Οι απεργίες των ταξί και το μέλλον που δεν μπορούμε να αποφύγουμε!

Η τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ δεν θα αντικαταστήσουν μόνο υπαλλήλους γραφείου, αλλά και υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους και πολλούς τεχνίτες

Ρομποταξί Waymo © EPA/ALLISON DINNER

Τα αιτήματα των ιδιοκτητών ταξί, με την τριήμερη απεργία κατά την εβδομάδα που πέρασε, συνδέονταν κυρίως με τη φορολόγηση, την απαίτηση για απόκτηση ηλεκτρικού οχήματος, την πρόσβαση στις λωρίδες για τα λεωφορεία, κ.α.

Σίγουρα, όμως, κάποιοι από τους απεργούς, και ειδικά οι νεότεροι, θα έχουν περισσότερες ανησυχίες για το μέλλον τους, διαβάζοντας πως σχεδόν μία στις πέντε διαδρομές με εφαρμογή (τύπου Freenow, Uber, κ.α.) στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια γίνονται σήμερα με robotaxi της Waymo (θυγατρική της Alphabet, που ελέγχει την Google), με οχήματα χωρίς οδηγό! Σημαντικό μερίδιο αγοράς αρχίζουν να κερδίζουν τα robotaxi και σε άλλες πόλεις των ΗΠΑ, αλλά και στην Κίνα, όπου κυκλοφορούν είτε πλήρως αυτόνομα οχήματα (χωρίς οδηγό), είτε αυτόνομα ταξί με επόπτη – συνοδηγό μέχρι η τεχνητή νοημοσύνη και οι τεχνολογίες ασύρματων δικτύων επιτρέψουν την πλήρη αυτονομία.

Μεγάλη συζήτηση για τα robotaxi γίνεται και στην Ευρώπη, όπου ετοιμάζεται η δοκιμή τους σε συγκεκριμένες περιοχές μεγάλων ή μικρότερων πόλεων. Συνεπώς, για πόσα χρόνια, ακόμα και στην Ελλάδα με το χαοτικό κυκλοφοριακό, θα υπάρχει το επάγγελμα «οδηγός ταξί»; Πόσο θα κοστίζει τότε μια άδεια ταξί για την οποία κάποιοι επενδύουν ακόμα και 100.000 ευρώ σήμερα; Το ίδιο ισχύει και για πλήθος άλλων επαγγελμάτων, τα οποία απειλούνται πλέον σοβαρά από την καλπάζουσα τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομποτικά συστήματα, από ταμίες των σουπερ μάρκετ μέχρι τους υπαλλήλους γραφείου, κ.α.

Σχεδόν όλοι θεωρούν πως, εκτός από τα ταξί, στα πρώτα θύματα της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) θα είναι και οι υπάλληλοι γραφείου. Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, η ΑΙ μπορεί να εκτελεί εργασίες υψηλού πνευματικού επιπέδου, αλλά όχι τις εργασίες ενός ηλεκτρολόγου, ενός υδραυλικού ή μιας κομμώτριας/ενός κομμωτή. Συνεπώς, οι υπάλληλοι γραφείου θα χάσουν τις δουλειές του, ενώ οι τεχνίτες δεν απειλούνται. Πρόκειται φυσικά για μεγάλο μύθο!

Ο Luc Ferry, σ’ ένα πρόσφατο άρθρο του στη γαλλική Le Figaro, υπενθυμίζει το βιβλίο «Ένας Κόσμος Χωρίς Εργασία», του ερευνητή της Οξφόρδης Daniel Susskind, που εκδόθηκε προ πενταετίας και στο οποίο αναφέρονταν πως «οι πιο δύσκολες εργασίες για αυτοματοποίηση βρίσκονται συχνά σε θέσεις εργασίας χαμηλής εξειδίκευσης, που απαιτούν λίγες σπουδές, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τους κομμωτές. Το παράδοξο του Moravec εξηγεί ότι η πνευματική συλλογιστική  υψηλού επιπέδου είναι πιο εύκολο να αυτοματοποιηθεί απ’ ό,τι οι χειρισμοί με τα χέρια, οι οποίοι, ωστόσο, μας φαίνονται εύκολοι σε εμάς τους ανθρώπους».

Οι επιστήμονες αναρωτιούνταν για χρόνια γιατί οι υπολογιστές βρίσκουν τα δύσκολα πράγματα (όπως οι σύνθετες εξισώσεις και το σκάκι) εύκολα, και τα εύκολα πράγματα (όπως το περπάτημα!) δύσκολα. Ο Hans Moravec, ένας από τους πρωτοπόρους της ΑΙ στη δεκαετία του 1980, έδωσε μια πιθανή εξήγηση για αυτό το φαινόμενο, βασισμένη στην εξέλιξη. Υποστήριξε πως οι δεξιότητες που θεωρούμε «εύκολες» (όπως η όραση, η κινητικότητα, η αλληλεπίδραση με τον φυσικό κόσμο) είναι εξαιρετικά πολύπλοκες, αλλά έχουν εξελιχθεί και βελτιστοποιηθεί βιολογικά εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Αυτές είναι ενσωματωμένες στον εγκέφαλό μας σ’ ένα βαθύ, υποσυνείδητο επίπεδο και απαιτούν τεράστιους υπολογιστικούς πόρους για να αναπαραχθούν τεχνητά. Αντίθετα, «οι δεξιότητες που θεωρούμε… δύσκολες» (όπως τα μαθηματικά, η λογική, το σκάκι) είναι πρόσφατες εξελικτικά (ίσως λιγότερο από 100.000 χρόνια). Απαιτούν συνειδητή προσπάθεια από εμάς, αλλά από υπολογιστική άποψη, είναι πιο εύκολο να τις αναλύσουμε και να τις προγραμματίσουμε με βάση σαφείς κανόνες και αλγόριθμους».

Όποιος είδε, την εβδομάδα που πέρασε ένα βίντεο με τη νέα γενιά ρομπότ της Tesla, θα διαπίστωσε πως το Παράδοξο του Moravec μας τελείωσε! Οι νέες γενιές ρομπότ δεν έχουν μόνο εξελιγμένο εγκέφαλο, διαθέτουν κινητικές δυνατότητες που απειλούν όχι μόνο τις πνευματικές, αλλά και τις χειρωνακτικές εργασίες.

«Μπορούν εύκολα να κάνουν χτίσιμο, ηλεκτρολογικά, υδραυλικά, καθάρισμα και ακόμη και ένα σημαντικό μέρος των μηχανικών αυτοκινήτων, έχοντας παράλληλα εξαιρετικά διπλώματα στη φυσική, στα μαθηματικά, στο δίκαιο, στη βιολογία ή την ιστορία» σύμφωνα με το ίδιο άρθρο.

Συνεπώς από την τεχνητή νοημοσύνη δεν θα γλιτώσουν ούτε οι χτίστες, ούτε οι υδραυλικοί, ούτε οι κομμώτριες! Ο ιδιοκτήτης της Tesla και πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, Έλον Μασκ, έχει ανακοινώσει πως μέσα στο 2026 θα ξεκινήσει η συναρμολόγηση περίπου 10 εκατ. ανθρωποειδών ρομπότ. Αυτά τα ρομπότ ποιους θα αντικαταστήσουν;