To τελευταίο σχέδιο νόμου, που έχει αναρτηθεί στον δικτυακό τόπο του opengov.gr και αφορά τη λειτουργία του συστήματος των ψηφιακών καμερών στους δρόμους, περιλαμβάνει μια μεγάλη «χάρη» της κυβέρνησης προς τη βιομηχανία τηλεπικοινωνιών της χώρας μας. Προβλέπει την εναρμόνιση των ορίων εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής (Η/Μ) ακτινοβολίας των κεραιών κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες από το 2000 μέχρι και σήμερα εκπέμπουν στο 60% έως 80% των διεθνών ορίων.
Η μεταβολή των ορίων προς τα πάνω θα επιτρέψει στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας -με πολύ απλό τρόπο- να προσφέρουν πολύ καλύτερη κάλυψη. Η διάταξη, που πρόκειται να ψηφιστεί τις επόμενες εβδομάδες στη Βουλή, εκτιμάται από τους παρόχους κινητής ότι θα βελτιώσει στην Αττική την κάλυψη των χρηστών κατά 120% και στην περιοχή της συμπρωτεύουσας κατά 300%. Θεωρείται δε σίγουρο ότι με την εναρμόνιση των ορίων θα καλυφθούν πολλές «τρύπες» του δικτύου, ενώ παράλληλα θα ανέβουν και οι ταχύτητες επικοινωνίας μέσω κινητού.
Παράλληλα, ο εναρμονισμός αυτός θα προσφέρει μικρότερο λειτουργικό κόστος για τις επιχειρήσεις του κλάδου (Cosmote, Nova, Vodafone). Επίσης, θα περιορίσει ενδεχόμενα έξοδα πύκνωσης ή και επέκτασης του δικτύου κεραιοσυστημάτων, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες επικοινωνίας που επιβάλλουν τα σύγχρονα συστήματα 5ης γενιάς.
Το αίτημα εξομοίωσης των ορίων εκπομπών κινητής τηλεφωνίας με τα διεθνή όρια ήταν ένα δίκαιο αίτημα των παρόχων κινητής στη χώρα μας. Η Ελλάδα συγκαταλεγόταν μεταξύ τριών-τεσσάρων χώρων της ΕΕ που είχαν αγνοήσει τις διεθνείς και κοινοτικές συστάσεις σχετικά με τα όρια εκπομπής Η/Μ ακτινοβολίας. Επιπλέον, η απόφαση περιορισμού των ορίων αυτή είχε καθαρά πολιτικά κριτήρια, καθώς δεν υπήρξε καμία εισήγηση από επιστημονική επιτροπή για τον περιορισμό των ορίων της Η/Μ ακτινοβολίας.
Τα παραπάνω, ωστόσο, δεν σημαίνουν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ δεν έκανε χάρη στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας στη χώρα μας. Η αγορά λειτούργησε σχεδόν 25 χρόνια με τα προαναφερόμενα όρια, προσφέροντας υπηρεσίες άλλοτε ποιοτικές και άλλοτε λιγότερο ποιοτικές.
Μείωση φόρων στις τηλεπικοινωνίες
Η δεύτερη χάρη της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη στη βιομηχανία των τηλεπικοινωνιών είναι το «τσεκούρωμα» των φόρων στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, που είχαν φέρει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και το τρίτο μνημόνιο, το 2015. Αν και οι φόροι αυτοί δεν έχουν εξαλειφθεί στο 100%, εντούτοις υπήρξε μεγάλη ελάφρυνση στους λογαριασμούς των παρόχων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
Ο τελευταίος φόρος, που εξαλείφθηκε, ήταν το 10% επι του λογαριασμού συνδρομητικής τηλεόρασης, μέτρο που ευνόησε σημαντικά την Cosmote και τη Nova. Το μέτρο, σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ, θα εξοικονομήσει πάνω από 22 εκατ. ευρώ φόρου στους παρόχους που λειτουργούν πλατφόρμες συνδρομητικής τηλεόρασης. Το μέτρο δεν ισχύει ακόμη, αλλά πρόκειται να ψηφιστεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Άλλοι φόροι που καταργήθηκαν είναι:
- το 5% επί του λογαριασμού της σταθερής τηλεφωνίας & internet, σε όσους ενεργοποιούν συνδέσεις οπτικών ινών (FTTH), ως μέτρο ενίσχυσης της διείσδυσης των οπτικών ινών στη χώρα μας και
- το 10% στους λογαριασμούς κινητής τηλεφωνίας σε νέους 18 έως 29 ετών.
Τα μέτρα αυτά μπορεί να μην εξάλειψαν τους φόρους στις τηλεπικοινωνίες, εντούτοις μείωσαν κατά περίπου 50 εκατ. ευρώ ετησίως τους λογαριασμούς των παρόχων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το όφελος των μειώσεων των φόρων καρπώθηκαν οι πάροχοι των καταναλωτών, καθώς οι προαναφερόμενες μειώσεις φόρων σε καμία περίπτωση δεν πέρασαν στους λογαριασμούς. Στην καλύτερη περίπτωση οι επιχειρήσεις αύξησαν τις παροχές προς τους καταναλωτές, αλλά και αυτό δεν είναι σίγουρο.
Οι «φθηνές» άδειες 5G
Η τρίτη και ίσως η πιο μεγάλη χάρη της κυβέρνησης έγινε το 2020 στην αδειοδότηση των συχνοτήτων 5G. H αδειοδότηση αυτή έγινε αναμφισβήτητα σε πολύ χαμηλότερες τιμές απ’ ό,τι στο παρελθόν και μάλιστα και στις τρεις μπάντες του φάσματος συχνοτήτων. Το τίμημα που δόθηκε ήταν 372 εκατ. ευρώ και αφορούσε τέσσερις ζώνες συχνοτήτων στα 700 MHz, στα 2100 MHz, στα 3500 ΜΗz και στη ζώνη των 26 GHz.
Σύμφωνα με την GSA, η ελληνική κυβέρνηση -το 2020- έδωσε τις συχνότητες 5G στο 1/3 της τιμής, που είναι ο μέσος όρος της τιμής, ο οποίος έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, η χρέωση ήταν περίπου 0,03 δολάρια ΗΠΑ ανά Hz και ανά κάτοικο, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη -πέντε χρόνια αργότερα- διαμορφώθηκε σε 0,10 δολάρια ΗΠΑ (ανά Hz και ανά κάτοικο). Στην Πορτογαλία, για παράδειγμα, οι συχνότητες 5G δοθήκαν προς περίπου 0,09 δολάρια ΗΠΑ ανά Ηz και ανά κάτοικο.
Πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι εν γένει οι «χρεώσεις» συχνοτήτων 5G ανά τον πλανήτη ήταν χαμηλότερες απ’ ό,τι στο παρελθόν. Σύμφωνα με την εταιρεία Analysys Mason, οι συχνότητες 3G κόστισαν περί τα 110 δισ. ευρώ στην Ευρώπη και οι συχνότητες του 5G εκτιμάται ότι κόστισαν περί τα 25 δισ. ευρώ.
Για να φανεί η διαφορά του κόστους διάθεσης των συχνοτήτων 5G στην Ελλάδα, το 2020 τα χρήματα που έλαβε το ελληνικό Δημόσιο από τη διάθεση των συχνοτήτων σε τέσσερις ζώνες του φάσματος είναι περίπου τα ίδια με εκείνα που λάμβανε στο παρελθόν από τη διάθεση μόνο σε μία ζώνη συχνοτήτων (αντί τεσσάρων).
Εφαρμογή στα… χαρτιά
Επίσης, εξίσου σημαντικό είναι ότι η Ελλάδα διέθεσε το σύνολο των συχνοτήτων 5G σε τέσσερις ζώνες με μία δημοπρασία, όταν στις άλλες χώρες της ΕΕ οι ζώνες αυτές διατέθηκαν στους παρόχους σε ισάριθμες δημοπρασίες και μάλιστα σε διαδικασίες που κράτησαν μέχρι και σήμερα.
Πάντως, το πλεονέκτημα της κατοχής όλων των συχνοτήτων κινητής τηλεφωνίας 5G, 3-4 χρόνια νωρίτερα από τους άλλους, δεν αξιοποιήθηκε και οι εταιρείες ακολούθησαν μια μάλλον συντηρητική προσέγγιση αξιοποίησης του φάσματος. Δεν υπάρχουν οι πρωτοποριακές εφαρμογές, ενώ καθυστέρησαν οι πραγματικές εφαρμογές 5G στη χώρα μας. Από την άλλη πλευρά, είναι γενικά παραδεκτό ότι η υστέρηση της Ελλάδας στην παροχή υπηρεσιών κινητής συνεχίζει να παραμένει μικρότερη απ’ ό,τι στα δίκτυα σταθερής στη χώρα μας.
H αναπροσαρμογή τελών βάσει πληθωρισμού
Η τέταρτη σημαντική χάρη που έγινε στους παρόχους ήταν η ενεργοποίηση της ρήτρας αναπροσαρμογής των τιμολογίων των συμβολαίων των παρόχων. Παρά τους «λεονταρισμούς» του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου, ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να επιτρέψει την εφαρμογή μιας τέτοιας ρήτρας, εντούτοις η ρήτρα υιοθετήθηκε μετά την τροποποίηση του κανονισμού των γενικών αδειών παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
Μάλιστα, το τελευταίο χρονικό διάστημα προχώρησαν όλοι οι πάροχοι σε αυξήσεις των τιμολογίων συμβολαίων κατά 2% εως 3%, που είναι ο πληθωρισμός.
Και η 5η χάρη της κυβέρνησης, που έρχεται…
Το πέμπτο και τελευταίο μέτρο στήριξης της αγοράς τηλεπικοινωνιών δεν έχει αποφασιστεί ακόμη. Θα αποφασιστεί, όμως, σύντομα. Πρόκειται για τις ανανεώσεις των δικαιωμάτων χρήσης συχνοτήτων κινητής τηλεφωνίας στη ζώνη των 900 και 1800 MHz που λήγουν το 2027.
To τίμημα που θα ζητηθεί θα είναι ιδιαίτερα «φιλικό» προς τους παρόχους. Στα σενάρια που εξετάζονται είναι ακόμη η απόδοση των δικαιωμάτων να γίνει για πρώτη φορά επ’ αόριστον και όχι για συγκεκριμένη περίοδο (π.χ. 15 ή 20 χρόνια).
Και μάλιστα το τίμημα να καταβάλλεται ετησίως, αντί εφάπαξ και προκαταβολικά, όπως γινόταν μέχρι σήμερα.
