Στην εμπροσθοφυλακή της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποκτήσει αυτονομία στον τομέα της άμυνας βρίσκονται οι startups. Η απόφαση της Ευρώπης να πάρει… τα όπλα της βάζει τις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις σε κατάσταση «επ’ ώμου», με την καινοτομία made in Europe να παίζει κομβικό ρόλο στο όλο εγχείρημα του ReArm Europe/Readiness 2030.
Η Λευκή Βίβλος για την Ευρωπαϊκή Άμυνα, που εξέδωσε η Κομισιόν και θα λειτουργήσει ως road map για την άμυνα της Ευρώπης μέχρι το 2030, αναγνωρίζει ότι η Ένωση πρέπει να επενδύσει σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, το quantum computing, τα drones και το cyber defense.
Το κείμενο πολιτικής υπογραμμίζει τον ρόλο των νεοφυών επιχειρήσεων ως πηγή καινοτομίας, ειδικά στον τομέα της άμυνας, και ενθαρρύνει τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού οικοσυστήματος αμυντικών τεχνολογιών, όπου οι startups μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Το ίδιο έγγραφο αναφέρει ως παράδειγμα την τεχνολογική πρόοδο που έχει σημειώσει η Ουκρανία στην ανάπτυξη drones και AI, υποδεικνύοντας ότι η Ευρώπη «μπορεί να μάθει από αυτήν».
Μάλιστα, η Λευκή Βίβλος προτείνει τη δημιουργία ειδικών επενδυτικών κεφαλαίων και προγραμμάτων για τη στήριξη startups που ασχολούνται με αμυντικές τεχνολογίες. Στόχος είναι να διευκολυνθεί η πρόσβαση των startups σε κεφάλαια υψηλού κινδύνου, καθώς οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν μειωμένη χρηματοδότηση σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Έρχονται defense VCs
Το White Paper προτείνει μια σειρά από μηχανισμούς που θα βοηθήσουν τις startups στον χώρο των αμυντικών τεχνολογιών να αποκτήσουν τη χρηματοδότηση που χρειάζονται. Μεταξύ άλλων, αποτυπώνει την ανάγκη δημιουργίας Ευρωπαϊκού Ταμείου Καινοτομίας στην Άμυνα (European Defence Innovation Fund). Πρόκειται για ένα ειδικό επενδυτικό ταμείο που θα υποστηρίξει startups που αναπτύσσουν τεχνολογίες διπλής χρήσης (dual-use), δηλαδή τεχνολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για πολιτικούς, όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς.
Το ταμείο θα παρέχει επιχορηγήσεις, επενδύσεις σε μετοχικό κεφάλαιο και χρηματοδότηση μέσω δανείων. Στόχος είναι η επιτάχυνση της ανάπτυξης και η διευκόλυνση της εμπορικής αξιοποίησης των αμυντικών τεχνολογιών.
Η Λευκή Βίβλος προτείνει επίσης τη δημιουργία επενδυτικού μηχανισμού Defence Equity. Πρακτικά, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (EIF), η ΕΕ θα χρηματοδοτεί venture capital funds που επενδύουν σε startups με αμυντικές εφαρμογές.
Αυτό το εργαλείο θα βοηθήσει ώστε να γεφυρωθεί το χρηματοδοτικό κενό που αντιμετωπίζουν οι startups της Ευρώπης.
Έτερη χρηματοδοτική πρωτοβουλία που εξετάζεται είναι το πρόγραμμα «Defense Industrial Readiness Pools». Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που θα δημιουργήσει στρατηγικά αποθέματα κεφαλαίων για άμεση χρηματοδότηση startups που συμβάλλουν στην ευρωπαϊκή αμυντική ετοιμότητα. Αυτό θα επιτρέψει στις εταιρείες να κλιμακώσουν την παραγωγή τους πιο γρήγορα, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κρατών-μελών.
Scale up στην αμυντική τεχνολογία
Η Λευκή Βίβλος αναγνωρίζει ότι οι startups της αμυντικής τεχνολογίας στην Ευρώπη έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε venture capitals σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, όπου η χρηματοδότηση για αμυντικές καινοτομίες είναι πολύ πιο ανεπτυγμένη. Γι’ αυτόν τον λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ενθαρρύνει θεσμικούς επενδυτές, όπως ασφαλιστικά ταμεία και συνταξιοδοτικά ταμεία, να επενδύσουν σε αμυντικές startups μέσω ειδικών VC funds.
Επίσης, το σχέδιο TechEU Scale-up Fund θα περιλαμβάνει ειδική κατηγορία για startups στον τομέα της άμυνας.
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ σκοπεύει να προχωρήσει σε αναθεώρηση των κανόνων που δυσκολεύουν τη ροή κεφαλαίων στις startups άμυνας. Μεταξύ άλλων, θα προωθήσει την αμοιβαία αναγνώριση πιστοποιήσεων για στρατιωτικά προϊόντα, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία για τις νεοφυείς επιχειρήσεις.
«Fast Track» για τα αμυντικά προγράμματα
Επιπρόσθετα, οι startups θα μπορούν να ενταχθούν πιο εύκολα σε χρηματοδοτούμενα projects του European Defence Fund (EDF) και του PESCO. Επιπλέον, θα προβλεφθούν ειδικές επιδοτήσεις για startups που δραστηριοποιούνται σε τομείς αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα drones, η κυβερνο-άμυνα, οι κβαντικοί υπολογιστές και οι hypersonic τεχνολογίες.
Μάλιστα, στόχος είναι οι startups της αμυντικής τεχνολογίας να μπορούν να ενσωματωθούν σε μεγαλύτερα προγράμματα ανάπτυξης στρατιωτικών τεχνολογιών, με τη Λευκή Βίβλο να κάνει λόγο για ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο, που θα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ startups και παραδοσιακών αμυντικών εταιρειών.
