Η Κομισιόν χτυπά «καμπανάκι» σε δύο από τους τεχνολογικούς κολοσσούς του διαδικτύου, TikTok και Meta, καθώς διαπίστωσε προκαταρκτικά παραβιάσεις του νέου ευρωπαϊκού νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA). Σύμφωνα με τα πρώτα πορίσματα, οι πλατφόρμες απέτυχαν να παρέχουν στους χρήστες και τους ερευνητές επαρκή πρόσβαση σε δεδομένα και μηχανισμούς αναφοράς παράνομου περιεχομένου, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα των εργαλείων τους για προστασία των ανηλίκων και δημόσιας διαφάνειας.
Σε προκαταρκτικά πορίσματα που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ ανέφερε ότι η Meta, η εταιρεία της Καλιφόρνιας αξίας 1,8 τρισ. δολαρίων που διαχειρίζεται τις υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, είχε εισαγάγει περιττά βήματα στις διαδικασίες υποβολής αναφορών από τους χρήστες.
Ανέφερε ότι και οι δύο πλατφόρμες φαίνεται να χρησιμοποιούν παραπλανητικό σχεδιασμό – γνωστό ως «σκοτεινά μοτίβα» – στον μηχανισμό αναφοράς, με τρόπο που μπορεί να προκαλέσει «σύγχυση και αποθάρρυνση» στους χρήστες.
Η Επιτροπή έκρινε ότι αυτό συνιστά παραβίαση των υποχρεώσεων της εταιρείας βάσει του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) της ΕΕ και σημαίνει ότι «οι μηχανισμοί της Meta για την επισήμανση και την αφαίρεση παράνομου περιεχομένου ενδέχεται να είναι αναποτελεσματικοί». Η Meta αρνείται ότι έχει παραβιάσει τον νόμο.
«Όσον αφορά τη Meta, ούτε το Facebook ούτε το Instagram φαίνεται να παρέχουν έναν φιλικό προς τον χρήστη και εύκολα προσβάσιμο μηχανισμό “ειδοποίησης και δράσης” για τους χρήστες να επισημαίνουν παράνομο περιεχόμενο, όπως υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και τρομοκρατικό περιεχόμενο», ανέφερε η Επιτροπή.
Όπως σημειώνει ο Quadian, οι ακτιβιστές συνεχίζουν να καταγγέλλουν ελλείψεις ασφάλειας σε ορισμένα από τα προϊόντα της Meta. Τον περασμένο μήνα, ένας πληροφοριοδότης της Meta, ο Arturo Béjar, δημοσίευσε μια έρευνα που, όπως είπε, έδειχνε ότι η πλειονότητα των νέων εργαλείων ασφάλειας που είχαν εισαχθεί στο Instagram ήταν αναποτελεσματικά, με αποτέλεσμα τα παιδιά κάτω των 13 ετών να μην είναι ασφαλή στο Instagram.
Η Meta απέρριψε τα ευρήματα της έκθεσης και δήλωσε ότι οι γονείς έχουν στη διάθεσή τους ισχυρά εργαλεία. Η εταιρεία εισήγαγε υποχρεωτικούς λογαριασμούς για εφήβους στο Instagram τον Σεπτέμβριο του 2024 και αυτό το μήνα δήλωσε ότι θα υιοθετήσει μια έκδοση του συστήματος αξιολόγησης κινηματογραφικών ταινιών PG-13, ώστε να δώσει στους γονείς μεγαλύτερο έλεγχο στη χρήση της πλατφόρμας κοινωνικών μέσων από τους εφήβους.
Η Επιτροπή ανέφερε επίσης ότι η Meta δυσχέρανε τα πράγματα για τους χρήστες των οποίων το περιεχόμενο είχε αποκλειστεί ή οι λογαριασμοί τους είχαν ανασταλεί. Διαπίστωσε ότι ο μηχανισμός προσφυγής κατά της απόφασης δεν φαινόταν να επιτρέπει στους χρήστες να παρέχουν εξηγήσεις ή αποδεικτικά στοιχεία για να τεκμηριώσουν τις προσφυγές τους, περιορίζοντας έτσι την αποτελεσματικότητά του.
Με πρόστιμο κινδυνεύουν Meta και TikTok
Η έρευνα, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, διεξήχθη σε συνεργασία με την Coimisiún na Meán, τον ιρλανδικό συντονιστή ψηφιακών υπηρεσιών. Εάν η θέση της Κομισιόν επιβεβαιωθεί τελικά, θα μπορούσε να επιβάλει πρόστιμο στη Meta έως και 6% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών της παγκοσμίως και να επιβάλει περιοδικές ποινικές καταβολές για να υποχρεώσει την πλατφόρμα να συμμορφωθεί.
Η Κομισιον κατέληξε επίσης στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι η TikTok και η Meta παρέβησαν την υποχρέωσή τους να παρέχουν στους ερευνητές επαρκή πρόσβαση σε δημόσια δεδομένα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να ελέγξουν σε ποιο βαθμό οι ανήλικοι εκτίθενται σε παράνομο ή επιβλαβές περιεχόμενο. Ανέφερε ότι οι ερευνητές συχνά έμεναν με μερικά ή αναξιόπιστα δεδομένα.
«Η παροχή πρόσβασης στους ερευνητές στα δεδομένα των πλατφορμών αποτελεί ουσιαστική υποχρέωση διαφάνειας βάσει του DSA, καθώς παρέχει δημόσιο έλεγχο του δυνητικού αντίκτυπου των πλατφορμών στη σωματική και ψυχική μας υγεία», ανέφερε η Επιτροπή.
Τα προκαταρκτικά πορίσματα δίνουν στις πλατφόρμες χρόνο να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της Επιτροπής. Εάν δεν το πράξουν, θα επιβληθεί πρόστιμο.
Η Χένα Βίρκουνεν, εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν για την τεχνολογική κυριαρχία, την ασφάλεια και τη δημοκρατία, δήλωσε: «Οι δημοκρατίες μας βασίζονται στην εμπιστοσύνη. Αυτό σημαίνει ότι οι πλατφόρμες πρέπει να ενδυναμώνουν τους χρήστες, να σέβονται τα δικαιώματά τους και να ανοίγουν τα συστήματά τους στον έλεγχο.
Η DSA το καθιστά αυτό υποχρέωση, όχι επιλογή. Με τις σημερινές ενέργειες, έχουμε πλέον εκδώσει προκαταρκτικά πορίσματα σχετικά με την πρόσβαση των ερευνητών σε δεδομένα σε τέσσερις πλατφόρμες. Διασφαλίζουμε ότι οι πλατφόρμες είναι υπεύθυνες για τις υπηρεσίες τους, όπως εγγυάται η νομοθεσία της ΕΕ, έναντι των χρηστών και της κοινωνίας».
Ένας εκπρόσωπος της Meta δήλωσε: «Διαφωνούμε με οποιαδήποτε υπόδειξη ότι έχουμε παραβιάσει τον DSA και συνεχίζουμε να διαπραγματευόμαστε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με αυτά τα θέματα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουμε εισαγάγει αλλαγές στις επιλογές αναφοράς περιεχομένου, στη διαδικασία προσφυγής και στα εργαλεία πρόσβασης στα δεδομένα από την έναρξη ισχύος του DSA και είμαστε βέβαιοι ότι αυτές οι λύσεις ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ».
