Αν η τεχνητή νοημοσύνη είναι το σύγχρονο βαρόμετρο της τεχνολογικής ισχύος, τότε η Ελλάδα φαίνεται να ξεμένει από …μπαταρία. Η νέα πανευρωπαϊκή έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB Investment Survey 2025) επιβεβαιώνει ότι, παρά την πρόοδο, η Ελλάδα εξακολουθεί να «ασθμαίνει» στην πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, κινούμενη σταθερά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε κρίσιμους δείκτες καινοτομίας και τεχνολογικής υιοθέτησης.
Το πιο ηχηρό καμπανάκι της έκθεσης έρχεται από τον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης: σε μια στιγμή όπου η AI μετασχηματίζει ολόκληρους κλάδους και δημιουργεί νέες οικονομίες, η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της Ευρώπης. Για την ακρίβεια, μόλις το 19% των ελληνικών επιχειρήσεων δηλώνει ότι χρησιμοποιεί γενετική τεχνητή νοημοσύνη (Generative AI). Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη, μαζί με την Ιταλία, που κατατάσσεται δεύτερη από το τέλος, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος φτάνει το 37%.
Την ώρα που η Φινλανδία βρίσκεται στο 66%, η Δανία στο 58% και η Ολλανδία στο 55%, έχοντας περάσει από την πειραματική χρήση στην παραγωγική αξιοποίηση της AI, η Ελλάδα παραμένει θεατής στην πιο κρίσιμη τεχνολογική μετάβαση της εποχής, κάτω ακόμη και από χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
Ενώ χώρες του Βορρά ενσωματώνουν ήδη την AI σε παραγωγικές διαδικασίες, οι ελληνικές επιχειρήσεις δείχνουν απροθυμία, έλλειψη δεξιοτήτων, στρατηγικής κατεύθυνσης, ένα ανεπαρκές οικοσύστημα έρευνας και ανάπτυξης, αλλά και έλλειψη πόρων για σχετικές επενδύσεις.
Η ψηφιακή καθυστέρηση σε αριθμούς
Η εικόνα δεν βελτιώνεται όταν κοιτάξουμε συνολικά την υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών. Στην ΕΕ, το 51% των επιχειρήσεων χρησιμοποιεί πολλαπλές προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες και το 26% μία. Στις ΗΠΑ, το αντίστοιχο ποσοστό για πολλαπλές λύσεις φτάνει στο 53%.
Η Ελλάδα, αντίθετα, βρίσκεται σχεδόν στο τέλος της λίστας: μόλις 31% των επιχειρήσεων αξιοποιεί περισσότερες από μία τεχνολογίες, ενώ το 26% περιορίζεται σε μία μόνο. Πρόκειται για καθυστέρηση που καταγράφεται σταθερά και συστηματικά, με την Ελλάδα να «μοιράζεται» τις τελευταίες θέσεις με την Κροατία.
Η διαφοροποίηση με χώρες-πρωταθλήτριες είναι εντυπωσιακή. Η Δανία βρίσκεται στο 72%, η Αυστρία στο 66%, ενώ ακόμη και ο μέσος όρος των μεγάλων εταιρειών στην ΕΕ (62%) ξεπερνά κατά πολύ τα επίπεδα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Τα δεδομένα ανά μέγεθος επιχείρησης υπογραμμίζουν το χάσμα: οι μεγάλες επιχειρήσεις στην ΕΕ είναι σαφώς πιο ώριμες ψηφιακά, με το 62% να χρησιμοποιεί πολλαπλές τεχνολογίες, ενώ στις μικρομεσαίες, το ποσοστό πέφτει στο 38%. Η Ελλάδα, με οικονομία έντονα προσανατολισμένη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μια δομή που δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τον ρυθμό των εξελίξεων.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, μόλις 43% των ελληνικών επιχειρήσεων χρησιμοποιεί λύσεις Internet of Things, το 31% αξιοποιεί big data, το 28% εφαρμόζει 3D printing και το 39% δραστηριοποιείται σε πλατφόρμες. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα αντίστοιχα ποσοστά κινούνται μεταξύ 55% και 60%, ενώ σε χώρες όπως η Δανία και η Φινλανδία ξεπερνούν το 70% έως 80%.
Πώς σκοράρουν οι κλάδοι της οικονομίας
Η χαμηλή υιοθέτηση τεχνολογιών αποτυπώνεται σε όλους τους κρίσιμους κλάδους. Στη μεταποίηση, μόλις 43% των ελληνικών επιχειρήσεων χρησιμοποιούν προηγμένες λύσεις, έναντι 70% στη Δανία και 71% στη Φινλανδία. Στις υπηρεσίες, η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών ανέρχεται μόνο στο 31% στην Ελλάδα, ενώ στη Σλοβενία φτάνει το 80% και στη Γερμανία το 54%.
Ακόμα χειρότερη είναι η εικόνα στις κατασκευές: 28% έναντι 77% στην Ολλανδία. Μοναδική σχετική εξαίρεση αποτελεί ο τομέας των υποδομών, όπου η Ελλάδα βρίσκεται στο 39%. Όμως, ακόμη και εκεί, ο πήχης του ανταγωνισμού παραμένει υψηλός – η Φινλανδία κινείται στο 71% και η Λετονία στο 87%.
