Όταν την περασμένη Δευτέρα, στις 23:30 το βράδυ, ένας μικρός δορυφόρος, βάρους μόλις 10 κιλών, άφηνε πίσω του τη βάση Vandenberg στην Καλιφόρνια, η Ελλάδα έκανε ένα μεγάλο βήμα στη διαστημική της ιστορία, αφού ο κυβοδορυφόρος (CubeSat), με την επωνυμία DUTHSat-2, γινόταν ο πρώτος δορυφόρος made in Greece, που εκτοξεύθηκε στο Διάστημα.
Από εργαστήρια της Ξάνθης, έχοντας την υπογραφή Ελλήνων φοιτητών και ερευνητών, που τον σχεδίασαν, τον συναρμολόγησαν και τον δοκίμασαν, DUTHSat-2, έγινε η πρώτη εθνική αποστολή στο πλαίσιο του Ελληνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων, που τέθηκε με επιτυχία σε τροχιά σε ύψος 518 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης. Εκτοξεύθηκε με το σύστημα Transporter-14 της SpaceX, στον 77ο πύραυλο Falcon 9 της χρονιάς, σε μια αποστολή που εντάσσεται σε ένα πολύ ευρύτερο σχέδιο: τη δημιουργία μιας εθνικής δορυφορικής υποδομής με ελληνική υπογραφή.
«Πρόκειται για έναν δορυφόρο που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα, από φοιτητές και ερευνητές του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, μια εντυπωσιακή απόδειξη της ποιότητας και του δυναμισμού της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας. Ανοίγουμε νέους δρόμους για την τεχνολογική και ερευνητική πρόοδο στον τομέα του διαστήματος, προσφέροντας πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα για ζητήματα όπως η πολιτική προστασία, ο χωρικός σχεδιασμός και η παρακολούθηση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής» υπογράμμισε, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, μιλώντας στο powergame.gr.
Από τη θεωρία στην τροχιά
Ο DUTHSat-2 είναι ένας ερευνητικός δορυφόρος, που έχει σχεδιαστεί να παρατηρεί την υγρασία του εδάφους και να εντοπίζει φαινόμενα ρύπανσης στη θάλασσα. Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου στις εγκαταστάσεις του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης από φοιτητές και καθηγητές του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, με τη στήριξη των εταιρειών Prisma Electronics και Space Asics. Οι δοκιμές ταλάντωσης για τις ακραίες συνθήκες εκτόξευσης του DUTHSat-2 έγιναν στην Ξάνθη, στις εγκαταστάσεις της Sunlight Group, ενώ η κατασκευή των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και των καλωδιώσεων ολοκληρώθηκε στην Αλεξανδρούπολη.
«Με κάθε νέο βήμα ενισχύουμε την τεχνολογική μας αυτάρκεια και εδραιώνουμε τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο διαστημικό χάρτη, επενδύοντας στο μέλλον της και στη νέα γενιά επιστημόνων που το διαμορφώνει» πρόσθεσε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η αποστολή του DUTHSat-2 είναι κατά κύριο λόγο ερευνητική: να παρατηρεί την υγρασία του εδάφους, να εντοπίζει ρύπανση στη θάλασσα – είτε από διαρροές πετρελαίου είτε από απόρριψη υδάτων έρματος πλοίων – και να λειτουργεί ως πειραματική πλατφόρμα για την επαλήθευση νέων τεχνολογιών. Ο δορυφόρος είναι εξοπλισμένος με ειδικές φασματικές κάμερες και με μια νέα μονάδα τηλεμετρίας (ETM – Essential TeleMetry and housekeeping), που λειτουργεί ως «μαύρο κουτί» για την παρακολούθηση της κατάστασης των υποσυστημάτων σε πραγματικό χρόνο.
Νέες εκτοξεύσεις ενόψει
Η εκτόξευση του DUTHSat-2 σηματοδοτεί την έναρξη του Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων, που υλοποιείται με την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τη στήριξη της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και χρηματοδοτείται από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό RRF, στο πλαίσιο του NextGenerationEU.
«Το επόμενο διάστημα αναμένονται κι άλλες εκτοξεύσεις από ελληνικές ομάδες, ενώ προχωρά με γοργούς ρυθμούς και η υλοποίηση των 13 μικροδορυφόρων» τόνισε στο powergame.gr ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σημειώνοντας ότι η επιτυχής εκτόξευση του DUTHSat-2 είναι μόνο η αρχή.
Ήδη έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για έξι ακόμη ελληνικές αποστολές IOD CubeSat, οι οποίες περιλαμβάνουν δέκα επιπλέον δορυφόρους. Οι αποστολές αυτές βρίσκονται σε φάση συναρμολόγησης και δοκιμών, και προγραμματίζεται να εκτοξευθούν τον Οκτώβριο του 2025 και τον Φεβρουάριο του 2026 με τις επόμενες αποστολές με τις αποστολές Transporter 15 και 16 της SpaceX.
Ο ρόλος της Θράκης
«Η πρώτη αποστολή του εθνικού διαστημικού προγράμματος ξεκίνησε από τη Θράκη, από τη σύμπραξη ελληνικού πανεπιστημίου με ελληνικές εταιρείες όπου οι περισσότερες μάλιστα δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Στηρίξαμε και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τέτοιες προσπάθειες που παράγουν ελληνική τεχνολογία αιχμής, καινοτομία και κρατούν μηχανικούς και επιστήμονες στην χώρα μας» τόνισε στο powergame.gr o γενικός γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Κωνσταντίνος Καράντζαλος.
Όπως πρόσθεσε ο ίδιος, πλέον, το Υπουργείο, μαζί με την Ευρωπαϊκή Διαστημική υπηρεσία εργάζονται για την προετοιμασία των επόμενων αποστολών που θα εκτοξευθούν τον προσεχή Νοέμβριο πάλι από τη βάση Vandenberg στην Καλιφόρνια. «Η Ελλάδα πλέον κάνει σημαντικά βήματα στο Διάστημα και το ελληνικό αεροδιαστημικό οικοσύστημα είναι έτοιμο να αποκομίσει τα οφέλη της νέας διαστημικής οικονομίας» κατέληξε ο κ. Καράντζαλος.
Τι θα κάνει ο DUTHSAT-2
Ο DUTHSAT-2 ταξίδεψε για περίπου 1 ώρα στο μπροστινό μέρος του συστήματος Falcon-9 μαζί με άλλους δορυφόρους και απελευθερώθηκε για να μπει σε τροχιά σε υψόμετρο 518Km από την επιφάνεια της θάλασσας. Συγκεκριμένα, στο 55ο λεπτό της πτήσης του Falcon 9 της SpaceX έγινε η επιτυχής απελευθέρωσή του, για να μπει σε τροχιά γύρω από τη γη.
Για τους επόμενους μήνες γίνεται μια διεξοδική διαδικασία τοποθέτησης σε τροχιά και κανονικής λειτουργίας του δορυφόρου. Συγκεκριμένα, εντός τουλάχιστον 6 μηνών από την επιτυχή επικοινωνία με το δορυφόρο και την έναρξη της λειτουργίας του, ο DUTHSat-2 θα πραγματοποιήσει επιβεβαίωση σε τροχιά νέων πειραματικών διατάξεων παρατήρησης Γης (κάμερες) και ασφαλούς συνδεσιμότητας (αναμεταδότες).
Οι εικόνες και οι μετρήσεις θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την υγρασία του εδάφους, καθώς και για τη ρύπανση της θάλασσας. Επιπλέον, οι συχνότητες φασματικής καταγραφής και η ανάλυση της κάμερας έχουν επιλεγεί με τρόπο ώστε να μπορούν να εντοπιστούν τόσο διαρροές πετρελαίου όσο και ρύπανση από απόρριψη υδάτων έρματος πλοίων. Παράλληλα, θα εκτελεστεί επίδειξη εν πτήσει μιας νέας βασικής μονάδας τηλεμετρίας και κατάστασης λειτουργίας. Το Essential TeleMetry and housekeeping (ETM) αποτελεί τη διαστημική εκδοχή του «μαύρου κουτιού», επιτρέποντας στους χειριστές να έχουν εικόνα για την κατάσταση του δορυφόρου σε περίπτωση αστοχίας των κύριων υποσυστημάτων.
