Όσο τα μοντέλα αναπαραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) διεισδύουν σε κάθε μορφή της ανθρώπινης δραστηριότητας, τόσο πιο πολύ μεγαλώνει η ανάγκη να τρέφεται από νέα δεδομένα. Στην περίπτωση της μουσικής, όμως, εγείρονται ζητήματα με τα πνευματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών.
Εφαρμογές, όπως οι Udio και Suno, προσφέρουν τη δυνατότητα σύνθεσης δωρεάν μουσική και ως εκ τούτου εξαρτώνται από τις παραγωγές του παρελθόντος για να ανταποκριθούν στα αιτήματα των χρηστών. Η δραστηριότητα αυτή δεν πέρασε απαρατήρητη από την Universal Music Group (UMG). Αρχικά η UMG κατηγόρησε την Udio για παράνομη εκπαίδευση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων στη μουσική της, αλλά μετά ανακοίνωσε μια συνεργασία για μια νέα αδειοδοτημένη πλατφόρμα μουσικής με ΑΙ.
Οι δυο εταιρείες -UMG και Udio- σχεδιάζουν να λανσάρουν μια συνδρομητική υπηρεσία το 2026. Αυτή η υπηρεσία θα χρησιμοποιεί μοντέλα AI εκπαιδευμένα μόνο σε εξουσιοδοτημένη και αδειοδοτημένη μουσική από τον κατάλογο της UMG, επιτρέποντας στους χρήστες να προσαρμόζουν, να κάνουν streaming και να μοιράζονται μουσική στην πλατφόρμα της Udio.
Εκτός από την Udio, η UMG ανακοίνωσε συνεργασία επίσης με τη Stability AI για τη δημιουργία ενός «νόμιμου» εργαλείου, με στόχο τη δημιουργία νέων μουσικών συνθέσεων. Αναλυτικότερα, η UMG και η Stability AI ανακοίνωσαν μια στρατηγική συμμαχία για την ανάπτυξη επαγγελματικών εργαλείων δημιουργίας μουσικής με AI, που θα υποστηρίζουν τη δημιουργική διαδικασία καλλιτεχνών, παραγωγών και τραγουδοποιών παγκοσμίως. Η UMG έχει, επίσης, καλλιεργήσει συνεργασία με την Klay Vision, με σκοπό τη δημιουργία ενός θεμελιώδους μοντέλου για μουσική που παράγεται από AI αλλά σέβεται την πνευματική ιδιοκτησία των καλλιτεχνών.
Στροφή στην ΑΙ από τους μουσικούς κολοσσούς
Αυτές οι κινήσεις σηματοδοτούν μια αυξανόμενη τάση στον κλάδο της μουσικής, όπου οι μεγάλοι όμιλοι αγκαλιάζουν τις δυνατότητες της AI, επιδιώκοντας να διασφαλίσουν ότι οι κάτοχοι δικαιωμάτων αποζημιώνονται και διατηρούν τον έλεγχο της χρήσης του έργου τους στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.
Εξοικειωμένοι πια με τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης μια τριετία μετά την κυκλοφορία του πρώτου μοντέλου ChatGPT της OpenAI, οι χρήστες αντλούν πληροφορίες και εκτελούν εργασίες από διάφορες εφαρμογές. Διοχετεύουν δεδομένα για τη δημιουργία παρουσιάσεων ή αναζητούν λύσεις για εσωτερική διακόσμηση με την ενσωμάτωση φωτογραφιών ενός δωματίου ή και ολόκληρης κατοικίας.
Στην περίπτωση της μουσικής, όπως και άλλων δημιουργικών δραστηριοτήτων, για να λειτουργήσουν αυτές οι εφαρμογές χρειάζονται δεδομένα από υφιστάμενες δημιουργίες. Αρχικά, η μουσική βιομηχανία έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Τελικά, όμως, οι όμιλοι της μουσικής βιομηχανίας προσαρμόζονται, καθώς δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Σύμφωνα με μελέτη της Deezer, πλατφόρμας με εξατομικευμένες λίστες αναπαραγωγής μουσικής, το 34% των συνθέσεων που αντλούν οι χρήστες είναι παρασκευασμένο από ΑΙ. Το 97% των ακροατών, μάλιστα, αδυνατούν να κατανοήσουν εάν η μουσική που ακούν είναι ανθρώπινη σύνθεση ή όχι.
Η UMG δεν έχασε χρόνο. Ένα από τα πρώτα βήματα ήταν να επεκτείνει προ διετίας τη συνεργασία της με το YouTube για να συμπεριληφθούν, επίσης, εργαλεία ΑΙ. Το YouTube AI Incubator έχει πρόσβαση σε καλλιτέχνες, τραγουδοποιούς και παραγωγούς της UMG για την ανάπτυξη εργαλείων ΑΙ. Η Warner Music Group (WMG) βρίσκεται, επίσης, σε διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών αδειοδότησης με εταιρείες AI που δημιουργούν μουσική.
Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times, η WMG συνομιλεί με διάφορες startups και τεχνολογικούς κολοσσούς, συμπεριλαμβανομένων των Eleven Labs, Stability AI, Suno, Udio, και Klay Vision, καθώς και με την Google και το Spotify.
Αντιμέτωπο με την εισροή μουσικής που παράγεται από ΑΙ, το Spotify ανακοίνωσε τη μελλοντική κυκλοφορία του δικού του εργαλείου δημιουργίας συνθέσεων. «Οι συνεργασίες με εταιρείες ΑΙ θα δημιουργήσουν νέες και πολύ σημαντικές πηγές εσόδων στο μέλλον» δήλωσε ο Λουσιέν Γκράνζ, διευθύνων σύμβουλος της UMG στο πλαίσιο της δημοσίευσης των οικονομικών αποτελεσμάτων για το γ’ τρίμηνο, στις αρχές Νοεμβρίου.
Πόσο κερδίζουν οι μουσικοί
Με βάση τα παραπάνω, η μουσική βιομηχανία δεν έχει περιθώρια για να ολιγωρεί, ενώ έχει ήδη βιώσει τις επιπτώσεις μιας καθυστερημένης προσαρμογής με τις πλατφόρμες streaming και ειδικότερα το Spotify. Βέβαια και σε αυτήν την περίπτωση, όπως και στην αγορά του streaming που επιτρέπει την ελεύθερη ροή μουσικής, εκφράζονται αμφιβολίες για τη δίκαιη ανταμοιβή των καλλιτεχνών.
Όπως δήλωσε η ευρωβουλευτής, Έμμα Ραφόβιτζ, η αγορά αδειοδότησης απευθείας συμφωνιών κινδυνεύει να είναι λιγότερο συμφέρουσα για τους καλλιτέχνες και να ωφελεί μόνο τους μεγαλύτερους παίκτες. «Χρειαζόμαστε ισχυρή ευρωπαϊκή ρύθμιση για την προστασία των δικαιούχων» συμπεραίνει.
