Μπορεί οι γεωπολιτικές ισορροπίες και τα ενεργειακά να βρίσκονται στο επίκεντρο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, ωστόσο, το ψηφιακό και τεχνολογικό αποτύπωμα αποκτά πλέον όλο και μεγαλύτερο εκτόπισμα στη διμερή ατζέντα. Στην κορυφή αυτής της νέας ατζέντας βρίσκονται οι επενδύσεις σε data centers, τεχνητή νοημοσύνη, κυβερνοασφάλεια και -όλο και πιο εμφανώς- το ελληνικό οικοσύστημα startups, που εξελίσσεται σε σημείο υψηλής στρατηγικής προτεραιότητας για την Ουάσινγκτον.
Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η επικαιροποιημένη έκθεση του State Department, 2025 Investment Climate Statement-Greece, που δημοσιοποιήθηκε με την ευκαιρία της πρώτης επίσκεψης της νέας πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, όσο και οι ίδιες οι δηλώσεις της τελευταίας, είχαν έντονη ψηφιακή διάσταση. Στη συνάντησή της με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Ελλάδα προσελκύει πλέον συστηματικά αμερικανικά κεφάλαια, ειδικά από τους μεγαλύτερους τεχνολογικούς ομίλους, οι οποίοι έχουν ήδη παρουσία στη χώρα.
«Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας είναι ήδη όλες παρούσες στην Ελλάδα», τόνισε με νόημα ο πρωθυπουργός, περιγράφοντας ένα πλαίσιο στενότερης συνεργασίας στα επόμενα χρόνια. Το ψηφιακό μέτωπο, οι επενδύσεις στην τεχνολογία και η ενίσχυση της συνεργασίας Ελλάδας–ΗΠΑ σε κρίσιμα πεδία, όπως τα data centers, η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια, είχαν άλλωστε κεντρική θέση και στην έκθεση του State Department, που λειτουργεί ως θεσμικός «οδηγός κατεύθυνσης» για αμερικανικές διπλωματικές και επιχειρηματικές κινήσεις
Ψηλά τα data centers, η ΑΙ και το cyber security
Η έκθεση αναγνωρίζει την Ελλάδα ως σταθερό και ελκυστικό προορισμό επενδύσεων, με μια από τις πιο ανταγωνιστικές αγορές εργασίας στην Ευρώπη, χάρη στις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Σε αυτό το περιβάλλον, η τεχνολογία τοποθετείται ψηλά στη διμερή ατζέντα.
Οι ΗΠΑ βλέπουν σημαντικές ευκαιρίες στην ελληνική ψηφιακή οικονομία, εντοπίζοντας τρεις στρατηγικούς πυλώνες: data centers-υποδομές cloud, τεχνητή νοημοσύνη-κυβερνοασφάλεια και νεοφυές οικοσύστημα. Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε περιφερειακό κόμβο υποδομών δεδομένων, με έργα που ήδη υλοποιούν αμερικανικοί όμιλοι όπως η Microsoft, η Digital Realty και η AWS.
Παράλληλα, οι αντίστοιχες επενδύσεις συμπληρώνονται από την ταχεία ψηφιοποίηση του Δημοσίου και τη δημιουργία ψηφιακών υπηρεσιών μεγάλης κλίμακας. Ταυτόχρονα, Meta, Pfizer και Deloitte έχουν εγκαταστήσει ισχυρές ομάδες R&D, σηματοδοτώντας την ανάδυση της χώρας ως πηγής τεχνογνωσίας και εξειδικευμένου ταλέντου.
Στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνη. Το State Department αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα εξελίσσεται σε φιλόξενο περιβάλλον για τεχνολογία αιχμής με την παρουσία κορυφαίων τεχνολογικών εταιρειών να λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής. Αλλά και στην κυβερνοασφάλεια η αναβάθμιση κρίσιμων υποδομών και η ανάγκη θωράκισης συστημάτων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα καθιστούν την Ελλάδα ελκυστικό πεδίο.
Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ καταγράφεται πλέον ανοιχτά, τόσο σε επίπεδο policy συνεργασιών όσο και σε επιχειρηματικές κινήσεις. Εξάλλου, όπως έχει δείξει η τελευταία διετία, αμερικανικές εταιρείες έχουν προχωρήσει σε σειρά εξαγορών ελληνικών εταιρειών κυβερνοασφάλειας.
Στα αμερικανικά ραντάρ οι startups
H έκθεση του State Department υπογραμμίζει, ταυτόχρονα, τη δυναμική ενός ταχέως ωριμάζοντος startup οικοσυστήματος που προσελκύει θεσμικά κεφάλαια και στρατηγικούς επενδυτές από τις ΗΠΑ. «Οραματίζομαι στενή συνεργασία μεταξύ της ελληνικής καινοτομίας και των αμερικανικών επενδύσεων, από την Αθήνα έως τη Silicon Valley», δήλωσε η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, σηματοδοτώντας νέο κύκλο διπλωματικής και οικονομικής σύμπλευσης.
Κρίσιμο στοιχείο αυτής της σχέσης είναι οι ελληνικές startups που εισέρχονται στον αμερικανικό τεχνολογικό χάρτη. Τα τελευταία χρόνια, ελληνική καινοτομία έχει απορροφηθεί από εταιρείες-κολοσσούς των ΗΠΑ – όχι στο περιθώριο, αλλά στον πυρήνα της παγκόσμιας τεχνολογικής παραγωγής.
Το πιο ηχηρό παράδειγμα είναι η εξαγορά της BETA CAE Systems από την Cadence, το deal του 1,24 δισ. δολαρίων που έβαλε την Ελλάδα σε άλλο επίπεδο και έδειξε ότι deep-tech λύσεις που αναπτύσσονται στη χώρα μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν βιομηχανίες σε παγκόσμια κλίμακα. Η αλυσίδα των εξαγορών ελληνικών startup από αμερικανικές εταιρείες έχει την αρχή της πολύ πιο πίσω στον χρόνο με την εξαγορά της ελληνικής Blindtype από την Google το 2010.
Η αμερικανική αγορά δίνει το παρών στην ελληνική startup σκηνή με μια σειρά από κινήσεις. Πριν από περίπου 2,5 χρόνια, η μητρική του Facebook, Meta, έθεσε υπό την ομπρέλα της την πατρινή Accusonus, που δραστηριοποιείται στον χώρο της επεξεργασίας του ήχου, τεχνολογία που προσέλκυσε το ενδιαφέρον του αμερικανικού γίγαντα των social media.
Ηχηρά deals
Είχε προηγηθεί το 2021 το ηχηρό deal της Microsoft για την απόκτηση της ελληνικής Softomotive, με την τελευταία να ενισχύει την παγκόσμια αλυσίδα Robotic Process Automation – RPA του αμερικανικού γίγαντα, την InAccel να εντάσσεται στο χαρτοφυλάκιο της Intel, με ελληνικό software να αξιοποιείται πλέον σε chips τεχνητής νοημοσύνης.
Στη σφαίρα της κυβερνοασφάλειας και του cloud, η Cisco έχει αποκτήσει την ελληνική Code BGP, spin-off που ίδρυσαν το 2021 οι ερευνητές του ΙΤΕ Ξενοφώντας Δημητρόπουλος, Βασίλειος Κοτρώνης και Λευτέρης Μανασσάκη. Η Hewlett Packard Enterprise απέκτησε την ομάδα της Arrikto των Κωνσταντίνου Βενετσανόπουλου και Βαγγέλη Κούκη, ενώ η Dell ενσωμάτωσε την ελληνική Mist.io των Χρήστου Ψάλτη και Δημήτρη Μωραΐτη.
Πρόκειται για συναλλαγές που δεν μετακινούν απλώς κεφάλαια, αλλά ενσωματώνουν ελληνική τεχνολογία στο παγκόσμιο παραγωγικό DNA της Silicon Valley. Σημαντικό συστατικό της όλης εξίσωσης είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η έκθεση του State Department αναφέρεται στο πρόγραμμα ReBrain Greece ως διεθνές case study επαναπατρισμού επιστημόνων και τεχνικού προσωπικού υψηλών δεξιοτήτων σε τομείς όπως η τεχνολογία, η έρευνα και η υγεία.
Το μοτίβο είναι σαφές: οι αμερικανικοί κολοσσοί δεν βλέπουν απλώς την Ελλάδα ως περιφερειακό hub υποδομών. Βλέπουν τεχνολογία, ομάδες και IP που μπαίνουν στο core των προϊόντων τους. Οι συναλλαγές αυτές συμπληρώνουν τις μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές cloud και data centers, δημιουργώντας διπλό υπόβαθρο: και hardware και software, και υποδομή και οικοσύστημα.
