«H συνεργασία στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας είναι ουσιώδης για το μέλλον της Ευρώπης, με παράλληλη όμως διασφάλιση της δυνατότητας συμμετοχής όλων των επιπέδων τεχνολογικής ετοιμότητας», τόνισε ο υφυπουργός Ανάπτυξης Σταύρος Καλαφάτης στην τοποθέτησή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας, αναφερόμενος στα αποτελέσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης του Προγράμματος Πλαίσιο της Ε.Ε. για την Έρευνα και την Καινοτομία «Ορίζοντας Ευρώπη».
Ο κ. Καλαφάτης επισήμανε ότι υπήρξε αύξηση των προτάσεων υψηλής ποιότητας «αλλά ταυτόχρονα δυσκολία χρηματοδότησής τους λόγω ανεπαρκών πόρων». Αυτό, συνέχισε ο υφυπουργός, αναδεικνύει την ανάγκη για έναν επαρκή και φιλόδοξο προϋπολογισμό του 10ου Προγράμματος Πλαισίου, ώστε ν΄ανταποκριθεί στις διεθνείς προκλήσεις και να ενισχύσει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Θεωρούμε θετικό» τόνισε ο κ. Καλαφάτης, «και το ποσοστό συμμετοχής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο πρόγραμμα, που απορρόφησαν το 68% της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης».
Ο υφυπουργός υπογράμμισε ότι είναι απαραίτητη η συνέχιση της δράσης «widening» για τη γεφύρωση του χάσματος καινοτομίας μεταξύ των κρατών-μελών και η ενίσχυση της χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας και των υποτροφιών Marie Sklodowska-Curie, καθώς και η βιωσιμότητα και διεθνή ανταγωνιστικότητα των ερευνητικών υποδομών.
Συμμετοχή των ΜμΕ στο πρόγραμμα-πλαίσιο
Αναφερόμενος στους τρόπους που μπορεί να διευκολύνουν και να επιταχύνουν τη συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο πρόγραμμα-πλαίσιο, ο κ. Καλαφάτης επισήμανε ότι αυτή «μπορεί να βελτιωθεί μέσω της μείωσης των διοικητικών εμποδίων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο», τονίζοντας ότι: «Η πολυπλοκότητα της διαδικασίας από τη δημοσίευση της πρόσκλησης μέχρι την εκταμίευση των κονδυλίων αποτελεί σημαντικό, ίσως και αποθαρρυντικό εμπόδιο, ειδικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με περιορισμένη εμπειρία, οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους. Η συμμετοχή τους μπορεί να βελτιωθεί μέσω της ενθάρρυνσης της συνεργασίας τους με την ακαδημαϊκή κοινότητα και της πρόσβασής τους σε δοκιμαστικές και ψηφιακές υποδομές, μέσω των οποίων μπορούν να ενισχύσουν την ποιότητα των προτάσεών τους και τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα».
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας
Αναφορικά με τον νέο ρόλο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας στη στήριξη των τεχνολογιών διττής χρήσης στο πλαίσιο του Προγράμματος “Ορίζοντας Ευρώπη”, ο κ. Καλαφάτης σημείωσε ότι: “Αναγνωρίζουμε τη σημασία του νέου ρόλου του, ειδικά στο τρέχον διεθνές γεωπολιτικό πλαίσιο. Οι αναδυόμενες τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη και η κβαντική τεχνολογία μεταξύ άλλων, έχουν δυναμική υποστήριξης εφαρμογών διττής χρήσης. Παράλληλα, όμως”, όπως επισήμανε “θα πρέπει να συνεχίσει η υποστήριξη και της καινοτομίας με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης παγκοσμίως”.
Στην τοποθέτησή του στα συμπεράσματα του συμβουλίου σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην επιστήμη ο υφυπουργός Ανάπτυξης επισήμανε ότι «η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη εδώ και μεγάλος αριθμός εφαρμογών της αξιοποιείται από τους πολίτες».
Ο ίδιος υπογράμμισε μιλώντας για την ανθρωποκεντρική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης: «Η ηθική και συμπεριληπτική χρήση των δεδομένων, προϋποθέτει συντονισμό της σχετικής πολιτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ατζέντας για την τεχνητή νοημοσύνη και τη βελτίωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού».
Επιπλέον, επισήμανε την ανάγκη στήριξης πρωτοβουλιών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση για επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου μάθηση, «ώστε σταδιακά να γεφυρωθεί το χάσμα ψηφιακών δεξιοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο των κρατών – μελών».
Παράταση της Κοινοπραξίας PRIMA
Ο υφυπουργός Ανάπτυξης τάχθηκε υπέρ της παράταση της Κοινοπραξίας PRIMA (Partnership for Research and Innovation in the Mediterranean Area), στο επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, μια πρωτοβουλία της Ισπανίας στην οποία συμμετέχει η Ελλάδα, τονίζοντας ότι «οι τομείς προτεραιότητας της Κοινοπραξίας PRIMA παραμένουν επίκαιροι για την περιοχή της Μεσογείου αλλά και για την Ευρώπη στο σύνολό της».
Στο πλαίσιο της άτυπης συζήτησης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας, για το πώς μπορεί η πρωτοβουλία “Επίλεξε την Ευρώπη για την Επιστήμη” να ενισχύσει τα οικοσυστήματα έρευνας και καινοτομίας, ο κ. Καλαφάτης επισήμανε ότι: «Η ακαδημαϊκή ελευθερία, η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας μαζί με τις ανταγωνιστικές αμοιβές των ερευνητών, το ελάχιστο διοικητικό βάρος και οι καλές προοπτικές σταδιοδρομίας, πρέπει να είναι η βάση των κοινών μας προσπαθειών. Στο πλαίσιο αυτό, η εξέταση δυνατοτήτων εισαγωγής ενός ευρωπαϊκού συστήματος θεωρήσεων για ερευνητές και επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης, είναι υψίστης σημασίας. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη δημιουργήσει κίνητρα για την προσέλκυση επιστημόνων της διασποράς, και όχι μόνο, ώστε να βοηθήσουν στη διαμόρφωση του νέου παραγωγικού μοντέλου της χώρας».
