Στην καρδιά της ενεργειακά πλούσιας ερήμου του Περσικού Κόλπου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) έχουν βάλει πλώρη να κατακτήσουν την κορυφή στον παγκόσμιο αγώνα για την κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη. Και στην άλλη άκρη του πλανήτη, η Ουάσιγκτον, υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ, παλεύει με κάθε μέσο ώστε οι αμερικανικές εταιρείες να διατηρήσουν το πάνω χέρι σε αυτήν την επανάσταση.
Παρά την απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων, τα συμφέροντα των δύο πλευρών είναι εντυπωσιακά ευθυγραμμισμένα, σημειώνει το CNBC. Οι ΗΠΑ κατέχουν σήμερα την τεχνογνωσία στην παραγωγή των πιο εξελιγμένων ημιαγωγών, ενώ τα Εμιράτα προσφέρουν φθηνή και άφθονη ενέργεια – βασική προϋπόθεση για τη λειτουργία των τεράστιων data centers που απαιτούνται για την εκπαίδευση προηγμένων AI μοντέλων.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή τον Μάιο –με στάσεις σε Ριάντ, Ντόχα και Άμπου Ντάμπι– ανακοινώθηκαν εμπορικές συμφωνίες αξίας άνω των 200 δισ. δολαρίων μόνο μεταξύ ΗΠΑ και ΗΑΕ, ενώ το σύνολο των επενδυτικών συμφωνιών στη περιοχή ξεπέρασε τα 2 τρισ. δολάρια, με τη συμμετοχή και της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ.
Stargate UAE: Η ναυαρχίδα του νέου κύματος
Ένα από τα πιο εμβληματικά αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής σύμπλευσης είναι το έργο Stargate UAE — μια κολοσσιαία επένδυση 500 δισ. δολαρίων με επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη. Στο έργο αυτό συμμετέχουν εταιρείες-κολοσσοί όπως η OpenAI, η Nvidia, η Oracle, η Cisco, η SoftBank και η τοπική επενδυτική MGX από τα Εμιράτα.
Το πρώτο AI cluster, ισχύος 200 megawatt, αναμένεται να λειτουργήσει το 2026 στο Άμπου Ντάμπι. Η συμφωνία παρέχει στα Εμιράτα πρόσβαση σε εξελιγμένους αμερικανικούς ημιαγωγούς της Nvidia και άλλο αμερικανικό λογισμικό, κάτι που παλαιότερα θα προσέκρουε σε αυστηρούς κανονισμούς εξαγωγών.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, επιχειρεί να άρει τον επονομαζόμενο «κανόνα διάχυσης της AI» της εποχής Μπάιντεν, ο οποίος επέβαλλε περιορισμούς ακόμη και σε φιλικά κράτη όσον αφορά τις εξαγωγές εξελιγμένων AI chips, με το επιχείρημα πως κάτι τέτοιο ενδέχεται να οδηγήσει ευαίσθητη τεχνολογία στα χέρια ανταγωνιστών όπως η Κίνα.
Από το πετρέλαιο στην υπολογιστική ισχύ
Όπως δήλωσε ο Μοχάμεντ Σολιμαν του Middle East Institute στην Ουάσιγκτον, «το νέο θεμέλιο της σχέσης ΗΠΑ-Κόλπου δεν είναι το πετρέλαιο, αλλά η υπολογιστική ισχύς — το “compute”», όρος που αναφέρεται στην επεξεργαστική ισχύ που απαιτείται για την εκπαίδευση και λειτουργία των AI μοντέλων.
«Προχωρώντας μπροστά, η σχέση δεν θα αφορά μόνο ενεργειακή πολιτική, αλλά το πώς χτίζουμε ένα παγκόσμιο AI οικοσύστημα που θα εξυπηρετεί και τρίτες, αναδυόμενες αγορές», τόνισε.
Αυτό το όραμα βρίσκει πλήρη έκφραση στα ΗΑΕ. Η χώρα έχει αναπτύξει ήδη το δικό της μεγάλο γλωσσικό μοντέλο (LLM), Falcon AI, και φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε παγκόσμιο κόμβο AI, όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή αλλά και για τις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής και της Ασίας.
«Φανταστείτε τον Περσικό Κόλπο να προσφέρει υποδομές για μεγάλα γλωσσικά μοντέλα στα Σουαχίλι, στα Χίντι και σε άλλες γλώσσες», λέει χαρακτηριστικά ο Σολιμαν. «Εκεί όπου κάποτε ήταν ενεργειακοί προμηθευτές, τώρα θα είναι η “ραχοκοκαλιά” των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης».
Ο αγώνας για την παγκόσμια κυριαρχία στην AI
Η στρατηγική επιλογή των ΗΑΕ να ευθυγραμμιστούν με τις ΗΠΑ στην τεχνητή νοημοσύνη φάνηκε ξεκάθαρα με την απόφαση του τεχνολογικού κολοσσού G42 να αποσυρθεί πλήρως από επενδύσεις σε κινεζικές εταιρείες. Η G42 διέθετε συμμετοχή ύψους 100 εκατ. δολαρίων στην ByteDance (μητρική του TikTok), την οποία και ρευστοποίησε ώστε να αποφύγει αμερικανικές κυρώσεις και να συνεχίσει να έχει πρόσβαση στα κορυφαία chips της Nvidia.
«Αν θες να ηγηθείς στην AI, πρώτα απ’ όλα πρέπει να έχεις compute», δήλωσε ο Baghdad Gherras, επενδυτής στην Antler. «Τα Εμιράτα κατάλαβαν ότι η Nvidia είναι μακράν η κορυφαία, και ότι ολόκληρη η εφοδιαστική αλυσίδα των ημιαγωγών είναι συγκεντρωμένη στην Ταϊβάν — άρα το στοίχημα με τις ΗΠΑ είναι απαραίτητο».
Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η Κίνα «συγκλίνει με απίστευτη ταχύτητα».
Για την Ουάσιγκτον, η επιδίωξη είναι σαφής: η παγκόσμια διάχυση της αμερικανικής τεχνολογίας και η παγίωση ενός δημοκρατικού AI οικοσυστήματος ως αντίβαρο στο αυταρχικό μοντέλο της Κίνας.
Ο Chris Lehane, υπεύθυνος διεθνών σχέσεων της OpenAI, δήλωσε ότι η εταιρεία βλέπει ένα μέλλον με δύο μεγάλες σχολές τεχνητής νοημοσύνης: τη μία με επικεφαλής την Κίνα και την άλλη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
«Αν είσαι μια χώρα που θέλει να αναπτύξει το δικό της AI οικοσύστημα, είναι πολύ πιο λογικό να το κάνεις πάνω σε ένα δημοκρατικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης -γιατί έτσι μπορείς να το αξιοποιήσεις για την εθνική σου ανάπτυξη», δήλωσε ο Lehane.
Το στοίχημα είναι μεγάλο: όποια πλευρά κερδίσει την κυριαρχία στην AI, θα έχει και τον έλεγχο της επόμενης τεχνολογικής επανάστασης. Και για τις ΗΠΑ και τα Εμιράτα, αυτός ο αγώνας έχει ήδη ξεκινήσει.
