Στα ανερχόμενα αστέρια (Rising Stars) της Ευρώπης συγκαταλέγεται, για πρώτη φορά, η Αθήνα, καταλαμβάνοντας μια θέση ανάμεσα στα δέκα πλέον δυναμικά οικοσυστήματα τεχνολογίας στη γηραιά ήπειρο. Σύμφωνα με τον δείκτη Global Tech Ecosystem Index 2025 του Dealroom.co, το ελληνικό tech hub σημειώνει σημαντική πρόοδο σε όρους αξίας οικοσυστήματος και ρυθμού δημιουργίας μονόκερων, ενώ επωφελείται από το σχετικά χαμηλό κόστος ζωής και την ταχεία άνοδο του διαθέσιμου ταλέντου.
Η Dealroom κατατάσσει την Αθήνα μεταξύ πόλεων όπως το Βίλνιους, η Κωνσταντινούπολη και το Ζάγκρεμπ, όλες με έντονη δυναμική, ιδιαίτερα στη δημιουργία αξίας και στην προσέλκυση κεφαλαίων. Η αναγνώριση της Αθήνας αντανακλά -όπως σχολιάζουν στο powergame.gr πηγές της αγοράς- μια συστηματική αλλαγή πορείας για το ελληνικό startup οικοσύστημα, το οποίο έχει αρχίσει να προσελκύει συστηματικά το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον.
Η έκθεση αξιολογεί 288 οικοσυστήματα τεχνολογίας σε 69 χώρες και τα κατατάσσει σε τρεις κατηγορίες: Global Champions (μεγαλύτερα οικοσυστήματα σε απόλυτα μεγέθη), Density Leaders (οικοσυστήματα με υψηλή παραγωγή καινοτομίας ανά κάτοικο) και Rising Stars (ταχύτερα αναπτυσσόμενα οικοσυστήματα). Το γεγονός ότι η Ελλάδα εμφανίζεται στον πίνακα των ευρωπαϊκών Rising Stars για το 2025, δείχνει ότι το οικοσύστημα δεν αναπτύσσεται απλώς σε απόλυτους αριθμούς, αλλά συγκριτικά καλύτερα σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας και του πληθυσμού της.
Πρωτιά για το Παρίσι
Το Global Tech Ecosystem Index 2025 του Dealroom.co αναδεικνύει το Παρίσι στην πρώτη θέση μεταξύ των κορυφαίων τεχνολογικών hubs της Ευρώπης, με τη γαλλική πρωτεύουσα να αφήνει πίσω της το Λονδίνο, που παραδοσιακά κρατά τα σκήπτρα ως ο πιο δυναμικός ευρωπαϊκός tech κόμβος.
Το Λονδίνο, παρότι παραμένει σημαντικός τεχνολογικός παίκτης για την Ευρώπη, υπέστη μείωση χρηματοδότησης προς τις startups του οικοσυστήματος, ενώ οι επιπτώσεις του Brexit επηρέασαν την πρώτη θέση που διατηρούσε. Από την άλλη, το Παρίσι πέτυχε πενταπλασιασμό της συνολικής αξίας των startups του από το 2017 έως το 2024, ενώ ξεχωρίζει ως κόμβος όπου οι startup αξίες αυξάνονται ταχύτατα, εν μέρει χάρη σε κυβερνητική υποστήριξη, φορολογικά κίνητρα και δυναμικά οικοσυστήματα όπως το Station F. Παρά την υποχώρηση, το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί πλεονεκτήματα σε επίπεδο ταλέντου και δικτύων, καθώς πόλεις όπως το Cambridge παραμένουν στα κορυφαία hubs στην Ευρώπη.
Στο μεταξύ, το Κιέβο ξεχώρισε ως η πιο “αναδυόμενη” τεχνολογική πρωτεύουσα στην Ευρώπη, με εντυπωσιακή ανάπτυξη στο enterprise value και τον αριθμό unicorns, προσαρμοσμένο σε αναλογία GDP και κόστος ζωής.
Η κατηγορία “Rising Stars”, στην οποία ανήκει πλέον η Αθήνα, εστιάζει στην ανάπτυξη της αξίας των startups και τη δημιουργία unicorns, προσαρμοσμένα στις τοπικές οικονομικές συνθήκες. Αυτά τα οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται ως δυναμικά, συχνά «κάτω από το ραντάρ», που μετασχηματίζονται γρήγορα και σηματοδοτούν το επόμενο κύμα της παγκόσμιας καινοτομίας.
Τα χαρακτηριστικά που καθιστούν ένα οικοσύστημα “Rising Star”. περιλαμβάνουν: την εντυπωσιακή αύξηση της αξίας των επιχειρήσεων (enterprise value growth), τη δημιουργία νέων unicorns, την ανάπτυξη παρά τις τοπικές οικονομικές προκλήσεις (π.χ. χαμηλότερο GDP per capita ή υψηλότερο κόστος ζωής σε σχέση με άλλες αγορές), την επιτυχή πορεία σε αγορές που δεν ήταν παραδοσιακά τεχνολογικοί κόμβοι.
Ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης
Η έκθεση της Dealroom αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο στο ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στην αναδιαμόρφωση του παγκόσμιου οικοσυστήματος. Το 2024, το 33% του συνολικού παγκόσμιου venture capital επενδύθηκε σε startups που δραστηριοποιούνται στην AI, έναντι μόλις 7% το 2014. Παράλληλα, το συνολικό VC στην τεχνολογία μειώθηκε κατά 63% από το ιστορικό υψηλό του 2021 (σελ. 35), δείχνοντας πως η AI αποτελεί πλέον τη «σανίδα σωτηρίας» για την τεχνολογική καινοτομία.
Αυτό το κύμα μετατόπισης επενδύσεων δημιουργεί ένα περιβάλλον στο οποίο οι αναδυόμενες αγορές, όπως η Αθήνα, μπορούν να κερδίσουν έδαφος. Η ύπαρξη υψηλά μορφωμένου εργατικού δυναμικού, η εγγύτητα σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, και το χαμηλότερο κόστος διαβίωσης σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ευνοούν την εγκατάσταση AI startups στην ελληνική πρωτεύουσα.
Το μεγαλύτερο μερίδιο της επενδυτικής πίτας ανήκει στις ΗΠΑ, με 85 δισ. δολάρια σε AI startups το 2024, ακολουθούμενες από την Ευρώπη με 13 δισ. δολάρια και την Ασία με 12 δισ. (σελ. 37). Ωστόσο, η ανάπτυξη σε αναδυόμενες περιοχές είναι αξιοσημείωτη. Οι επενδύσεις κατευθύνονται κυρίως στο λεγόμενο «θεμελιώδες επίπεδο» της AI (foundational layer), δηλαδή σε τεχνολογίες υποδομής και μοντέλα γενετικής τεχνητής νοημοσύνης (σελ. 38).
