Μάρτυρας μια μεγάλης χρηματοδοτικής κρίσης έγινε το 2023 η σκηνή των startups της Ευρώπης. Οι επενδύσεις στο οικοσύστημα κινήθηκαν σε επίπεδα πέριξ των 45 δισ. δολαρίων, ήτοι λιγότερο από το ήμισυ της χρονιάς-ρεκόρ που 2021, όταν οι χρηματοδοτήσεις είχαν ξεπεράσει το ορόσημο των 100 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με την έρευνα «The State of European Tech» της Atomico, το ποσό είναι σημαντικά χαμηλότερο, κατά 45%, και από το 2022, όταν το οικοσύστημα «σήκωσε» 82 δισ. δολάρια.
Πάντως, το εγχώριο οικοσύστημα άντεξε τη χρηματοδοτική κρίση, με τις επενδύσεις να μειώνονται μόνο κατά 24,5%, κινούμενες σε επίπεδα ελαφρά κάτω του μισού δισεκατομμυρίου. Η συρρίκνωση της χρηματοδότησης, η οποία και επηρεάστηκε σημαντικά από τα υψηλά επιτόκια και την αναιμία στις αγορές, που αποθάρρυνε τους επενδυτές, έχει στριμώξει για τα καλά τις ευρωπαϊκές startups.
Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα μία στις δύο ευρωπαϊκές startups, κυρίως αρχικών σταδίων, εκπέμπουν SOS, καθώς έχουν ανάγκη άμεσης χρηματοδότησης. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με έρευνα του sifted.eu, το 51% των ευρωπαϊκών startups πρέπει να κλείσει τον επόμενο κύκλο χρηματοδότησής του μέσα στους προσεχείς έξι μήνες. Μόλις το 3% των founders εκτιμά ότι η εταιρεία του δεν θα χρειαστεί να κλείσει κάποιο γύρο χρηματοδότησης τα επόμενα δύο ακόμη χρόνια, ενώ το 21% απαντά ότι έχει ανάγκη κεφαλαίων εντός των προσεχών τριών μηνών.
Οι startups χτυπούν την πόρτα των επενδυτών
Ως αποτέλεσμα οι Ευρωπαίοι ιδρυτές startups πρώιμου σταδίου οδεύουν προς το 2024 με ένα ζήτημα στην κορυφή της λίστας υποχρεώσεών τους: τη συγκέντρωση κεφαλαίων. Η ίδια έρευνα δείχνει ότι 65% των ιδρυτών startups αρχικών σταδίων έχει ήδη χτυπήσει τις πόρτες των επενδυτών, αναζητώντας χρηματοδότηση.
Μάλιστα, ορισμένοι founders έχουν συνεισφέρει ακόμη και τα δικά τους χρήματα σε έναν γύρο χρηματοδότησης ή σχεδιάζουν να το κάνουν ως απάντηση στις πιέσεις και στην ανομβρία της αγοράς. Συγκεκριμένα, περίπου 1 στους 5 founders απαντά ότι συμμετείχε και ο ίδιος στον τελευταίο γύρο χρηματοδότησης.
Κατακρημνίστηκαν οι αποτιμήσεις
Η χρηματοδοτική κρίση, όπως όλα δείχνουν, πονάει πολύ τις νεοφυείς εταιρείες αρχικού σταδίου. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Pitch Book, η αποτίμηση των startups πρώιμου σταδίου στην Ευρώπη έχει μειωθεί για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία: Από 5,7 εκατ. ευρώ το 2022 έφτασε στα 5,3 εκατ. ευρώ φέτος.
Αλλά και στις εταιρείες τελικών σταδίων η εικόνα των αποτιμήσεων είναι σαφώς πτωτική. Η Revolut, για παράδειγμα, η εταιρεία fintech με την υψηλότερη αποτίμηση στην αγορά στην Ευρώπη, είχε χρηματιστηριακή αποτίμηση 33 δισ. δολάρια, αλλά η αξία μειώθηκε σε περίπου 19,8 δισ. δολάρια, όταν ο βασικός επενδυτής της, η Molten Ventures, υποβάθμισε την αξία του μεριδίου της στη fintech εταιρεία κατά 40%.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι startups και scale ups, που πέτυχαν αξιοσημείωτες αποτιμήσεις εν μέσω της πανδημίας COVID-19, επωφελούμενες από τα χαμηλά επιτόκια και την άφθονη ρευστότητα, υποβάλλονται τώρα σε συνολική επαναξιολόγηση. «Η άνοδος του πληθωρισμού και η πτώση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών ώθησαν τους επενδυτές να υιοθετήσουν μια πιο προσεκτική προσέγγιση κατά την τοποθέτηση των κεφαλαίων τους» αναφέρει η PitchBook.
Ένα παράδειγμα αυτής της αλλαγής αποτελεί και η Klarna, η σουηδική εταιρεία πληρωμών, η οποία αναγκάστηκε να μειώσει δραστικά την αποτίμησή της από 47 δισ. δολ. σε λιγότερο από 7 δισ. δολάρια σε έναν γύρο ιδιωτικής χρηματοδότησης τον Ιούλιο του περασμένου έτους.
