Στις 8 Φεβρουαρίου, λίγες εβδομάδες πριν από τη ρωσική εισβολή, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι εξηγούσε από το βήμα συνεδρίου στο Κίεβο, το όραμά του να μετατρέψει την Ουκρανία σε παγκόσμιο προορισμό για startups. Κεντρικό ρόλο στην εκπλήρωση αυτού του στόχου είχε η δημιουργία της «Diia.City», μιας «πολιτείας καινοτομίας», με ειδικό φορολογικό και νομικό καθεστώς για startups και hitech επιχειρήσεις.
Μόλις τρεις ημέρες από την έναρξη λειτουργίας της «Diia.City» και ελάχιστες εβδομάδες πριν από τη ρωσική εισβολή, η πολιτεία είχε ήδη προσελκύσει πάνω από 50 αιτήσεις από διεθνείς startups για εγκατάσταση. Το όραμα του Ζελένσκι να κάνει την Ουκρανία ιδανικό προορισμό για startups είχε αρχίσει να υλοποιείται…
Η νεοφυής επιχειρηματικότητα αναπτυσσόταν, προ του πολέμου, με εκθετικό ρυθμό στην Ουκρανία, μια χώρα που διαθέτει τα δικά της unicorns, ήτοι startups με αποτίμηση άνω του 1 δισ. δολ., όπως η GitLab. Ταυτόχρονα έχει «γεννήσει» και decacorns, δηλαδή startup εταιρείες με αξία άνω των 10 δισ. δολ., όπως το δημοφιλές Grammarly (με αξία άνω των 13 δισ. δολ.).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Forbes στη χώρα δραστηριοποιούνται περί τις τουλάχιστον 5.000 εταιρείες Πληροφορικής εκ των οι 1.400 startups, με πολλές εξ αυτών να κάνουν πρωταθλητισμό σε τομείς όπως το deeptech και η τεχνητή νοημοσύνη. Στοιχεία της Deloitte δείχνουν ότι οι ουκρανικές startups προσέλκυσαν τους πρώτους 11 μήνες του 2021 περισσότερα από 1,7 δισ. δολ. Το δε startup οικοσύστημα της χώρας κατατάσσεται στην 34η θέση ανάμεσα στα 100 πιο δυναμικά του κόσμου.
Ατμομηχανή ανάκαμψης
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το startup οικοσύστημα της Ουκρανίας θα πληρώσει βαρύ τίμημα από τον πόλεμο. Το εντυπωσιακό οικοσύστημα του Κιέβου, άλλα και άλλα πολλά υποσχόμενα περιφερειακά οικοσυστήματα της χώρας, όπως αυτό της Λβιβ και της Οδησσού, ενδέχεται να επιβραδυνθούν» αναφέρει σε ανάρτησή του στο LinkedInoDavidEli, CEO του Startup Blink.
Όπως, ωστόσο, προσθέτει ο ίδιος, οι ουκρανικές νεοφυείς επιχειρήσεις θα συνεχίσουν αναπόφευκτα να είναι ο μελλοντικός κινητήρας της οικονομικής ανάκαμψης της Ουκρανίας: «Υπάρχει πάρα πολύ ταλέντο και δημιουργικότητα στην Ουκρανία για να το σταματήσει κανείς» τονίζει ο Eli.
34ο στον κόσμο το ουκρανικό οικοσύστημα
Το Startup Blink Global Ecosystem Report, το οποίο χαρτογραφεί και αξιολογεί τα startup οικοσυστήματα 1.000 πόλεων σε 100 χώρες ανά τον κόσμο, κατατάσσει την Ουκρανία στην 34η θέση ανάμεσα στα 100 πιο ισχυρά του κόσμου για το 2021. Στην Ευρώπη δε βρίσκεται στην 11η θέση του «top 20».
Παράλληλα, η ουκρανική πρωτεύουσα, που φιλοξενεί τον μεγάλο όγκο των ουκρανικών startups, το Κίεβο κατατάσσεται στην 48η θέση ανάμεσα στις 1.000 πιο δημοφιλείς πόλεις για startups. Για το 2021, συνολικά άλλες πέντε ουκρανικές πόλεις συμμετέχουν στο παγκόσμιο top 1000: η Λβιβ, η Οδησσός, το Χάρκοβο, η Τέρνοπιλ και η Ντνίπρο.
Στο μεταξύ, πασίγνωστοι σήμερα τεχνολογικοί όμιλοι, όπως οι WhatsApp, Grammarly, Gitlab και Solana έχουν Ουκρανούς ιδρυτές ή συνιδρυτές, ενώ κολοσσοί, όπως η Google και η Samsung, έχουν δυναμικά κέντρα έρευνας και ανάπτυξης στη χώρα.
