Μια νέα ψηφιακή πραγματικότητα αρχίζει να διαμορφώνεται στην Ελλάδα, καθώς εφαρμόζεται από μέρα σε μέρα ο Προσωπικός Αριθμός (Π.Α.), ο ενιαίος αριθμός ταυτοποίησης για κάθε πολίτη. Ο Προσωπικός Αριθμός αναμένεται να απλοποιήσει σημαντικά τις συναλλαγές με το Δημόσιο και, προοδευτικά, με τον ιδιωτικό τομέα. Όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, η σχετική πλατφόρμα myInfo θα είναι διαθέσιμη από την Τρίτη 3 Ιουνίου 2025, σηματοδοτώντας μια καίρια καμπή στον τρόπο που ο πολίτης αλληλεπιδρά με τις κρατικές υπηρεσίες.
Τι είναι ο Προσωπικός Αριθμός
Ο Προσωπικός Αριθμός θεσπίζεται ως ένας μοναδικός, σταθερός και μόνιμος αριθμός για κάθε πολίτη, αντικαθιστώντας ταυτόχρονα διάφορους αριθμούς ταυτοποίησης που χρησιμοποιούνται σήμερα – όπως ο ΑΦΜ, ο ΑΜΚΑ και ο αριθμός ταυτότητας. Η συγκέντρωση όλων αυτών σε έναν και μόνο αριθμό στοχεύει στη μείωση της γραφειοκρατίας, επιτρέποντας στον πολίτη να θυμάται και να χρησιμοποιεί μόνο έναν αριθμό για κάθε του συναλλαγή.
Η απόκτηση του Π.Α. γίνεται μέσω της εφαρμογής myInfo στο gov.gr. Οι πολίτες θα μπορούν να διαμορφώνουν εν μέρει τον αριθμό τους, επιλέγοντας οι ίδιοι δύο από τα τρία αρχικά αλφαριθμητικά στοιχεία που προηγούνται του ΑΦΜ τους. Το τρίτο στοιχείο θα υπολογίζεται αυτόματα από το σύστημα, λειτουργώντας ως ψηφίο ελέγχου.
Ο αριθμός θα αποτελείται συνολικά από 12 ψηφία, οργανωμένα ως εξής:
- Τα πρώτα τρία είναι αλφαριθμητικά (τα δύο επιλέγονται από τον πολίτη, το τρίτο δημιουργείται αυτόματα).
- Ακολουθεί ο ΑΦΜ του πολίτη.
- Το σύστημα προσθέτει ένα στοιχείο ελέγχου για επαλήθευση της εγκυρότητας.
Τι αλλάζει για τους πολίτες
Ο Προσωπικός Αριθμός γίνεται το νέο ψηφιακό αναγνωριστικό για κάθε πολίτη και το μόνο που θα απαιτείται για την πρόσβαση στις υπηρεσίες του Δημοσίου. Η ενιαία αυτή ταυτοποίηση μειώνει τα περιθώρια λαθών και ταλαιπωρίας, ενώ μελλοντικά θα επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα, απλουστεύοντας τις διαδικασίες σε τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και άλλους φορείς.
Ο αριθμός αυτός παραμένει αμετάβλητος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του πολίτη, ανεξαρτήτως αλλαγών στην ταυτότητα, στη διεύθυνση ή σε οποιοδήποτε άλλο μητρώο.
Η διαδικασία απόκτησης του Π.Α.
Για να εκδοθεί ο Π.Α., απαιτούνται οι κωδικοί Taxisnet και ένας καταχωρημένος αριθμός κινητού τηλεφώνου στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ), ώστε να διασφαλίζεται η ταυτοποίηση και η προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Η διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Είσοδος στην εφαρμογή myInfo με χρήση Taxisnet.
- Επιβεβαίωση ταυτότητας μέσω διπλής ταυτοποίησης (OTP).
- Επισκόπηση των προσωπικών στοιχείων όπως αυτά τηρούνται στα κρατικά μητρώα.
- Επιβεβαίωση ή υποβολή αίτησης για διόρθωση εφόσον εντοπιστούν ανακρίβειες.
- Αυτόματος συγχρονισμός των μητρώων και έκδοση του Προσωπικού Αριθμού.
- Χρήσεις και ενσωμάτωση του Π.Α.
Ο Π.Α. θα αναγράφεται στο πίσω μέρος των νέων ταυτοτήτων καθώς και στην ψηφιακή τους μορφή στο gov.gr wallet. Σταδιακά θα ενσωματωθεί σε όλες τις κρατικές υπηρεσίες που υποστηρίζουν τον νέο τρόπο ταυτοποίησης, αντικαθιστώντας την ανάγκη για χρήση πολλών αριθμών.
Παρότι αρχικά αφορά κυρίως τις δημόσιες συναλλαγές, προβλέπεται να υιοθετηθεί και από φορείς του ιδιωτικού τομέα, διευκολύνοντας τις καθημερινές συναλλαγές των πολιτών με ενιαίο τρόπο.
Τι ισχύει για τις παλιές και τις νέες ταυτότητες
Οι παλαιές μπλε ταυτότητες πρόκειται να αποσυρθούν έως τον Αύγουστο του 2026 (εκτός αν δοθεί παράταση), σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες. Η απόκτηση της νέας ταυτότητας συνοδεύεται από την απόδοση του Προσωπικού Αριθμού. Όσοι έχουν ήδη αποκτήσει τη νέα ταυτότητα δεν χρειάζονται εκ νέου έκδοση, καθώς ο Π.Α. ενσωματώνεται αυτόματα ως ψηφιακή πληροφορία.
Αν κάποιος πολίτης επιθυμεί την πλήρη αναγραφή του αριθμού στο φυσικό έγγραφο, μπορεί να αιτηθεί την αντικατάστασή του ακολουθώντας τη γνωστή διαδικασία (παράβολα, ραντεβού μέσω id.gov.gr κ.λπ.).
Μέχρι στιγμής, έχουν εκδοθεί πάνω από 1,7 εκατομμύρια νέες ταυτότητες, ενώ η έκδοση γίνεται σε 371 σημεία πανελλαδικά, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής. Υπό εξέταση βρίσκεται και η διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων των Κυριακών.
Κατά τη μεταβατική περίοδο των πρώτων 30 ημερών από την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ, αν κάποιος πολίτης δεν διαθέτει ακόμα Π.Α., μπορεί να εκδώσει δελτίο ταυτότητας χωρίς αυτόν. Ωστόσο, μετά την παρέλευση της προθεσμίας, η ύπαρξη Π.Α. καθίσταται υποχρεωτική για την έκδοση ταυτότητας, ανεξαρτήτως επιθυμίας του αιτούντος.
Η μόνη εξαίρεση αφορά περιπτώσεις στις οποίες η διαδικασία απόδοσης Π.Α. δεν ολοκληρώνεται λόγω αντικειμενικής αδυναμίας (όχι ευθύνης του πολίτη).
Τι γίνεται αν δεν έχει αποδοθεί ακόμη ο Π.Α.;
Αν ο πολίτης έχει υποβάλει αίτηση για Π.Α. αλλά η έκδοσή του εκκρεμεί για λόγους που δεν οφείλονται στον ίδιο, μπορεί να προχωρήσει κανονικά στην έκδοση ταυτότητας. Αν όμως επιθυμεί να αναγραφεί ο Π.Α. στο δελτίο, θα πρέπει να επανέλθει μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Η νέα πλατφόρμα δίνει την ευκαιρία σε εκατομμύρια πολίτες να εντοπίσουν και να διορθώσουν σφάλματα στα στοιχεία τους. Πάνω από 2 εκατομμύρια αναμένεται να επωφεληθούν, καθώς είναι συχνές οι περιπτώσεις διπλοεγγραφών ή ασυμφωνιών μεταξύ μητρώων (π.χ. όνομα, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, ΑΔΤ κ.ά.).
Μέσα από την εφαρμογή myInfo θα είναι δυνατή η επιβεβαίωση ή διόρθωση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
Ποια η σχέση με τον ΑΜΚΑ και τον ΑΦΜ
Ο Προσωπικός Αριθμός δεν καταργεί άμεσα τον ΑΜΚΑ και τον ΑΦΜ. Αντιθέτως, σε πρώτη φάση λειτουργεί επικουρικά. Θα χρησιμοποιείται στις συναλλαγές χωρίς να καταργούνται οι υπάρχοντες αριθμοί ως μητρώα. Σταδιακά, όμως, προβλέπεται η πλήρης αντικατάστασή τους.
Ειδικές διαδικασίες για ευάλωτες ομάδες
Προβλέπονται διαφορετικές διαδικασίες για ομάδες πολιτών όπως:
- Ανήλικοι: Η αίτηση γίνεται από γονέα ή κηδεμόνα μέσω myInfo ή ΚΕΠ.
- Πολίτες χωρίς πρόσβαση σε Taxisnet ή κινητό: Η διαδικασία γίνεται αποκλειστικά σε ΚΕΠ ή Προξενεία.
- Δικαστικοί συμπαραστάτες: Απαιτείται φυσική παρουσία και δικαστική απόφαση.
- Ασφάλεια και προστασία δεδομένων
Η απόδοση και χρήση του Π.Α. υποστηρίζεται από υψηλά πρότυπα ασφαλείας. Η ταυτοποίηση γίνεται με διπλό παράγοντα και δεν ενσωματώνει ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα εντός του αριθμού, κάτι που περιορίζει σημαντικά τον κίνδυνο παραβίασης.
Η επόμενη φάση
Το επόμενο βήμα είναι η υιοθέτηση του Π.Α. και στον ιδιωτικό τομέα, ώστε η ταυτοποίηση να γίνεται απλά και ενιαία, με έναν αριθμό σε κάθε μορφή συναλλαγής – από την τράπεζα και την ασφαλιστική, μέχρι την εργασία και την εκπαίδευση.
Σε περίπτωση σφάλματος στα προσωπικά στοιχεία, οι πολίτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την πλατφόρμα myInfo για να υποβάλουν αίτημα διόρθωσης, ή να απευθυνθούν στον αντίστοιχο φορέα (Δήμος, ΑΑΔΕ, ΗΔΙΚΑ κ.λπ.) για την επικαιροποίηση.
Για αναλυτικές οδηγίες και πληροφορίες, είναι διαθέσιμη η επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καθώς και τα κατά τόπους Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ).
