε άνθρωπος». Για την Kocian-Dirr, η αυθεντικότητα βρίσκεται στα μικρά λάθη και στις απρόβλεπτες διατυπώσεις AI εκεί όπου η μηχανή ακόμη δεν φτάνει.
- Τρίτον, «δεν χρειάζεται να φοβάσαι την AI, αρκεί να προσπαθείς να την καταλάβεις».
Η ίδια προτιμά πλέον περισσότερες προφορικές εξετάσεις, ώστε να διαπιστώνει αν οι φοιτητές έχουν αληθινή κατανόηση. «Δεν θα αντικατασταθείς από την τεχνητή νοημοσύνη», γράφει στους φοιτητές της, «αλλά από κάποιον που ξέρει να συνεργάζεται μαζί της». Κι όταν η ίδια νιώθει υπερφόρτωση, πατά «παύση», κλείνει τον υπολογιστή και κάθεται στο μικρό της σκαμνάκι για διαλογισμό. «Η τεχνητή νοημοσύνη δεν καταλαβαίνει τη σιωπή», λέει, «ούτε τη σοφία του χεριού που ζυμώνει τη ζύμη με το μάτι».
Μια κοινωνική επανάσταση σε εξέλιξη
Το φαινόμενο της «AI της καθημερινότητας» δεν είναι απλώς τεχνολογικό· είναι βαθιά κοινωνικό και πολιτισμικό. Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, μαθαίνουμε, καταναλώνουμε, ταξιδεύουμε και σχετιζόμαστε. Προσφέρει ευκολία, ταχύτητα και εξατομίκευση, αλλά ταυτόχρονα θέτει κρίσιμα ερωτήματα:
Πόσο αξιόπιστες είναι οι πληροφορίες που παρέχει; Πώς προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα; Και πώς επηρεάζει η συνεχής αλληλεπίδραση με έναν αλγόριθμο τη δημιουργικότητα, τις ανθρώπινες σχέσεις και την αυτονομία μας;
Η απάντηση παραμένει ανοιχτή. Το βέβαιο είναι ότι το ChatGPT και τα παρόμοια εργαλεία έχουν ήδη ξεπεράσει τον ρόλο του απλού βοηθού. Έχουν μετατραπεί σε καθρέφτες των επιθυμιών, των αναγκών και των αδυναμιών μας AI σε έναν αόρατο, πολυπρόσωπο σύντροφο της καθημερινότητας που οργανώνει, εξηγεί, καθοδηγεί και παρηγορεί.
Κι αν η τεχνητή νοημοσύνη δεν καταλαβαίνει τη σιωπή, ίσως μας βοηθά να ακούσουμε πιο καθαρά κάτι άλλο: τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος προσπαθεί, ακόμη και μέσα από τις μηχανές του, να κατανοήσει τον ίδιο του τον εαυτό.
