Ένας νέος ψυχρός πόλεμος πυροδοτείται στον νεότευκτο αλλά ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), με πρωταγωνιστές την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο.
Είναι ξεκάθαρο πως οι δύο υπερδυνάμεις υποστηρίζουν εταιρείες που άπτονται όλων των πτυχών της Τεχνητής Νοημοσύνης, καθώς οι δυνατότητες των εφαρμογών θεωρούνται απεριόριστες, σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο ψηφιακός και αυτόματος.
Η γεωπολιτική αντιπαλότητα των ΗΠΑ και της Κίνας μετατρέπεται σε μια μάχη για τεχνολογική υπεροχή στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Δεν είναι τυχαίο που έναν χρόνο πριν η κινεζική DeepSeek παρουσίασε τα πρώτα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLM), με παρόμοιες ιδιότητες αυτών των αμερικανικών ψηφιακών κολοσσών.
Η πρόοδος ήταν ραγδαία, εάν αναλογιστεί κανείς πως η αμερικανική OpenAI παρουσίασε το πρώτο ChatGPT τον Νοέμβριο του 2022, δηλαδή μόλις πριν από περίπου δυόμισι χρόνια.
Ο τεχνολογικός πόλεμος ΗΠΑ και Κίνας
Έκτοτε πυροδοτήθηκε ένα πρωτόγνωρο ενδιαφέρον και στις δύο πλευρές του Ειρηνικού, με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Κίνας να εμποδίζουν η μία την άλλη να αποκτήσουν τα εφόδια για περαιτέρω πρόοδο. Η Ουάσιγκτον επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές των πιο προηγμένων τσιπ της Nvidia, ενώ το Πεκίνο εκμεταλλεύτηκε την προνομιακή θέση της χώρας στην παγκόσμια αγορά των σπάνιων γαιών.
Προ ενός μηνός η Κίνα ήρε τους περιορισμούς στις εξαγωγές αυτών των κρίσιμων μετάλλων για τουλάχιστον έναν χρόνο, στο πλαίσιο της εμπορικής εκεχειρίας με την Ουάσιγκτον, προς μεγάλη ανακούφιση των ΗΠΑ και του υπόλοιπου κόσμου.
Πηγές της Wall Street Journal αποκαλύπτουν πως η Ουάσιγκτον και η Σίλικον Βάλεϊ ανησυχούν μήπως η ανάδυση μιας «αυταρχικής εκδοχής» της Τεχνητής Νοημοσύνης βλάψει την υπεροχή των ΗΠΑ στην ψηφιακή τεχνολογία. Στο Πεκίνο επικρατεί η πεποίθηση πως εάν η Κίνα μείνει πίσω στην κούρσα της ΑΙ, τότε οι ΗΠΑ θα ανακόψουν την εξέλιξή της ως παγκόσμιας δύναμης.
Γεγονός είναι πως και οι δύο χώρες μπορούν να διευρύνουν τη σφαίρα επιρροής τους μέσα από τις ποικίλες εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ήδη οι προσδοκίες που γεννούν οι εφαρμογές αναπαραγωγικής ΑΙ, όπως το πρόσφατο GPT-5 της Open AI, το Gemini 2.0 Pro Experimental της Google ή το Meta Llama 3.3 70B, έχουν κατευθύνει περί τα 17,5 τρισ. δολάρια σε μετοχές που συνδέονται με τον τομέα αυτό από την παραγωγή τσιπ μέχρι τις υπηρεσίες υπολογιστικού φύλου (cloud services).
Η OpenAI έχει δεσμεύσει πάνω από ένα τρισ. δολάρια σε συμφωνίες, ενώ η κεφαλαιοποίηση της Nvidia ξεπέρασε πρόσφατα τα πέντε τρισ. δολάρια. Αυτή η κινητοποίηση κεφαλαίων συμπορεύεται με τη στήριξη της Ουάσιγκτον.
Τα σχέδια και οι στόχοι της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου
Μόλις τον περασμένο Ιούλιο η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ αποκάλυψε έναν οδικό χάρτη για την ΑΙ, ώστε να ενισχυθεί η καινοτομία και να αφαιρεθεί η «γραφειοκρατική αγκύλωση» μαζί με την «ιδεολογική μεροληψία». «Πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε σε έναν αγώνα για την Τεχνητή Νοημοσύνη και θέλουμε οι ΗΠΑ να κερδίσουν τον αγώνα», είχε δηλώσει ο Ντέιβιντ Σακς, αρμόδιος για τον τομέα των κρυπτονομισμάτων της κυβέρνησης Τραμπ. Ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει εκφράσει προσωπικά τη στήριξη του στους επικεφαλής των τεχνολογικών κολοσσών, φιλοξενώντας τους στον Λευκό Οίκο ή προσκαλώντας τους στην πρόσφατη περιοδεία που έκανε στα πλούσια κράτη του αραβικού κόσμου.
Στην Κίνα, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έχει θέσει ως στόχο να εξελιχθεί η χώρα σε παγκόσμιο ηγέτη της Τεχνητής Νοημοσύνης μέχρι το 2030. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Bernstein, οι ψηφιακοί κολοσσοί της Κίνας θα δαπανήσουν 361 δισ. δολάρια στην Τεχνητή Νοημοσύνη μέχρι το 2027. Πηγές της Wall Street Journal αναφέρουν, βέβαια, ότι οι ΗΠΑ έχουν σήμερα το προβάδισμα διότι κατέχουν ισχυρότερα μοντέλα ΑΙ.
Η Κίνα δεν διαθέτει ούτε την προηγμένη τεχνολογία των τσιπ ούτε την αφθονία των κεφαλαίων που υπάρχουν στον χρηματοοικονομικό κλάδο των ΗΠΑ. Έχει, όμως, έναν τεράστιο πληθυσμό με ικανούς μηχανολόγους και έναν κρατικό μηχανισμό που κινητοποιείται ταχύτερα και μεθοδικότερα από τις ΗΠΑ. Η Κίνα έχει αποδείξει την πρόοδο που μπορεί να πετύχει όταν επικεντρώνεται σε μεγάλα έργα, όπως η αναβίωση του Δρόμου του Μεταξιού. Στην ψηφιακή τεχνολογία διαθέτει ισχυρούς ομίλους από την Alibaba μέχρι την Tencent. Το Hunyuan-A13B της Tencent και το Qwen-VLo της Alibaba αποτελούν ήδη θεμέλια του οικοσυστήματος ΑΙ της Κίνας.
Οι απεριόριστες ιδιότητες της ΑΙ θέτουν νέα δεδομένα στην αντιπαλότητα των δύο χωρών
Η εκτέλεση πνευματικής ή ακόμη και δημιουργικής εργασίας με την αναπαραγωγική ΑΙ σε συνδυασμό με τη ρομποτική μπορούν να ξεκλειδώσουν μεγάλα οφέλη, αλλά και κινδύνους σε κοινωνίες ή και ολόκληρες χώρες.
Οι ιδιότητες της ΑΙ είναι αμέτρητες, από τη δημιουργία κειμένων και οπτικοακουστικού υλικού μέχρι την επεξεργασία τεχνικών πληροφοριών και την εκτέλεση κινήσεων με ακρίβεια. Ακόμη και αν τα μοντέλα ΑΙ δεν έχουν τελειοποιηθεί σήμερα, οι επενδύσεις σε έρευνες και υποδομές, ειδικότερα στην κατασκευή τεράστιων κέντρων επεξεργασίας δεδομένων, ενισχύουν τις πιθανότητες να αντικαταστήσουν ανθρώπινες ενέργειες στο μέλλον.
Η παρουσίαση των ρομπότ Optimus Gen -2 από τον Έλον Μασκ μετά την έγκριση πακέτου ενός τρισ. δολαρίων για την αμοιβή του ως επικεφαλής της Tesla, καταδεικνύει τη ραγδαία πρόοδο. Τα Optimus αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους μέσα από κάμερες, χρησιμοποιούν νευρωνικά δίκτυα, τα οποία είναι η «καρδιά» της μηχανικής μάθησης, για να αναγνωρίσουν αντικείμενα και να κατανοήσουν τον χώρο.
Η Tesla έχει ανακοινώσει πως στόχος της είναι η δημιουργία ενός αυτόνομου ανθρωποειδούς ρομπότ γενικής χρήσης. Ο Μασκ, ο οποίος καθιέρωσε τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα και υπήρξε ένας από τους στενότερους συνεργάτες του υπερσυντηρητικού Τραμπ, δήλωσε πως το Optimus θα «είναι το μεγαλύτερο προϊόν όλων των εποχών».
Εάν η Τεχνητή Νοημοσύνη με τέτοιας φύσεως μοντέλα ξεπεράσει την ανθρώπινη ευφυΐα και αποκτήσει την ικανότητα να βελτιώνεται από μόνη της, θα μπορούσε να προσδώσει ακλόνητη επιστημονική, οικονομική και στρατιωτική υπεροχή στη χώρα που την ελέγχει.
Αυτή είναι μια πεποίθηση που μοιράζονται οι ΗΠΑ με την Κίνα, θέτοντας τις χώρες σε άμεση ανταγωνιστική σχέση, ιδιαίτερα στην άμυνα και την οικονομία.
