Πρόσβαση σε μια δεξαμενή άμεσων χρηματοδοτήσεων, ύψους τουλάχιστον 70 δισ. ευρώ, αποκτούν το αμέσως επόμενο διάστημα οι ευρωπαϊκές και άρα και οι ελληνικές startups και scaleup εταιρείες. Στην προσπάθειά της να αλλάξει τον ευρωπαϊκό τεχνολογικό χάρτη και να βάλει φρένο στη μέχρι σήμερα τακτική της Silicon Valley θα θερίζει τους καρπούς της καινοτομίας που σπέρνει η Ευρώπη, η ΕΕ εγκαινιάζει ένα νέο «υπερταμείο» για νεοφυείς επιχειρήσεις που είναι σε φάση scale up.
Με το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, που φέρει την επωνυμία TechEU, η Ελλάδα αποκτά πρόσβαση σε άμεσες επενδύσεις πολλών δεκάδων δισ. ευρώ, ενώ η Ευρώπη επιδιώκει να ανακτήσει τη χαμένη της ανταγωνιστικότητα στην καινοτομία και να να «γεφυρώσει» το επενδυτικό κενό για τις scaleups deep tech της ΕΕ. Τη φιλοσοφία της Ένωσης, που βασίζεται στη λογική πως αν δεν ενισχυθούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ή θα εξαγοραστούν ή θα μεταναστεύσουν, εξήγησε χθες ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), Γιάννης Τσακίρης, ανακοινώνοντας τη σύσταση του TechEU.
Το TechEU, το μεγαλύτερο επενδυτικό πρόγραμμα για την καινοτομία στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΤΕπ και ενεργοποιείται μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (EIF). Όπως εξήγησε χθες ο κ. Τσακίρης, σε ειδική εκδήλωση με θέμα «Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία», το νέο υπερταμείο φιλοδοξεί να κινητοποιήσει συνολικές επενδύσεις ύψους 250 δισ. ευρώ έως το 2027, προκειμένου να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό, που αντιμετωπίζουν οι τεχνολογικές εταιρείες στην Ευρώπη. Εξ αυτών, τα 70 δισ. ευρώ θα δοθούν ως άμεση χρηματοδότηση, διαθέσιμα και για την ελληνική αγορά.
ΑΙ και defense tech στο επίκεντρο-Εγκρίσεις express
Το TechEU -όπως εξήγησε χθες ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ- θα παρέχει μεγαλύτερη -σε σχέση με σήμερα- πρόσβαση σε κεφάλαια για τις καινοτόμες επιχειρήσεις, τα οποία θα φθάνουν έως και τα 150 εκατ. ευρώ ανά εταιρεία. Επίσης, θα εξασφαλίζει πιο γρήγορη έγκριση χρηματοδοτήσεων, εντός έξι μηνών, ενώ υπόσχεται να κάνει την όλη διαδικασία της χρηματοδότησης πιο απλή, μέσω της νέας πλατφόρμας one-stop-shop του ομίλου ΕΤΕπ.
Προϋπόθεση, όπως εξήγησαν χθες τα στελέχη της ΕΤΕπ, οι εταιρείες να παραμείνουν και να αναπτυχθούν στην Ευρώπη, καθώς –όπως είναι ξεκάθαρο- σήμερα η ευρωπαϊκή καινοτομία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: μπορεί να επιλέξει τη δυναμική επένδυση ή να οδηγηθεί στην περιθωριοποίηση.
Όπως επεσήμαναν χθες τα στελέχη της ΕΤΕπ, η Ευρώπη είναι πλούσια σε ταλέντο και ιδέες, αλλά φτωχή σε επενδύσεις μεγάλης κλίμακας. Το αποτέλεσμα είναι οι ευρωπαϊκές deep tech επιχειρήσεις είτε να εξαγοράζονται από παίκτες των ΗΠΑ και της Ασίας, είτε να μεταφέρουν την έδρα και την παραγωγή τους εκτός ΕΕ. Το TechEU φιλοδοξεί να αναστρέψει αυτή την τάση, στηρίζοντας τις τεχνολογίες αιχμής: τεχνητή νοημοσύνη, ημιαγωγοί, βιοτεχνολογία, άμυνα, αποθήκευση ενέργειας, κρίσιμες πρώτες ύλες.
«Έχουμε νεοφυείς επιχειρήσεις που ξεκινούν με καινοτόμες ιδέες αλλά δεν μπορούν να εξελιχθούν σε διεθνείς πρωταγωνιστές, γιατί λείπει η επαρκής χρηματοδότηση στα στάδια της ανάπτυξης και της εξόδου στην αγορά. Αυτός είναι ο λόγος που πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας καταλήγουν να εξαγοράζονται ή να μετακινούνται εκτός ΕΕ. Και αυτό πρέπει να σταματήσει. Χρειαζόμαστε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης της καινοτομίας με επενδύσεις, όχι απλώς με ευχολόγια. Γι’ αυτό δημιουργήσαμε το TechEU» τόνισε χθες ο κ. Τσακίρης.
Η ανάγκη για growth funds
Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας βρίθει, ειδικά τα τελευταία χρόνια, από startups που εξαγοράστηκαν από τεχνολογικούς κολοσσούς, κάνοντας πρακτικά exit στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Από τη Softomotive, που εξαγοράστηκε το 2020 από τη Microsoft και έγινε η πρώτη ελληνικής καταγωγής εταιρεία που ενσωματώθηκε πλήρως σε ένα κορυφαίο αμερικανικό οικοσύστημα μέχρι τη Think Silicon που τέθηκε υπό τη σκέπη της αμερικανικής Applied Materials και από την πατρινή Accusonus που προσδέθηκε στο αρμα της Meta (Facebook) η ελληνική startup σκηνή έχει συχνά μπει στο στόχαστρο εξαγορών αμερικανικών κολοσσών τεχνολογίας.
«Σύμφωνα με τις εκθέσεις Ντράγκι και Λέττα, στην Ευρώπη επικρατεί συντηρητισμός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι ενώ στις ΗΠΑ το 70% των κεφαλαίων των VCs προέρχονται από συνταξιοδοτικά ταμεία, στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 7,5%. Επενδύουμε σε ό,τι ήδη γνωρίζουμε – κάτι που τελικά αυξάνει το ρίσκο”, σχολίασε χθες στο πλαίσιο της ίδιας εκδήλωσης ο Μάρκος Βερέμης του Big Pi.
Πάντως, όπως παρατήρησε ο ίδιος, η Ελλάδα έχει κάνει βήματα προόδου. «Μέσα από τις δράσεις του EIF και της ΕΑΤΕ χρηματοδοτήθηκαν αρκετά venture capital funds, δίνοντας ώθηση σε startups όπως η Skroutz, η Persado και η Blueground – των οποίων η συνολική κεφαλαιοποίηση φτάνει σήμερα τα 10 δισ. ευρώ. “Πρόκειται ίσως για τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο τομέα στην Ελλάδα”, σχολίασε ο κ. Βερέμης.
Ωστόσο, ο ίδιος επεσήμανε την ανάγκη για υποστήριξη των ελληνικών εταιρειών σε επίπεδο growth. «Δεν είναι στρατηγικός δρόμος να εξαγοράζονται πρόωρα οι ελληνικές εταιρείες”, σημείωσε, προσθέτοντας ότι χρειάζονται κεφάλαια για να μεγαλώσουν εντός Ελλάδας.
«Το επόμενο στοίχημα είναι το growth capital – δηλαδή η δυνατότητα των ελληνικών εταιρειών τεχνολογίας να αντλούν κεφάλαια ώστε να μεγαλώσουν εντός Ελλάδας και να αποφύγουν την πρόωρη εξαγορά τους από διεθνείς παίκτες» είπε ο ίδιος. Δηλώνοντας αισιόδοξος πρόσθεσε: «η συγκυρία είναι ευνοϊκή – υπάρχει κατανόηση από την κυβέρνηση και φιλική στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα και την τεχνολογία”.
Η Ελλάδα στον χάρτη
Σύμφωνα με τις χθεσινές επισημάνσεις του κ. Τσακίρη, το οικοσύστημα έχει διανύσει μακρύ δρόμο την τελευταία δεκαετία. Από τα πρώτα βήματα των venture capital funds το 2012 μέχρι τη σημερινή του ωρίμανση, η Ελλάδα έχει εξελιχθεί σε μία χώρα με δυναμικές νεοφυείς επιχειρήσεις, εξωστρεφή τεχνολογικά σχήματα και διεθνώς διακεκριμένους επιστήμονες.
«Η Ελλάδα έχει ήδη αποδείξει ότι μπορεί. Το EIF ήταν εκεί από την αρχή, όταν λίγοι πίστευαν πως μπορεί να αναπτυχθεί ένα λειτουργικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων στη χώρα. Σήμερα, το οικοσύστημα αυτό δεν είναι πια μια υπό διαμόρφωση πραγματικότητα. Είναι παρόν, ώριμο, με εταιρείες που εξάγουν τεχνολογία, με κεφάλαια που κινούνται, με ταλέντο που δεν φεύγει απαραίτητα στο εξωτερικό – και κυρίως, με την ανάγκη για επόμενη πίστα» σημείωσε από το βήμα της εκδήλωσης ο Έλληνας Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ:
«Η Ελλάδα πλέον είναι κάτι παραπάνω από έτοιμη. Πλέον δεν συζητάμε ούτε για “πιλοτικά προγράμματα” ούτε για “δυνατότητες”. Έχουμε ώριμο οικοσύστημα. Έχουμε εταιρείες που εξάγουν τεχνολογία. Έχουμε επιστήμονες που ηγούνται διεθνώς. Και έχουμε μια αγορά που επιτέλους μπορεί να χρηματοδοτηθεί με σοβαρούς όρους».
