Η ολλανδική μητρική της πρωτοποριακής ρωσικής εταιρείας τεχνολογίας Yandex πωλεί τις δραστηριότητές της στη χώρα σε πολύ μειωμένη τιμή, λίγο πάνω από 5 δισεκατομμύρια δολάρια, στους διευθυντές της με έδρα τη Ρωσία, την εταιρεία πετρελαίου Lukoil και άλλους επενδυτές, στο πλαίσιο του τερματισμού των δραστηριοτήτων της στη Ρωσία, μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Η τιμή αντικατοπτρίζει μια έκπτωση 50% που επιβάλλει η Μόσχα σε εταιρείες από «μη φιλικές» χώρες, όπως η Ολλανδία, ως προϋπόθεση για την έξοδο από τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία, σύμφωνα με δήλωση τη Δευτέρα από την εισηγμένη στον Nasdaq.
Η συμφωνία ήρθε έπειτα από μακρές διαπραγματεύσεις, που δείχνουν την πολυπλοκότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι πολυεθνικές εταιρείες εάν θέλουν να απαλλαχθούν από τις ρωσικές δραστηριότητές τους, κάτι που πολλοί αγωνίζονται να κάνουν από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και τις σαρωτικές χρηματοοικονομικές και οικονομικές κυρώσεις που ακολούθησαν.
Η Yandex, που ιδρύθηκε το 1997 ως απάντηση της Ρωσίας στην Google και τη Yahoo, εξυπηρετεί ρωσόφωνους πελάτες μέσω της μηχανής αναζήτησής της και έχει ευρέως χρησιμοποιούμενες εφαρμογές για παράδοση φαγητού, ενοικίαση αυτοκινήτου και διαδικτυακές αγορές.
Ο συνιδρυτής της Yandex, Arkady Volozh, ο οποίος έχει εδώ και καιρό μετακομίσει στο Ισραήλ, παραιτήθηκε από διευθύνων σύμβουλος το 2022, έπειτα από τις κυρώσεις που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη συνέχεια καταδίκασε την εισβολή της Ρωσίας ως «βάρβαρη». Το χρηματιστήριο Nasdaq ανέστειλε τις συναλλαγές σε μετοχές της Yandex λίγες μέρες μετά την εισβολή.
«Μπορούμε να χαιρετίσουμε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε από τους μετόχους για την πώληση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, σε τηλεδιάσκεψη με τους δημοσιογράφους. «Η ρωσική διοίκηση της εταιρείας θα παραμείνει ως κύριος ιδιοκτήτης. Φυσικά, είναι σημαντικό για εμάς η εταιρεία να συνεχίσει τις δραστηριότητές της σε αυτόν τον τομέα. Γνωρίζουμε ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν μακρές και χαιρετίζουμε την ολοκλήρωσή τους», πρόσθεσε.
Η πώληση σε μετρητά και μετοχές, αξίας 475 δισεκατομμυρίων ρουβλιών, θα μεταφέρει τη βασική δραστηριότητα της Yandex -που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 95% των εσόδων, των περιουσιακών στοιχείων και των εργαζομένων της- στον ρωσικό όμιλο Lukoil και σε επιχειρηματικές οντότητες που ανήκουν στους επενδυτές Alexander Chachava, Pavel Prass και Alexander Ryazanov.
Η τιμή πώλησης με έκπτωση 50% βασίστηκε στη μέση αξία των μετοχών της Yandex στο Χρηματιστήριο της Μόσχας για το τρίμηνο Νοέμβριος 2023 – Ιανουάριος 2024. Αυτό συμβαίνει αφού οι μετοχές είχαν ήδη υποχωρήσει περισσότερο από το μισό σε όρους ρουβλιού από την κορύφωσή τους πριν από την εισβολή.
Μετά την πώληση η Yandex NV θα μείνει με τις διεθνείς δραστηριότητές της -που απασχολούν 1.300 άτομα-, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας αυτόνομης οδήγησης και της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και ενός κέντρου δεδομένων στη Φινλανδία.
Ο πρόεδρος της Yandex NV, John Boynton, δήλωσε ότι η εταιρεία είχε αντιμετωπίσει «εξαιρετικές προκλήσεις» από την αρχή του πολέμου. «Πιστεύουμε ότι βρήκαμε την καλύτερη δυνατή λύση για τους μετόχους μας, τις ομάδες μας και τους χρήστες μας σε αυτές τις εξαιρετικές συνθήκες», ανέφερε σε δήλωσή του. O Boynton είπε ότι η πώληση «θα επιτρέψει στους μετόχους να ανακτήσουν κάποια αξία για τις επιχειρήσεις που εκποιούμε, ενώ θα ξεκλειδώσει νέες δυνατότητες ανάπτυξης για τις διεθνείς επιχειρήσεις που θα διατηρήσουμε».
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια που συναντούν οι επιχειρήσεις προς την έξοδο από τη Ρωσία είναι η εξεύρεση εταίρων που δεν υπόκεινται σε αμερικανικές ή ευρωπαϊκές κυρώσεις, καθώς και η αποφυγή απαγορευμένων οικονομικών συναλλαγών. Κανένας από τους αγοραστές δεν έχει υποστεί κυρώσεις, ανακοίνωσε η Yandex NV, και το μέρος της συναλλαγής σε μετρητά θα πραγματοποιηθεί σε κινεζικό γουάν εκτός Ρωσίας.
Οι εταιρείες που εγκατέλειψαν τη Ρωσία λίγο μετά την έναρξη του πολέμου έχασαν μερίδια αξίας δισεκατομμυρίων. Για παράδειγμα, η McDonald’s πώλησε τα 850 εστιατόριά της σε έναν τοπικό δικαιοδόχο, ενώ η γαλλική Renault πήρε ένα συμβολικό μόνο ρούβλι για το πλειοψηφικό της μερίδιο στην Avtovaz, τη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ρωσίας. Άλλοι εξακολουθούν να αγωνίζονται να φύγουν λόγω των εμποδίων που θέτει η κυβέρνηση του Πούτιν και κάποιοι απλώς παραμένουν στη θέση τους. Η κυβέρνηση έχει επίσης κατασχέσει περιουσιακά στοιχεία ή επιχειρήσεις που ανήκουν σε δυτικές εταιρείες στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των Baltika Breweries, της δανέζικης μπίρας Carlsberg, της γαλλικής γιαουρτιοποιίας Danone, της φινλανδικής εταιρείας ενέργειας Fortum και της γερμανικής εταιρείας Uniper.
