Η απόφαση της αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών να μεταφέρει την τελετή απονομής των Όσκαρ στο YouTube -από το 2029- σηματοδοτεί το τέλος μιας ολόκληρης εποχής για την αμερικανική τηλεόραση και, ταυτόχρονα, την επίσημη είσοδο της κορυφαίας κινηματογραφικής βραδιάς στον κόσμο της καθαρής ψηφιακής μετάδοσης.
Μετά από περισσότερα από 50 χρόνια παρουσίας στο δίκτυο ABC της Disney και πάνω από επτά δεκαετίες στη συμβατική τηλεόραση, το πιο αναγνωρίσιμο τηλεοπτικό event του Χόλιγουντ αλλάζει πλατφόρμα, ακολουθώντας τη μετατόπιση του κοινού και της βιομηχανίας προς το streaming και τα ψηφιακά οικοσυστήματα.
Η συμφωνία με την Alphabet, μητρική εταιρεία της Google και ιδιοκτήτρια του YouTube, θα έχει διάρκεια έως το 2033 και τίθεται σε ισχύ με τη λήξη του τρέχοντος συμβολαίου με την ABC το 2028.
Αλλάζουν οι παγκόσμιες ισορροπίες στα live events
Αν και οι οικονομικοί όροι δεν ανακοινώθηκαν επισήμως, είναι κοινό μυστικό ότι η Disney κατέβαλλε περίπου 75 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για τα δικαιώματα μετάδοσης. Το γεγονός ότι το YouTube μπήκε δυναμικά στη διεκδίκηση και τελικά εξασφάλισε το πρόγραμμα δείχνει όχι μόνο τη στρατηγική σημασία των live events για τις ψηφιακές πλατφόρμες, αλλά και τη μεταβολή των ισορροπιών στην παγκόσμια αγορά περιεχομένου.
Τα Όσκαρ δεν είναι απλώς μια τηλεοπτική εκπομπή. Αποτελούν θεσμό, σύμβολο κύρους και σημείο αναφοράς για τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Ωστόσο, εδώ και χρόνια η λάμψη τους δοκιμάζεται. Η πτώση της τηλεθέασης είναι ενδεικτική: από το ιστορικό υψηλό των 55,2 εκατομμυρίων τηλεθεατών το 1998, όταν ο Τιτανικός σάρωσε τα βραβεία, το κοινό έχει συρρικνωθεί δραματικά. Η φετινή τελετή περιορίστηκε σε περίπου 18,1 εκατομμύρια θεατές, αριθμός που αντικατοπτρίζει τόσο την κρίση της παραδοσιακής τηλεόρασης όσο και την αλλαγή των συνηθειών θέασης.
Η μείωση αυτή δεν αφορά μόνο τα Όσκαρ. Σχεδόν όλα τα μεγάλα τηλεοπτικά events καταγράφουν πτωτικές τάσεις, καθώς οι νεότερες γενιές απομακρύνονται από το linear TV και στρέφονται σε πλατφόρμες on demand, social media και σύντομα βίντεο.
Παράλληλα, η κινηματογραφική εμπειρία στις αίθουσες δεν έχει επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα, με αποτέλεσμα οι ίδιες οι ταινίες να έχουν μικρότερη πολιτισμική και εμπορική διείσδυση στο ευρύ κοινό.
Mια αναπόφευκτη επιλογή
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η επιλογή του YouTube δεν μοιάζει ριψοκίνδυνη αλλά σχεδόν αναπόφευκτη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πλατφόρμα βίντεο στον κόσμο, με περισσότερους από δύο δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες μηνιαίως και τεράστια εμπειρία σε live μεταδόσεις μεγάλης κλίμακας. Για την Ακαδημία, το YouTube προσφέρει παγκόσμια εμβέλεια, άμεση πρόσβαση σε νεανικά κοινά και δυνατότητες αλληλεπίδρασης που η παραδοσιακή τηλεόραση δεν μπορεί να προσφέρει, όπως live chat, πολλαπλά streams, backstage περιεχόμενο και εξατομικευμένη εμπειρία θέασης.
Για το ίδιο το YouTube, τα Όσκαρ αποτελούν ένα ισχυρό όπλο στο ανταγωνιστικό πεδίο των live premium events, όπου μέχρι σήμερα κυριαρχούσαν οι παραδοσιακοί τηλεοπτικοί όμιλοι και, πιο πρόσφατα, πλατφόρμες όπως το Netflix και το Amazon. Η κίνηση αυτή ενισχύει το κύρος της πλατφόρμας, η οποία τα τελευταία χρόνια επενδύει συστηματικά σε αθλητικά γεγονότα, μουσικά events και ειδικές ζωντανές μεταδόσεις, επιδιώκοντας να μετατραπεί από απλό host βίντεο σε πλήρη πάροχο ψυχαγωγίας.
Πλήγμα για τη Disney
Η αποχώρηση των Όσκαρ από την ABC συνιστά πλήγμα για την Disney, όχι μόνο σε επίπεδο κύρους αλλά και στρατηγικής. Παρότι η εταιρεία διαθέτει ισχυρή παρουσία στο streaming μέσω του Disney+, το γεγονός ότι ένα τόσο εμβληματικό πρόγραμμα περνά σε ανταγωνιστική ψηφιακή πλατφόρμα υπογραμμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παραδοσιακά δίκτυα στο να διατηρήσουν περιεχόμενο-ναυαρχίδα. Ταυτόχρονα, ενισχύει τις πιέσεις για επαναπροσδιορισμό του ρόλου της broadcast τηλεόρασης σε ένα κατακερματισμένο μιντιακό τοπίο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πώς θα διαμορφωθεί η εμπειρία των Όσκαρ στο YouTube. Το ερώτημα δεν είναι μόνο τεχνικό, αλλά και πολιτισμικό. Θα διατηρηθεί η επισημότητα και η τελετουργία της βραδιάς ή θα προσαρμοστεί σε ένα πιο χαλαρό, ψηφιακό ύφος; Θα δούμε περισσότερους δημιουργούς περιεχομένου, influencers και YouTubers να ενσωματώνονται στο event, αλλάζοντας το παραδοσιακό προφίλ του; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία της μετάβασης.
Πολλοί εγκαταλείπουν την TV
Παράλληλα, η κίνηση αυτή ανοίγει ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον των μεγάλων πολιτιστικών διοργανώσεων. Αν τα Όσκαρ, το πιο ιστορικό τηλεοπτικό show της ψυχαγωγίας, εγκαταλείπουν την τηλεόραση, τότε κανένα event δεν μπορεί να θεωρείται ασφαλές στο παραδοσιακό μοντέλο. Είναι πιθανό να ακολουθήσουν και άλλες διοργανώσεις, από μουσικά βραβεία μέχρι μεγάλες τελετές και διεθνείς εκδηλώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η μετάβαση των Όσκαρ στο YouTube δεν είναι απλώς μια αλλαγή καναλιού. Είναι σύμπτωμα μιας βαθύτερης μεταμόρφωσης της παγκόσμιας βιομηχανίας των media, όπου το περιεχόμενο, η τεχνολογία και το κοινό επαναπροσδιορίζουν διαρκώς τη μεταξύ τους σχέση.
Το 2029, όταν η αυλαία θα ανοίξει για πρώτη φορά ψηφιακά, δεν θα κρίνεται μόνο ποια ταινία θα κερδίσει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, αλλά και αν το Χόλιγουντ μπορεί να ξαναβρεί τη θέση του σε έναν κόσμο όπου η οθόνη δεν είναι πια το σαλόνι, αλλά το κινητό.
